Idzie lato, a wraz z nim problemy w oborze

Pisząc poniższy artykuł, na zewnątrz temperatura sięgnęła 28℃, pomimo że była to pierwsza połowa maja. Już od dłuższego czasu aura jest zupełnie nieprzewidywalna i – jak zdążyliśmy się przekonać – okresy bardzo wysokich temperatur zdarzają się coraz wcześniej. To bardzo trudny okres zarówno dla zwierząt, jak i hodowców, którzy muszą sprostać wielu problemom związanym z występowaniem stresu cieplnego u krów.

Dlatego też, zaczynając od bieżącego numeru, na naszych łamach poruszać będziemy szereg tematów związanych właśnie ze stresem cieplnym, konsekwencjami, jakie niosą za sobą wysokie temperatury oraz sposobami przeciwdziałania ich negatywnym skutkom.

Upały redukują pobranie paszy przez krowy

Jednym z pierwszych skutków wysokich temperatur jest zredukowanie pobrania paszy, co oznacza, że krowy pobierają mniej białka, energii, witamin i minerałów. Z tego też powodu największym wyzwaniem dla hodowców w tym okresie powinno być zwiększenie pobrania paszy przez zwierzęta.

Spadek pobrania suchej masy podczas wysokich temperatur może wynieść nawet 25%

Krowy narażone na stres cieplny nie tylko mniej pobierają paszy, ale również wytwarzają mniej masy ciała na jednostkę pobranej paszy. Jednym słowem chudną. Zwierzęta muszą bowiem wydatkować więcej energii na pobudzenie procesu rozpraszania ciepła wewnętrznego poprzez pocenie się, przyspieszone bicie serca i zwiększenie liczby oddechów, ograniczając w ten sposób ilość energii na cele produkcyjne. Obniżone pobranie paszy, wraz ze zwiększoną ilością wypitej wody, wpływa na wypełnienie żwacza. W badaniach wykazano, że krowy mleczne przy temperaturze powietrza 5°C pobierały około 3 kg wody na 1 kg suchej masy, natomiast przy 32°C spożycie wody wzrosło do 8 kg na 1 kg s.m.

• Krowy narażone na stres cieplny nie tylko mniej pobierają paszy, ale również wytwarzają mniej masy ciała na jednostkę pobranej paszy.

Temperatura i wilgotność wpływają na strawność pasz

Warto również wiedzieć, że strawność paszy jest dodatnio skorelowana z temperaturą otoczenia i wilgotnością. Wraz ze wzrostem temperatury powietrza następuje wzrost strawności białka i wykorzystania energii, co tłumaczy spadek pobrania paszy i wolniejszą motorykę żwacza. Podczas stresu cieplnego, z powodu rozszerzania się obwodowych naczyń krwionośnych, następuje redukcja przepływu krwi do naczyń krwionośnych żwacza, w konsekwencji czego słabo strawione składniki pokarmowe są lepiej przyswajane przez krowy. W ich organizmie zachodzą również zmiany w poziomie lotnych kwasów tłuszczowych. W efekcie stresu termicznego następuje wzrost stężenia kwasu propionowego, przy jednoczesnym obniżeniu ilości kwasu octowego. Wzrost kwasu propionowego we krwi jest związany ze spadkiem zawartości tłuszczu w mleku. W zminimalizowaniu negatywnych skutków stresu termicznego ogromne znaczenie ma właściwe żywienie krów, o którym szerzej napiszemy w kolejnym artykule.

Beata Dąbrowska
Zdjęcie: Beata Dąbrowska

Artykuł ukazał się w Tygodniku Poradniku Rolniczym 21/2022 na str. 60. Jeśli chcesz czytać więcej podobnych artykułów, już dziś wykup dostęp do wszystkich treści na TPR: Zamów prenumeratę.