Piętrzące się problemy hodowców bydła

– Do niedawna nasze stado liczyło ponad 200 sztuk bydła, w tym ok. 100 krów dojnych. Niestety, część stada (kilkanaście opasów) musiałem zlikwidować, a główną przyczyną były przede wszystkim powtarzające się w ostatnich latach susze, uniemożliwiające zgromadzenie wystarczającej ilości pasz objętościowych. Duże straty w uprawach wyrządza nam też zwierzyna, głównie dziki, niszczące nawet 20% zasiewów. Coraz poważniejszym problemem stają się też wilki. 3 lata temu, w ciągu miesiąca zagryzły na pastwisku 9 jałowic i buhaja – mówi Andrzej Chociej, który hodowlę bydła mlecznego rozpoczynał w 1996 r. od kilku krów i 60 ha.

Problemy z duńskimi pierwiastkami

Dla gospodarstw mlecznych w tamtym okresie priorytetem było podnoszenie wydajności mlecznej, dlatego też gospodarz zakupił 60 pierwiastek z duńskich obór.

– Mieliśmy z nimi sporo problemów. Przebywały bowiem w innych warunkach klimatycznych, były żywione innymi paszami, potrzebowały sporo czasu, by się zaaklimatyzować, choć nie wszystkim się to udało – wspomina pan Andrzej.

Stado Chociejów nie jest objęte oceną użytkowości mlecznej, dlatego hodowcy trudno jest dokładnie ocenić średnią wydajność stada, jednak szacuje, iż jest to ok. 8 tys. kg mleka od sztuki. – Nigdy nie dążyłem do osiągania rekordowych wydajności, zdecydowanie wolimy doić mniej, a dłużej. Dzięki temu nasze krowy często znajdują się w 6 laktacji – mówi hodowca, podkreślając jednak jak bardzo ważna w tej kwestii jest jakość stosowanych pasz.

• Stado powstało w oparciu o zakupione w Danii jałówki
  
  

• Podczas modernizacji obór wykonane zostały stoły paszowe umożliwiające zadawanie pasz w technologii TMR

Lucerna zamiast drogiej śruty sojowej

– Jak wspomniałem, ostatnie lata nie sprzyjają, przynajmniej w naszym gospodarstwie, sporządzaniu odpowiedniej ilości wysokiej jakości pasz. W celu ich zabezpieczeni planujemy zwiększyć areał użytków zielonych i założyć lucerniki, by początkowo ograniczyć, a docelowo wyeliminować stosowanie drogiej śruty sojowej.

Bez wozu paszowego spada wydajność mleczna krów

Zwierzęta w gospodarstwie Chociejów przebywają w uwięziowych żelbetonowych, wybudowanych w latach 70. oborach, w których większość pracy wykonuje się ręcznie. Część obór został zmodernizowana, dzięki czemu powstały w nich stoły paszowe umożliwiające zadawanie pasz w technologii TMR. Od 15 lat gospodarz wykorzystuje w tym celu wóz paszowy firmy Sano, o poj. 14 m³, w którym mieszana jest: kiszonka z kukurydzy, sianokiszonki wykonywane z mieszanek traw z koniczyną lub lucerną oraz pasze treściwe sporządzane w gospodarstwie wraz z niezbędnymi dodatkami.

– Ostatnio zdarzają się problemy z leciwym już wozem paszowym i często zadajemy pasze wymieszane ręcznie. Efektem tego jest spadająca wydajność mleczna na skutek sortowania. Na szczęście niebawem wóz zostanie wyremontowany – informuje hodowca.

Dój w gospodarstwie pana Andrzeja odbywa się za pomocą dojarki przewodowej firmy DeLaval. Niestety, w jednej z obór nadal wykorzystywana jest dojarka konwiowa ponieważ hodowcy ciężko jest wygospodarować wolne środki, by zainstalować w niej kolejną dojarkę przewodową. Gospodarz zapytany o plany na przyszłość, po chwili zastanowienia odpowiedział.

Jak długo producenci mleka są w stanie wytrzymać spadającą opłacalność produkcji mleka?

– Do niedawna marzyła się nam nowa, wolnostanowiskowa obora z halą udojową lub robotami. W znaczny sposób ułatwiłaby nam pracę przy zwierzętach i produkcji mleka, bo z tym kierunkiem nadal wiążemy przyszłość naszego gospodarstwa. Niestety, niska opłacalność produkcji mleka, ciągle rosnące koszty produkcji oraz brak stabilizacji powoduje, że pozostajemy przy tym co mamy. Otwarte pozostaje tylko pytanie: jak długo wytrzymamy? W najlepszym przypadku wychodzimy na zero, a zwykle jesteśmy „pod kreską”.

• Andrzej Chociej, wspólnie z żoną Dorotą prowadzi 250-hektarowe gospodarstwo mleczne we wsi Krzysztoforowo (gmina Sidra). Około 50 ha przeznaczane jest pod uprawę kukurydzy, zarówno na kiszonkę, jak i ziarno. Blisko 60 ha zajmują trwałe i zakładane na gruntach użytki zielone, na 50 ha uprawiane jest żyto konsumpcyjne, kilka hektarów zajmuje uprawa koniczyny. Pozostały areał obsiewany jest owsem i mieszankami zbożowymi. Roczna produkcja mleka, przekraczająca 700 tys. litrów sprzedawana jest do Spółdzielni Mleczarskiej Mlekpol w Grajewie – oddział w Sokółce.
  
  

Ireneusz Oleszczyński
Zdjęcia: Ireneusz Oleszczyński

Artykuł ukazał się w Tygodniku Poradniku Rolniczym 06/2022 na str. 52. Jeśli chcesz czytać więcej podobnych artykułów, już dziś wykup dostęp do wszystkich treści na TPR:  Zamów prenumeratę.