Co wzmaga sortowanie TMR-u prze krowy? Kilka wskazówek:

Jednym z najważniejszych działań zapobiegających sortowaniu jest zapewnienie niczym nieograniczonego dostępu do stołu paszowego. Jeżeli krowa nie ma swobodnego dostępu do paszy, to dochodzi do rywalizacji. Słabsze w hierarchii stada sztuki podchodzą do stołu rzadziej i zjadają na raz większe porcje, zwiększając przy tym sortowanie.

Oczywiście dostęp krów do stołu paszowego zależy od jego szerokości, jaka przypada na jedną sztukę oraz jej pozycji w stadzie. Zapewnienie optymalnej dostępności do paszy sprawia, że krowa ma możliwość pobrania większej ilości suchej masy, co pozwala na pokrycie jej potrzeb pokarmowych. Okazuje się, że ważniejsza od koncentracji składników pokarmowych w dawce jest właśnie dostępność do stołu.

Zaleca się, aby w zależności od fazy cyklu produkcyjnego, długość stołu paszowego przypadająca na krowę wynosiła:

• krowy w pełnej laktacji – 70–85 cm,
• krowy zasuszone – 80 cm,
• 85–100 cm – krowy w okresie okołowycieleniowym.

Gdy zwierzęta mogą swobodnie pobierać paszę, w czasie doby pobierają jej średnio 12 razy, przez około 20 minut. Aby jednak tak mogło być, konieczne i jak najbardziej zalecane jest dwukrotne zadawanie pasz oraz regularne jej podgarnianie.

Podziel krowy na odpowiednie grupy

Kolejnym – jakże istotnym aspektem jest podział stada na grupy żywieniowe, a szczególnie wydzielenie grupy krów okresie na 3 tygodnie przed porodem. Sztuki te powinny otrzymywać dawkę z podwyższonym poziomem skrobi z pasz zadawanych już po wycieleniu. Celem takiego działania jest namnożenie odpowiednich ilości bakterii żwaczowych, przygotowujących zwierzę do trawienia dawek wysokoenergetycznych. Do grupy tej powinny trafiać także jałówki na 3 tygodnie przed wycieleniem.

Sortowanie pasz można zdecydowanie ograniczyć poprzez zachowanie odpowiedniej struktury i wilgotności. Struktura TMR-u to odpowiedni stosunek poszczególnych frakcji w zależności od wielkości cząstek. Szacując ilość krów przeżuwających możemy ocenić, czy ilość pasz włóknistych, czyli strukturotwórczych jest odpowiednia. W stadzie, które prawidłowo przeżuwa, ponad 40% pogłowia powinno przeżuwać bez względu na porę dnia, a ponad 50% w okresie spokoju po odpasie.

Zwróć uwagę na strukturę TMR-u

Przeżuwanie jest wynikiem drażnienia ściany żwacza przez pocięte (3–5 cm) pasze włókniste (np. słomę), co powoduje skurcze i cofanie się treści żwaczowej. Krowa przeżuwając produkuje duże ilości śliny mającej właściwości buforujące z uwagi na zawartość w niej kwaśnego węglanu sodu. Jeżeli TMR jest zbyt drobny, dodatek sieczki ze słomy może poprawić jego strukturę.

• Przyczyną sortowania paszy mogą być też upały. Krowy bronią się przed przegrzaniem, wybierając z dawki pasze treściwe.Instynktownie bowiem rezygnują z pobierania włóknistych pasz objętościowych, których trawienie powoduje produkcję dużej ilości ciepła w organizmie

Warto pamiętać także, że również TMR o zawartości powyżej 50% suchej masy ułatwia krowom separowanie pasz. Dodatek wody do wozu paszowego spowoduje, że cząstki pasz treściwych okleją grubsze kawałki pasz objętościowych, co w dużym stopniu utrudnia wybieranie smakowitszych kęsków.

Beata Dąbrowska
Zdjęcie: Beata Dąbrowska

Artykuł ukazał się w Tygodniku Poradniku Rolniczym 29/2022 na str. 49. Jeśli chcesz czytać więcej podobnych artykułów, już dziś wykup dostęp do wszystkich treści na TPR: Zamów prenumeratę.