Rodzinna produkcja mleka sposobem na życie 

W rodzinnym i niewielkim gospodarstwie Anny i Krzysztofa Wilczewskich – o których to piszemy – produkcja mleka jest sposobem na życie, gdzie obok wielu codziennych obowiązków jest również czas dla siebie, rodziny i pasje: hodowlę gołębi, warzywnik i staw w rybami i liliami.

Kiedy przed laty państwo Wilczewscy zaczęli samodzielnie gospodarzyć, w odziedziczonym gospodarstwie było zaledwie 4 krowy. Obecnie całe pogłowie bydła liczy 60 sztuk, w tym 24 krowy mleczne.

– Mniejsze stado zdecydowanie łatwiej jest kontrolować i dopilnować – zaznaczyła Kamila Wilczewska, prawdopodobnie następczyni gospodarstwa.

– Owszem, moglibyśmy utrzymywać nieco większe pogłowie, ale… Czy któraś z trzech naszych córek będzie chciała zajmować się produkcją mleka – zastanawiał się Krzysztof Wilczyński, dodając, iż jej dalszy rozwój gospodarstwa determinuje nowa obora. – Dziś taka decyzja to karkołomne przedsięwzięcie.

Tak więc krowy mleczne utrzymywane są w użytkowanej od dawien dawna uwięziówce. Najlepsze sztuki inseminowane są buhajami rasy hf, gorsze oraz mające kłopoty ze skutecznym zacieleniem kryte są nasieniem ras mięsnych.

Bydło montbeliarde i simentale nie zdały egzaminu

Produkcja mleka nie jest bowiem jedynym (chociaż głównym) źródłem utrzymania rodziny Wilczewskich. Gospodarze zajmują się także produkcją żywca wołowego i opasają ponad 20 sztuk bydła.

– Swego czasu chcąc uzyskać bydło o mleczno-mięsnym typie użytkowym, w rozrodzie wykorzystywaliśmy rasę montbeliarde i simentalską. Niestety, jak się okazało, nie było to dobre rozwiązanie, gdyż nie mieliśmy ani mleka, ani mięsa. Tak więc z pomysłu szybko zrezygnowaliśmy – wspominał pan Krzysztof, informując, iż nadal dojonych jest wiele sztuk mieszańcowych z rasą simentalską, montbeliarde, duńską czerwoną, a także norweską czerwoną. Mamy też jednego "rodzynka"– jerseykę.

• Uwięziowa obora posiada 24 stanowiska wyposażone w dojarkę przewodową

W produkcyjnym dołku

Kiedy zapytałam gospodarzy o obecną wielkość produkcji mleka, szybko wyjaśnili, że jest ona mała.

– Tylko 400 litrów na odbiór. Jednym słowem, jesteśmy w produkcyjnym dołku. Przyczyną tak niskiej sprzedaży mleka było wybrakowanie ze stada wielu krów, głównie z powodu jałowości oraz kłopotów powycieleniowych. Ich miejsce zajęły młode sztuki, które po prostu muszą się rozdoić. Tak więc musimy uzbroić się w cierpliwość, by wrócić do dawnego poziomu około 800 litrów na odbiór – tłumaczył przyczyny gospodarz.

Pastwiskowanie bydła idzie w parze z długowiecznością

Jak już wspomniałam, zwierzęta utrzymywane są tutaj bardzo długo. Najstarsza sztuka, którą ze stada wybrakowali miała 18 lat i została sprzedana tylko dlatego, iż nie mogła chodzić. Obecnie najstarsza krowa w oborze ma 13 lat i niedawno po raz kolejny się wycieliła.

Państwo Wilczewscy są zwolennikami pastwiskowania bydła. Od lat, każdej wiosny, stado mogło korzystać z dobrodziejstw wypasu. Obecnie, jak zaznaczają gospodarze, tymczasowo wypasu zaniechano, a to z uwagi na konieczność wyremontowania infrastruktury pastwisk, które w gospodarstwie zajmują powierzchnię około 5 ha i zlokalizowane są tuż za oborą.

– Nie zamierzamy kwestii pastwiskowania odpuścić, bo dla krów oznacza ono ruch, zdrowie i najtańsze żywienie, dla nas nieco mniej pracy – stwierdziła Anna Wilczewska.

• Rzadkością jest całkowicie białe umaszczenie. Ta dopiero urodzona cieliczka jest więc powodem do radości gospodarza

• Jedną z pasji Krzysztofa Wilczewskiego są ciągniki marki John Deere. Najstarszy model (widoczny na zdjęciu rodzinnym) pochodzi z 1962 roku i jest w pełni sprawny, więc jeszcze wykorzystywany do niektórych prac

Pomimo że użytkowana obora nie jest przejazdowa, 4 lata temu zdecydowali się na inwestycję w wóz paszowy Strautmann o pojemności 7 m³ a sporządzony TMR musi zostać ręcznie zadany. Niemniej podczas mojej wizyty w gospodarstwie nie usłyszałam od gospodarzy ani jednego słowa narzekania. Opowiadając o swojej codziennej pracy, szybko dało wyczuć się zamiłowanie do tego co robią i satysfakcję z tego, co udało się osiągnąć. Dla wielu może niewiele, ale trudno było oprzeć się wrażeniu, że Wilczewscy po prostu zwierzęta kochają i dbają o nie nieprzeciętnie a te zapewniają rodzinie utrzymanie.

Beata Dąbrowska
Zdjęcia: Beata Dąbrowska

Artykuł ukazał się w Tygodniku Poradniku Rolniczym 48/2022 na str. 100. Jeśli chcesz czytać więcej podobnych artykułów, już dziś wykup dostęp do wszystkich treści na TPR:  Zamów prenumeratę.