Z artykułu dowiesz się
- Od czego zależy występowanie mikotoksyn w paszach?
- Które mikotoksyny są najgroźniejsze i jakie wykazują działanie na zdrowie krów?
- Jak zminimalizować skutki spożywania przez krowy pasz zanieczyszczonych mikotoksynami?
r e k l a m a
Partnerzy portalu
Strona główna>Polskie mleko>Mikotoksyny w żywieniu krów - które najbardziej szkodzą i jak je zwalczać?
Mikotoksyny w żywieniu krów - które najbardziej szkodzą i jak je zwalczać?
14.11.2019autor:
Błędnie jest przekonanie, że bydło jest mniej wrażliwie na działanie mikotoksyn, ze względu na ich degradację w żwaczu. Co prawda część z nich zostaje w nim zdegradowana, ale mikroorganizmy zasiedlające żwacz nie radzą sobie z dużą ilością toksyn, a na dodatek ich metobolity – często są bardziej niebezpieczne niż same mikotoksyny.
Mikotoksyny produkowane są głównie przez grzyby magazynowe, w czasie przechowywania pasz. Ich powstawanie zależy m.in. od temperatury, cech genetycznych roślin, od zawartości wody aktywnej oraz od uszkodzenia lub niedorozwoju roślin. Do pasz szczególnie narażonych na skażenie pleśniami należą: kiszonki, śruty zbożowe, ziarno kukurydzy czy poekstrakcyjna śruta sojowa.
r e k l a m a
Spadek apetytu, mastitis i inne negatywne skutki zatrucia aflatoksynami
Do najgroźniejszych dla przeżuwaczy mikotoksyn zalicza się aflatoksyny, które wytwarzane są przez pleśnie z rodzaju Aspergillus. Spożycie paszy skażonej aflatoksynami nie tylko wpływa niekorzystnie na organizm zwierzęcia, ale już po 24 godzinach mikotoksyny te dostają się do mleka. Zależy to jednak od dawki spożytych aflatoksyn, wieku oraz gatunku zwierząt. Działanie aflatoksyn może przejawiać się – obok spadku apetytu i przyrostu masy ciała –także utratą sierści, ostrym mastitis oraz zaburzeniami w pracy żwacza (na skutek obniżenia się trawienia celulozy, spadku tworzenia się kwasów tłuszczowych, utrudnieniu procesu rozkładu białek).
Reakcje organizmu zwierzęcego na zatrucie aflatoksynami mogą być zróżnicowane. Chroniczne zatrucie może objawiać się: spadkiem apetytu, zahamowaniem wzrostu młodych osobników, przekrwieniem wątroby. Mogą także wystąpić uszkodzenia nerek, płuc i śledziony.
Zaburzenia płodności przez mikotoksyny
Kolejną – najważniejszą z powodu wywoływanych szkód i związanych z tym kosztów mikotoksyną jest zearalenon. Wytwarzany jest przez kilka gatunków Fusarium i znajdowany jest głównie w kiszonkach, pszenicy, jęczmieniu, owsie, sorgo i kukurydzy. Zearalenon stymuluje receptory estrogenowe oraz obniża poziom hormonu luteinizującego i progesteronu. Mikotoksyna ta może więc znacznie obniżać płodność, poprzez zmniejszenie skuteczności zapłodnień. Jej obecność w organizmie wpływa także na powstawanie cyst na jajnikach, występowanie upławów z pochwy, wydłużenie okresu do rui, nieinfekcyjne poronienia oraz powiększenie sutków u jałówek.
Do pleśni rozwijających się już w czasie przechowywania kiszonki należy zaliczyć Penicillium roqueforti. Zakażenie tym grzybem można łatwo zidentyfikować po obecności białych do zielonobłękitnych przebarwień w zakiszanym materiale. Wytwarzane przez niego mikotoksyny również wpływają negatywnie na rozród bydła. Grzyb ten potrafi rozwijać się w środowisku o niskim stężeniu tlenu, dlatego pojawia się, gdy tylko dojdzie do jakichkolwiek nieprawidłowości przy kiszeniu.
Jak zminimalizować skutki spożywania pasz zanieczyszczonych mikotoksynami?
Środkami wychwytującymi mikotoksyny są substancje o właściwościach sorpcyjnych, czyli detoksykanty. Działają one przede wszystkim w przewodzie pokarmowym zwierząt, odrywając cząsteczki mikotoksyn od cząsteczek paszy i przymieszczając się przez cały układ pokarmowy zostają wydalone wraz z kałem. Dużą skutecznością cechują się też produkty na bazie metabolitów drożdży Saccharomices Cerevisiae. Jak wykazały badania naukowe, wyizolowane fragmenty ścian komórkowych tych drożdży wykazują silne działanie wiążące dla mikotoksyn o dużych rozmiarach, takich jak np. zearalenon. Czas ich usuwania z organizmu jest 7–8 razy krótszy w porównaniu do glinokrzemianów.
Beata Dąbrowska
Zdjęcie: Beata Dąbrowska
Zdjęcie: Beata Dąbrowska
Masz pytania?
Zadaj pytanie redakcjir e k l a m a
r e k l a m a
Najważniejsze tematy
r e k l a m a