Zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych wystąpił wicepremiera i ministra rolnictwa Henryka Kowalczyka o podjęcie tematu na forum Unii Europejskiej, aby wypłata zaliczek z tytułu należnych rolnikom dopłat bezpośrednich i płatności PROW była niezależna od prowadzenia kontroli u wytypowanych rolników.

„Obowiązujące zasady wypłacania zaliczek tylko tym rolnikom, którzy nie podlegali w danym roku kontrolom budzi niezadowolenie rolników i poczucie niesprawiedliwego traktowania przez organy władzy państwowej. Zdaniem samorządu rolniczego zaliczki powinny być wypłacane wszystkim rolnikom, a po zakończeniu kontroli i wydaniu decyzji należałoby wykonać końcowe rozliczenie” czytamy w informacji Krajowej Rady Izb Rolniczych.

Poprzednia decyzja Brukseli

Co ciekawe, z podobnym wnioskiem samorząd rolniczy wystąpił w październiku zeszłego roku. Resort rolnictwa poinformował wtedy, że płatności bezpośrednie oraz płatności obszarowe PROW to instrumenty wsparcia stosowane na podstawie przepisów unijnych. W przepisach tych określone są również zasady wypłaty tego wsparcia oraz maksymalny poziom zaliczek.

„Zgodnie z art. 75 ust. 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1306/2013 płatności nie dokonuje się przed zakończeniem weryfikacji warunków kwalifikowalności dokonywanej przez państwa członkowskie, tj. przed kontrolami administracyjnymi uzupełnionymi kontrolami na miejscu. W drodze odstępstwa zaliczki na wsparcie przyznane w ramach rozwoju obszarów wiejskich mogą być wypłacane po zakończeniu kontroli administracyjnych” – czytamy w odpowiedzi MRiRW.

Bruksela mówi „nie”!

Resort rolnictwa poinformował także, że co roku wychodząc naprzeciw oczekiwaniom polskich rolników dotyczącym jak najwcześniejszej realizacji środków z tytułu dopłat, podejmuje decyzję o wypłacie płatności zaliczkowych. Ponadto Polska wielokrotnie zabiegała w Komisji Europejskiej o możliwość wypłaty zaliczek na zwiększonym poziomie, jak również o możliwość wypłaty zaliczek płatności bezpośrednich pomimo niezakończonych kontroli na miejscu.

W zeszłym roku Unia Europejska zdecydowała, że poziom zaliczek został zwiększony z 50% do 70% w przypadku płatności bezpośrednich oraz z 75% do 85% w przypadku płatności obszarowych PROW. Jednakże pomimo interwencji Polski, postulat dotyczący możliwości wypłaty płatności bezpośrednich przed zakończeniem kontroli na miejscu nie został uwzględniony w przepisach unijnych.

Elastyczność przepisów

„Należy wyjaśnić, że podobnie jak w latach ubiegłych Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa ma możliwość wykorzystania pewnych, dopuszczonych przez Komisję Europejską, mechanizmów elastyczności w celu zapewnienia sprawnej wypłaty płatności zaliczkowych. Możliwe jest bowiem m.in. wypłacenie zaliczek w ramach niektórych schematów pomocowych, takich jak system jednolitej płatności obszarowej lub dobrowolne wsparcie związane z produkcją, dla których zakończone zostały kontrole na miejscu i nie wykazały one nieprawidłowości” czytamy w odpowiedzi udzielonej w październiku 2021 r. przez MRiRW.

W latach 2016-2020 odsetek rolników z zaliczkami płatności bezpośrednich kształtował się w przedziale 95,1%-98,5% wszystkich wnioskujących o to wsparcie.

wk
fot. Kolasińska