W kraju rozpoczęły się już małe żniwa, upały i sucha pogoda powodują, iż trudno będzie oddzielić okres zbioru jęczmienia od żniw rzepakowych i pszenicznych. Te ostatnie zapewne także będą się przeplatać. Szybciej dojrzałe pszenice będą zbierane przed mocniejszymi rzepakami.  Oznaczać to będzie spore utrudnienia na punkach skupu, gdyż nie wszyscy skupujący są przygotowani technicznie na łączne przyjmowanie kilku asortymentów zbóż. Do takich wieloasortymentowych operacji potrzebna jest infrastruktura wyposażona w więcej koszy zasypowych i większą liczbę magazynów, z odrębnymi drogami technologicznymi. Jednoczesne, przeplatające się zbiory rzepaku i zbóż, powodować będą spiętrzenie w kolejkach i wydłużający się czas oczekiwania na wysypanie zboża, ze względu na konieczność oczyszczenia dróg transportowych w elewatorach. Zwracamy na ten fakt uwagę już dziś, gdyż z naszego wywiadu zrobionego w zakładach tłuszczowych, prawie wszystkie firmy mają pełne magazyny starego rzepaku jeszcze przed startem zbiorów 2019 r. W naszym lipcowym wydaniu top agrar Polska piszemy o tym, że przetwórcy oceniają, iż starego rzepaku jest w kraju od 200–250 tys. ton. Zamów prenumeratę.

Aktualnie ilości te zmieniły się tylko nieznacznie, biorąc pod uwagę znane nam ilości rzepaku w zakładach przetwórczych, które miały swoje okresy postoju technicznego, i tylko kilka dużych partii surowca pozostałego w firmach handlowych, możemy śmiało zaryzykować tezę, że zapas startowy wynosi ok. 150–180 tys. ton ubiegłorocznych nasion. Taka ilość, połączona nawet z niewielkim importem rzepaku z Czech i Słowacji, który trafia już do przetwórni na południu kraju, powoduje, że musimy liczyć się z ograniczeniami w bieżących zakupach „czarnego złota” bezpośrednio przez przetwarzających.

Dziś, jeszcze przed żniwami, słyszymy od przedstawicieli przemysłu olejarskiego informacje, że obecnie kontraktują już tylko nieznaczne ilości z dostawami na lipiec, a z pozostałą ilością zapraszają w sierpniu. Z dnia na dzień, wraz z postępem żniw, kurczyć się będzie lista magazynów firmowanych przez zakłady tłuszczowe, które będą mogły przyjąć rzepak w żniwa. Oczywiście pozostaną na rynku ze swymi magazynami jeszcze firmy handlowe. Jednak po poprzednim roku, gdy rzepak w żniwa był najdroższy, a później taniał, nie będą one skłonne do spekulacyjnych warunków transakcji, cen i terminów realizacji oraz płatności. Stąd ważnym jest by, ci którzy chcą lub muszą sprzedać rzepak w okresie żniwnym, nie czekali do ostatniego momentu i postarali się o odpowiednie zabezpieczenie umowami swych zbieranych plonów. 

Obecnie ceny rzepaku, proponowane przez przetwórców kształtują się na poziomach 1515–1540 zł/t netto plus dopłaty z tytułu jakości. Niektórzy przetwórcy i handlowcy oferując wyższe ceny, proponują kontrakty bez dopłat. Co w tym roku, przy realnie suchym rzepaku może być nieco mniej korzystne. Na słabnące ceny wpływ ma umacniający się kurs złotówki do Euro (4,24 euro/zł).  Natomiast na rynku roślin oleistych ważnym czynnikiem jest cena soi, której ogromna podaż była hamowana przez konflikt handlowy USA-Chiny. Na szczycie G20 w Japonii, w trakcie spotkania prezydentów, Donalda Trumpa z jego chińskim odpowiednikiem Xi Jinpingiem zapadły decyzje, o wznowieniu rozmów w sprawie współpracy handlowej. Światowe rynki soi mogą zareagować na te informacje optymistycznie, co może wesprzeć ceny rzepaku na giełdzie Matif (wczorajsze zamknięcie 363,75 euro/t).

Ten moment ewentualnego ożywienia cen roślin oleistych, powinien być ważną chwilą dla zabezpieczenia zarówno ceny jak i możliwości fizycznej sprzedaży rzepaku, na najbliższy okres. Potem ruszy już fala podaży i zaczną się pojawiać ograniczenia, o których pisaliśmy powyżej. Najbliższe dni pokażą na jakim poziomie plonować będzie rzepak, ale zwracamy uwagę, że o faktycznym zbiorze w Polsce będzie można dopiero mówić po wjeździe na pole kombajnów w mocniejszy i lepszy rzepak, gdyż to właśnie te plantacje zadecydują o ilości i parametrach osiąganych na bieżący rok gospodarczy. Wiedza o zbiorach i poziomie zaolejenia będzie bardzo ważna dla późniejszej części sezonu. W żniwa decydująca jest przezorna polityka zabezpieczenia zbytu umowami zawartymi z wyprzedzeniem, stąd nie czekajmy do ostatniej chwili, gdy rzepak mamy na przyczepie.
Juliusz Urban, Foto. Konieczka