W świetle niekorzystnych prognoz zbiorów rzepaku, zmniejszonych o 16,3 % zasiewów rzepaku w Niemczech oraz widocznych już efektów suszy na południu Europy i w Polsce, uważnie przyglądamy się rozwojowi produkcji rzepaku i potencjału przetwórczego na Ukrainie. Od września do maja, w sezonie 2018/19 Unia Europejska zwiększyła import ukraińskiego oleju rzepakowego o 48% ustanawiając kolejny rekord 147 tys. ton.

Potencjał eksportowy Ukrainy wzrósł dzięki kolejnym inwestycjom w zakłady tłuszczowe, co powiększyło moce rafinacyjne o 74% w stosunku do roku 2017/18 (podaje Oilworld.ru). Na budowę licznych zakładów tłuszczowych na terytorium Ukrainy, mają wpływ zapowiedzi przepisów ustawy o zwrocie podatku VAT, mające wejść w życie od 1 stycznia 2020 roku. Nadają one firmom handlowym prawo do zwrotu VAT-u, jedynie w przypadku eksportu produktów z rzepaku, a nie samego surowca. 

Głównymi importerami oleju rzepakowego wyprodukowanego na Ukrainie są UE (53%) i Chiny (47%). Podczas, gdy wielkość eksportu do Unii wzrosła o 48%, to Chiny powiększyły swe zakupy niemal dziesięciokrotnie. W Europie ukraiński olej rzepakowy kupują głównie Holandia i Polska. Do grona importerów dołączyły także ostatnio Szwajcaria, Estonia, Austria, Niemcy i Francja – informuje UkrAgroConsult. Możemy spodziewać się, że do czasu wejścia w życie ustawy o zwrocie VAT-u, zaimportowany zostanie do Europy rzepak, choć jego podaż ze względu na rozwój rodzimego przetwórstwa będzie niższa. W okresie późniejszym importowany będzie olej.

Pomimo, iż obecnie ukraiński olej traktowany jest, w świetle ustawy o biokomponentach i biopaliwach jako niezrównoważony, to istnieją pewne zagrożenia dla naszych krajowych przetwórców. Dotyczy to zwłaszcza takich firm, których starsze instalacje nie były dostatecznie modernizowane w cyklu wieloletniej eksploatacji i koszty przerobu są tam zdecydowanie wyższe, niż u konkurencji. Spodziewana jest duża rywalizacja o surowiec, zwłaszcza w regionach Polski zachodniej i północnej, będących tradycyjnie także bazą surowcową przetwórni na terenie Niemiec.

Mając większe koszty przetworzenia i wyższą awaryjność, trudno będzie utrzymać udziały w rynku. Miejmy nadzieję, że rodzimi przetwórcy w trakcie dorocznych przeglądów, poradzą sobie z konserwacją zakładów i polski rzepak zostanie przetworzony w kraju.
ju