W lutym 2020 r. na Giełdzie Papierów Wartościowych z udziałem ówczesnego ministra rolnictwa J. K. Ardanowskiego zainicjowano tzw. Platformę Żywnościową czyli zorganizowany i regulowany rynek kontraktów typu SPOT dla produktów rolno-spożywczych. Platforma Żywnościowa miała być nowoczesnym i powszechnym narzędziem w obrocie dużymi partiami produkcji rolnej, na początku pszenicy, a następnie rzepaku, cukru, owoców i warzyw, a także mleka i produktów mleczarskich oraz mięsa czerwonego i drobiu. Stronę podażową miały tworzyć duże gospodarstwa rolne, grupy producenckie, a także mniejsze gospodarstwa.

Na realizację projektu Narodowe Centrum Badań i Rozwoju od 01.06.2018 r. do 31.08.2020 r. wydało ponad 10 mln zł. Od 1 września 2020 r., projekt jest kontynuowany pod nazwą Giełdowy Rynek Rolny i jest finansowany z budżetu Towarowej Giełdy Energii S.A. (TGE). W ramach TGE stanowi on wyodrębniony segment Rynku Towarów Giełdowych TGE i jest dedykowany do prowadzenia obrotu wybranymi, oznaczonymi co do gatunku towarami rolnymi oraz spożywczymi. Jest to działalność biznesowa giełdy i nie jest wykorzystywane żadne dofinansowywanie ze źródeł zewnętrznych.

Jaki efekt działań?

O efekty tych działań zapytali posłowie Dorota Niedziela oraz Kazimierz Plocke z Platformy Obywatelskiej. Z udzielonych przez MRiRW informacji wynika, że na Giełdowym Rynku Rolnym (GRR) zawierane są transakcje w ramach kursu jednolitego oraz transakcje w ramach aukcji. Od początku uruchomienia projektu zawarto na nim następujące transakcję:

• w 2020 r. w ramach aukcji transakcje dotyczyły 10 kontraktów po 25 ton, natomiast w ramach kursu jednolitego transakcje dotyczyły 84 kontraktów po 25 ton.
• w 2020 r. zawarto 16 transakcji łącznej wartości 2 mln zł.
• w 2021 r. w ramach aukcji transakcje dotyczyły 29 kontraktów po 25 ton, natomiast w ramach kursu jednolitego transakcje dotyczyły 161 kontraktów po 25 ton.
• w 2021 r. zawarto 47 transakcji o łącznej wartości prawie 4,7 mln zł.

Ile gospodarstw bierze udział w GRR?

Ministerstwo rolnictwa nie wie jednak ile gospodarstw lub innych podmiotów z rynku rolno-spożywczego wzięło udział w transakcjach giełdowych od początku uruchomienia Platformy Żywnościowej. MRiRW twierdzi bowiem, że transakcje zawierane na giełdzie są anonimowe. Sprzedający i kupujący uczestniczą w GRR za pośrednictwem biur maklerskich, od których wpływają zlecenia kupna/sprzedaży, dlatego też nie jest możliwe podanie liczby podmiotów.

Jaka jest przyszłość GRR?

Od początku funkcjonowania, czyli od marca 2020 r., na GRR możliwy jest obrót pszenicą, od lipca 2020 r. możliwy jest obrót żytem, od grudnia 2020 r. kukurydzą, natomiast od października 2021 r. możliwy jest również obrót rzepakiem. Kolejne produkty będą wprowadzane zgodnie z zapotrzebowaniem rynku.

Aktualnie Giełda pracuje nad rozwojem GRR poprzez wprowadzenie nowego instrumentu finansowego jakim jest rynek terminowy. Obecnie jest to etap konsultacji opracowanej koncepcji z uczestnikami Rady Rynku Rolnego, w skład której wchodzą przedstawiciele najważniejszych organizacji branżowych związanych z sektorem rolnym, instytutów naukowych, administracji oraz Grupy Kapitałowej GPW S.A.

- Giełdowy Rynek Rolny wpisuje się w obserwowane na rynku trendy modernizacji produkcji rolnej i będzie podlegać dalszemu rozwojowi, który determinowany będzie przez sytuację rynkową. Do obrotu wprowadzane będą sukcesywnie kolejne najbardziej perspektywiczne produkty rolno-spożywcze. Planowane jest również uruchomienie rynku terminowego dla towarów rolnych, na którym przedmiotem obrotu będą kontrakty terminowe umożliwiające zawieranie transakcji z dostawą towaru w przyszłości – napisał w odpowiedzi na interpelację wiceminister rolnictwa Norbert Kaczmarczyk.

WK