Z artykułu dowiesz się
- Jak wygląda praca w pojedynkę na tak dużym gospodarstwie?
- Jaki sprzęt jest niezbędny przy obsłudze stada?
- Gdzie hodowca szuka oszczędności przy produkcji mleka?
r e k l a m a
Partnerzy portalu
Tytaniczna praca rolnika spod Łowicza. Sam utrzymuje 110 sztuk bydła
15.12.2021autor: Beata Dąbrowska
Powiedzieć o oborze Jacka Kutkowskiego, że posiada pełną obsadę, to tak jakby nic nie powiedzieć. W budynku, który przed wielu laty był już rozbudowany i powiększony o dodatkowe 32 stanowiska – trudno obecnie znaleźć trochę wolnego miejsca.
Jak rolnikowi udaje się obsługiwać tak duże stado krów w pojedynkę?
– Jak dobrze byłoby oborę jeszcze powiększyć, jednak w moim gospodarstwie taka inwestycja zapewne już się nie wydarzy – stwierdził Jacek Kutkowski, któremu z całą pewnością należą się ogromne słowa uznania, przede wszystkim za determinację i pracowitość.
r e k l a m a
Hodowca utrzymuje bowiem stado bydła liczące 110 sztuk, w tym 45 krów dojnych i 40 sztuk opasów, a ten liczny inwentarz obsługuje sam.
– Gdyby nie wóz paszowy i ładowarka teleskopowa, jeden człowiek nie podołałby pracy przy obrządku takiego stada – podkreślił hodowca dodając, iż najwięcej czasu wymagają najmniejsze cielęta. – Obecnie mam ich 17 i odpajanie (przez pierwsze 3 tygodnie mlekiem pełnym, później preparatem) to bardzo pracochłonne zajęcie.
2 wozy paszowe: jeden dla krów, drugi dla młodzieży i opasów
Większość krów dojnych utrzymywana jest w nowszej części obory, w której znajduje się rząd stanowisk wyposażonych w dojarkę przewodową oraz hydrauliczny zgarniacz obornika. Co prawda korytarz paszowy jest tutaj wąski, jednak 10 lat temu „na zamówienie” wóz paszowy o pojemności 8 m3 wykonała dla pan Jacka firma A-Lima-Bis. Każdego dnia hodowca sporządza dwa wozy: jeden dla krów, drugi dla opasów i młodzieży. Mieszanina zadawana krowom składa się z kiszonki z kukurydzy, sianokiszonki z traw i lucerny, słomy jęczmiennej oraz mieszanki treściwej sporządzanej na bazie własnych śrut zbożowych i koncentratów. Dawkę uzupełnia gotowa mieszanka pełnoporcjowa.
- Od trzech tygodni hodowca stosuje zimny odchów cieląt, dla których przygotował na zewnątrz (ale pod wiatą) specjalny kojec obficie ścielony słomą
- Bez ładowarki i wozu paszowego – jak przyznał Jacek Kutkowski – sam nie byłby w stanie nakarmić tak licznego stada
Przy obecnych kosztach produkcji oszczędności trzeba szukać na każdym kroku
Z ogromną satysfakcją pan Jacek poinformował, iż w tym roku plony kukurydzy były wyjątkowo udane.
– Zwykle kiszonki brakowało, w tym roku jestem jednak bardzo zadowolony, gdyż obfitość paszy z własnego pola pozwoli oszczędzić na zakupie wysłodków buraczanych, które dotychczas były stałym komponentem mieszaniny TMR – wyjaśnia Jacek Kutkowski podkreślając jednocześnie, iż z nowym rokiem planuje wykonać dokładną analizę kosztów produkcji mleka, by móc ocenić, gdzie można jeszcze zaoszczędzić. W obecnych, ekonomicznych realiach to konieczność.
Od lat stado objęte jest oceną użytkowości mlecznej, a jego średnia wydajność wynosi 7500 kg mleka od sztuki.
– Przyznam, że nie zabiegam o wysoką wydajność, gdyż – w mojej ocenie – wyższa produkcja mleka od krowy skraca długość jej użytkowania. I niestety, przy obecnych wywindowanych do granic możliwości cenach środków produkcji, zapewnienie wysokowydajnym zwierzętom wszystkiego czego w żywieniu by potrzebowały, znacznie zachwiałoby jakąkolwiek opłacalność produkcji mleka – stwierdził hodowca.
- W starszej części obory utrzymywana jest młodzież oraz bydło opasowe
Krycie naturalne na poprawę parametrów rozrodu
Największym bodaj problemem w stadzie, który nie omija już chyba żadnego producenta mleka jest rozród. Dlatego też Jacek Kutnowski zastanawia się nad wykorzystaniem krycia naturalnego.
– Byków u mnie dostatek, więc może najlepszego pod względem hodowlanym warto byłoby przeznaczyć na rozpłodnika, który poprawiłby niską obecnie skuteczność zacieleń – zastanawiał się gospodarz. – Nie będzie to łatwe w oborze uwięziowej, ale w tej metodzie upatruję poprawy wskaźników rozrodu.
Trudno mówić o opłacalności opasu buhajów
Równolegle z mlecznym pogłowiem hodowca zajmuje się również opasem buhajków, a tych jest około 40 sztuk.
– Niestety, długo o opłacalności tego kierunku trudno było mówić. Dopiero w ostatnim czasie ceny żywca wzrosły do 10–11 zł za kg. Niemniej, przy obecnych kosztach produkcji za satysfakcjonującą można by uznać cenę na poziomie minimum 15 zł/kg. A mleko? Mleko powinno być po 2,50 zł. Tylko do czego taka droga prowadzi? Przecież konsument drogiego nabiału w sklepie nie kupi? Niestety, czasy w rolnictwie mamy ciężkie, aby spiąć budżet gospodarstwa trzeba się jakoś ratować, dlatego też produkuję mleko, żywiec wołowy, uprawiam pszenicę konsumpcyjną i jeszcze dysponując kombajnami świadczę usługi okolicznym rolnikom. I tak z jednej produkcji – w zależności do roku – dokłada się do drugiej.
Duży, bo liczący ponad 40 ha areał uprawy zbóż sprawia, że słomy, a więc i obornika w gospodarstwie nie brakuje.
– By jak najbardziej zaoszczędzić na nawozach, w tym roku pod uprawę zbóż „poszło” około 50 14-tonowych rozrzutników. Nawożenie uzupełnia też gnojowica gromadzona pod kanałem gnojowym – wymienia pan Jacek, którego na koniec zapytałam, czy nie zastanawiał się nad zmniejszeniem pogłowia opasowego na rzecz krów mlecznych.
- W dobudowanej przed laty części obory zaplanowano 32 stanowiska
- Zbiornik chłodzący oraz „maszynownia” dojarki przewodowej zlokalizowane są w odrębnym pomieszczeniu przylegającym do obory
– Ciężko jest samemu dopilnować tak pracochłonnej przecież produkcji mleka, a co dopiero jeszcze po jej zwiększeniu – odpowiedział. – Lat przybywa i bardziej skłaniałbym się ku likwidacji bydła i pozostaniu wyłącznie przy produkcji roślinnej – dodał Jacek Kutkowski, który jest również sołtysem swojej wsi, jak i członkiem rady nadzorczej OSM Łowicz.
Brak następców powoduje, że coraz częściej gospodarstwa mleczne są likwidowane
– Niestety, nastroje wśród rolników nie są dobre, a najbardziej przykry jest fakt, że w naszym rejonie coraz więcej jest gospodarstw likwidujących bydło mleczne. Zwykle z powodu braku następców. Dziś młodzi niechętnie o produkcji mleka myślą, wiedząc jak ciężki jest to kawałek chleba. Dla nas, którzy nadal przy niej pozostali najważniejsze jest, że nasza łowicka spółdzielnia mocno stanęła na nogach i prężnie funkcjonuje – mówi na zakończenie.
- Jacek Kutkowski prowadzi w miejscowości Wiskienica Dolna, w gminie Zduny, gospodarstwo liczące 75 ha (w tym 40 ha stanowią grunty dzierżawione). W mijającym roku pod uprawę kukurydzy na kiszonkę hodowca przeznaczył 22 ha, użytki zielone zajmują ok. 12 ha, a pozostałe grunty obsiewane są zbożami: pszenicą konsumpcyjną i pszenżytem. Hodowca jest dostawcą i jednocześnie członkiem rady nadzorczej Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej w Łowiczu, do której sprzedaje ok. 20 tysięcy litrów mleka miesięcznie.
Beata Dąbrowska
Zdjęcia: Beata Dąbrowska
Zdjęcia: Beata Dąbrowska
Artykuł ukazał się w Tygodniku Poradniku Rolniczym 50/2021 na str. 52. Jeśli chcesz czytać więcej podobnych artykułów, już dziś wykup dostęp do wszystkich treści na TPR: Zamów prenumeratę.
Beata Dąbrowska
redaktorka "Tygodnika Poradnika Rolniczego" oraz magazynu "Elita Dobry Hodowca", ekspertka w dziedzinie chowu i hodowli bydła oraz produkcji mleka
redaktorka "Tygodnika Poradnika Rolniczego" oraz magazynu "Elita Dobry Hodowca", ekspertka w dziedzinie chowu i hodowli bydła oraz produkcji mleka
Masz pytania?
Zadaj pytanie redakcjir e k l a m a
r e k l a m a
Najważniejsze tematy
r e k l a m a