Samorząd rolniczy argumentuje, że nie ma uzasadnienia dla ograniczenia dopłat wyłącznie do mieszanek roślin miododajnych. Rolę pożywienia dla owadów zapylających równie dobrze spełniają plantacje jednogatunkowe, jak wielogatunkowe. Należy również wziąć pod uwagę, że konsumenci poszukują miodów jednogatunkowych, które są cenione wyżej niż wielokwiatowe.

Kto nie musi ugorować gruntów w ramach ekoschematów?

W odpowiedzi na pismo i wniosek KRIR resort rolnictwa wyjaśnia na czym polega istota tego ekoschematu. Zgodnie § 6 Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie norm oraz szczegółowych warunków ich stosowania, norma GAEC 8 zobowiązuje rolników m.in. do zapewnienia minimalnego udziału powierzchni gruntów ornych przeznaczonych na obszary lub obiekty nieprodukcyjne.

Z tego obowiązku wyłączone są gospodarstwa:

• w których więcej niż 75% powierzchni gruntów ornych jest wykorzystywanych do produkcji traw lub innych zielnych roślin pastewnych, lub ugorowanych, lub wykorzystywanych do uprawy roślin bobowatych, lub
• w których więcej niż 75% powierzchni użytków rolnych stanowią trwałe użytki zielone lub jest wykorzystywanych do produkcji traw lub innych zielnych roślin pastewnych lub
• powierzchni gruntów ornych do 10 ha.

W przypadku gdy grunty orne w gospodarstwie obejmują powierzchnię powyżej 10 ha:

• co najmniej 4% powierzchni tych gruntów przeznacza się na obszary lub obiekty nieprodukcyjne;
• w przypadku gdy co najmniej 4% powierzchni gruntów ornych obejmują międzyplony ścierniskowe lub ozime lub wsiewki lub rośliny bobowate, uprawiane bez środków ochrony roślin – minimalny udział powierzchni gruntów ornych przeznaczony na obszary lub obiekty nieprodukcyjne wynosi co najmniej 3% powierzchni gruntów ornych.

Obszary lub obiekty nieprodukcyjne to m.in. grunty ugorowane z roślinami miododajnymi

Za obszary lub obiekty nieprodukcyjne uznaje się m.in. grunty ugorowane z roślinami miododajnymi, na których nie są stosowane środki ochrony roślin oraz nie jest prowadzona produkcja rolna, w tym wypas i koszenie, z wyłączeniem prowadzenia pasiek, w okresie od dnia 1 stycznia do dnia 31 sierpnia i na których wysiano:

• co najmniej jeden gatunek roślin miododajnych z gatunków określonych w wykazie nr 1 lub
• mieszankę składającą się z co najmniej z dwóch gatunków roślin miododajnych z gatunków określonych w wykazie, przy czym mieszanka ta obejmuje co najmniej jeden gatunek roślin miododajnych z gatunków określonych w wykazie nr 1, a gatunki roślin miododajnych z gatunków określonych w wykazie nr 2 nie są dominujące w tej mieszance, lub
• gatunek lub mieszankę, o których mowa powyżej, w mieszance z trawami lub innymi zielnymi roślinami pastewnymi, a te trawy lub inne zielne rośliny pastewne nie są dominujące w tej mieszance.

Wykaz roślin miododajnych

Wykaz nr 1

1) bodziszki (Geranium spp.);

2) chabry (Centaurea spp.);

3) czarnuszki (Nigella spp.);

4) cząber ogrodowy (Satureja hortensis L.);

5) czyściec prosty (Stachys recta L.);

6) dzielżan jesienny (Helenium autumnale L.);

7) kłosowce (Agastache spp.);

8) kocimiętki (Nepeta spp.);

9) kolendra siewna (Coriandrum sativum L.);

10) kosmos pierzastolistny (Cosmos bipinnatus Cav.);

11) krwawnica pospolita (Lythrum salicaria L.);

12) lebiodka pospolita (Origanum vulgare L.);

13) lubczyk ogrodowy (Levisticum officinale Koch);

14) łyszczec wiechowaty (Gypsophila paniculata Fisch.);

15) marzymięta grzebieniasta (orzęsiona) (Elsholtzia ciliata (Thunb.) Hyl.);

16) mierznica czarna (Ballota nigra L.);

17) mikołajek płaskolistny (Eryngium planum L.);

18) ogórecznik lekarski (Borago officinalis L.);

19) ostropest plamisty (Silybum marianum (L.) Gaertn.);

20) ożanka nierównoząbkowa (Teucrium scorodonia L.);

21) przegorzany (Echinops spp.);

22) pszczelnik mołdawski (Dracocephalum moldavicum L.);

23) rezedy (Reseda spp.);

24) rukiew siewna (Eruca sativa DC.);

25) serdecznik pospolity (Leonurus cardiaca L.);

26) stulisz sztywny (Sisymbrium strictissimum L.);

27) szałwie (Salvia spp.) z wyłączeniem szałwi błyszczącej (S. splendens Sello);

28) szanta zwyczajna (Marrubium vulgare L.);

29) ślaz zygmarek (Malva alcea L.);

30) ślazówka turyngska (Lavatera thuringiaca L.);

31) świerzbnica polna (Knautia arvensis (L.) Coult.);

32) trędownik bulwiasty (Scrophularia nodosa L.);

33) werbena krzaczasta (Verbena hastata L.);

34) wielosił błękitny (Polemonium coeruleum L.);

35) wierzbówka kiprzyca (Chamaenerion angustifolium (L.) Scop.);

36) żeleźniak pospolity (Phlomis tuberosa L.);

37) żmijowiec grecki (Echium creticum S.S.);

38) żywokost lekarski (Symphytum officinale L.).

Wykaz nr 2

1) facelia błękitna (Phacelia tanacaetifolia Benth.);

2) gorczyca jasna (Sinapis alba L.);

3) gryka zwyczajna (Fagopyrum esculentum Moench);

4) komonica zwyczajna (Lotus corniculatus L.);

5) koniczyny (Trifolium spp.) z wyłączeniem koniczyny odstającej (Trifolium

patens Schreb.);

6) lucerny (Medicago spp.);

7) nostrzyk biały (Melilotus albus Med.);

8) rzodkiew oleista (Raphanus sativus var. oleiformis Pers.);

9) słonecznik zwyczajny (Helianthus annuus L.);

10) sparceta piaskowa (Onobrychis arenaria (Kit.) DC.);

11) sparceta siewna (Onobrychis viciifolia Scop.);

12) wyka kosmata (Vicia villosa Roth.).

Płatność z ekoschematu tylko dla mieszanek roślin miododajnych

W związku z ww. zobowiązaniami wynikającymi z art. 31 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2115 - powierzchnia ugorów z roślinami miododajnymi realizująca normę GAEC 8 nie może być zgłoszona do ekoschematu.

W przypadku płatności do obszarów z roślinami miododajnymi MRiRW nie przewiduje możliwości wysiewu pojedynczych gatunków, ponieważ celowe jest stosowanie mieszanek gatunków roślin miododajnych w ekoschemacie nakierowanym głównie na ochronę różnorodności biologicznej.

Jak tłumaczy resort rolnictwa, celem ekoschematu jest zachęcenie rolników do tworzenia obszarów z roślinami miododajnymi, stanowiącymi żerowiska nie tylko dla pszczoły miodnej, ale również dla dzikich owadów zapylających (przykładowo pszczół samotnic). Realizacja celu ekoschematu nie jest uzależniona od tego, czy z jego obszarem jest związana produkcja pszczelarska.

Szczegółowe warunki i tryb przyznawania oraz wypłaty płatności do obszarów z roślinami miododajnymi zostały uregulowane w rozporządzeniu w sprawie ekoschematów.