Z aptekarską precyzją

Co ciekawe, przy tak wysokiej wydajności hodowcy udaje się utrzymać przyzwoite parametry mleka na poziomie 4% tłuszczu i 3,48% białka. Jednak, jak przyznał, w tym celu stosuje specjalne korektory białkowe i energetyczne. Ostatnio do dawki wdrożył także specjalny preparat Actifiber z Biofeedu zwiększający strawność masy organicznej, w tym głównie włókna, co przekłada się nie tylko na lepsze wykorzystanie paszy, ale również na wyższy poziom tłuszczu w mleku.

PMR plus treściwe pod pysk

– Genetyka jest ważna, wiadomo, nikt nie będzie doił mleka od ras mięsnych, ale finalnie decyduje żywienie. Pasze treściwe dzielimy na 5 rozdań dziennie. Nie mamy robota do jej zadawania, a więc jest to dodatkowa praca, ale warto. Każda krowa ma wyliczoną indywidualną dawkę mieszanki treściwej wedle wydajności, w skład której wchodzą duże ilości minerałów i witamin, w tym specjalne preparaty poprawiające rozród, korektory białkowe i energetyczne, tłuszcz chroniony, gliceryna, śruty zbożowe oraz poekstrakcyjne śruty: rzepakowa i sojowa. Na dwa tygodnie przed wycieleniem stosujemy specjalną paszę z solami gorzkimi – powiedział Czesław Klimczak-Fudała, dodając, że bardzo dobrze układa się współpraca z doradcą żywieniowym Michałem Mikołajczykiem z firmy Biofeed, ponadto w zakresie niektórych dodatków współpracuje także z firmą Josera.

• Paszowóz Kuhn Euromix o pojemności 8 kubików współpracuje z New Hollandem o mocy 80 KM

Podstawą dawki żywieniowej jest PMR, czyli mieszanka samych pasz objętościowych zadawana z paszowozu, w skład której wchodzą: kiszonka z kukurydzy, sianokiszonka, słoma, wysłodki buraczane i młóto browarniane.

– Wysłodki i młóto to pasze smakowite i mlekopędne, nadają dawce wilgotności, co zwiększa jej pobranie, zaś odpowiednią strukturę fizyczną dawki osiągamy dzięki sieczce ze słomy. Nie sztuką jest dać jeść krowie, sztuką jest to, aby krowa jak najwięcej zjadła podanej paszy, bo to przekłada się bezpośrednio na ilości wyprodukowanego mleka – podkreślił Czesław Klimczak-Fudała.

• Nowsza część obory uwięziowej jest bezstropowa i posiada świetlik kalenicowy

PMR zadawany jest wieczorem, kiedy są już niższe temperatury. Przy każdym rozdaniu paszy treściwej hodowca podgarnia także PMR, co stymuluje krowy do jego pobrania. Dawka PMR powstaje w nowym pionowym wozie paszowym Kuhn z jednym ślimakiem. Ma on pojemność 8 m3 i zastąpił wysłużonego poprzednika marki Italmix, który pracował w tym gospodarstwie przez kilkanaście lat.

W upały bez krycia

W poprzednim roku stado Czesława Klimczaka-Fudały osiągnęło najwyższą wydajność w powiecie gostynińskim uzyskując wynik 12 703 kg mleka od przeciętnej krowy w 305-dniowej laktacji. Ponadto, w samej rasie hf odmiany czarno-białej rolnik zajął 4. miejsce w województwie przy wydajności laktacyjnej 12 813 kg mleka, wśród obór od 20 do 50 krów. W stadzie są też sztuki hf odmiany czerwono-białej i to właśnie jedna z nich jest rekordzistką pod względem wydajności. To córka amerykańskiego buhaja Cole Red, która w V laktacji dała 15 386 kg mleka. Oznacza to trzecią pozycję w swojej rasie pod względem wydajności w województwie mazowieckim. Jest w bardzo dobrej formie i ma zadatki na pierwszą stutysięczniczkę z tej obory.

– U najwydajniejszych krów warto wydłużyć laktację, bo jak zasuszyć taką sztukę, kiedy daje jeszcze 30 kg? Bardzo dobre wyniki rozrodu osiągamy na jałówkach. Ostatnio pokryliśmy 15 jałówek nasieniem seksowanym i wszystkie mają już potwierdzoną cielność. Natomiast najtrudniej jest o skuteczne pokrycie podczas upałów, dlatego przy bardzo wysokich temperaturach odpuszczamy i nie kryjemy, bo szkoda tylko pieniędzy – stwierdził hodowca.

• Jałówki utrzymywane są w wolnostanowiskowych wiatach

Duże krowy wcale nie są dobre

Przez lata doboru buhajów, m.in. pod kątem kalibru, Czesław Klimczak-Fudała dochował się dużych krów. Dziś woli krowy średniej wielkości, choć nie ma większych problemów z nadmiernym brakowaniem. Wszak przeciętna krowa utrzymywana jest przez 4 laktacje, a więc za życia daje ok. 60 tys. kg mleka, co w warunkach obory uwięziowej jest bardzo dobrym wynikiem.

– Krowy są już zbyt duże jak na warunki naszej obory, głównie chodzi o wymiary legowisk. Ponadto, mniejsze krowy lepiej dają sobie radę pod względem zdrowotnościowym. Zużywają też mniej paszy na potrzeby bytowe – powiedział hodowca, który zamawia nasienie z trzech firm: WWS, Alta i MCHiRZ Łowicz, a zabiegi inseminacji wykonuje lekarz weterynarii Sebastian Sobiecki, który również opiekuje się stadem pod względem zdrowotnym.

Dziś hodowca przy doborze buhajów patrzy głównie na indeks płodności, budowę wymienia, budowę i zdrowotność nóg oraz racic, a także długowieczność.

• Pierwsza od lewej to najwydajniejsza krowa w stadzie, która jest jednocześnie trzecią pod względem wydajności w województwie mazowieckim w rasie hf odmiany czerwono-białej

Więcej o tym stadzie napiszemy na łamach naszego dwumiesięcznika „Elita Dobry Hodowca”.

• Bożena i Czesław Klimczak-Fudałowie gospodarują z córką Agatą i zięciem Krzysztofem, którzy mają 3-letnią córkę Igę. Rolnicy ze wsi Raków (pow. gostyniński, gm. Pacyna) na ponad 60 ha, w tym 50 ha własnych, uprawiają: kukurydzę, pszenicę, jęczmień i łąki. Utrzymują 120 sztuk bydła, w tym ponad 50 krów. Miesięcznie dostarczają ok. 55 tys. l mleka do Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej w Sierpcu. Stado objęte jest oceną użytkowości mlecznej, a średnia wydajność laktacyjna za poprzedni rok wyniosła 12 703 kg mleka.

Andrzej Rutkowski
Zdjęcia: Andrzej Rutkowski

Artykuł ukazał się w Tygodniku Poradniku Rolniczym 28/2022 na str. 40. Jeśli chcesz czytać więcej podobnych artykułów, już dziś wykup dostęp do wszystkich treści na TPR:  Zamów prenumeratę.