Na wniosek ministra rolnictwa uproszczono zasady, na jakich ma odbywać się budowa szczelnych zbiorników na gnojówkę lub gnojowicę z wykorzystaniem procedury zgłoszenia.

Zbiorniki na gnojówkę lub gnojowicę wystarczy zgłosić

Zrezygnowano z ograniczenia objętości zbiornika. Obecnie proces budowy szczelnych zbiorników na gnojówkę lub gnojowicę o pojemności większej niż 25 m³ wiąże się z obowiązkiem uzyskania pozwolenia na budowę. Po zmianach, bez względu na pojemność, wystarczy, że rolnik zgłosi taką inwestycję. Zmiana upraszczająca procedury budowy szczelnych zbiorników na gnojówkę lub gnojowicę o pojemności większej niż 25 m³, związana jest z potrzebą dostosowania się rolników do wymagań Programu azotanowego.

Warto zaznaczyć, iż jeszcze w tym roku zostanie uruchomiony nabór wniosków „Inwestycje mające na celu ochronę wód przed zanieczyszczeniem azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych”. Można z niego otrzymać wsparcie na budowę zbiorników i płyt do składowania obornika. Przypomnijmy, iż według obecnie obowiązującego Prawa budowlanego, budowa płyt do składowania obornika nie wymaga pozwolenia na budowę i w tej kwestii nic się nie zmienia. 

Bez pozwolenia postawisz silos i suszarnię, a nawet... mały budynek

Pozwolenia na budowę w gospodarstwie rolnym nie wymaga także budowa naziemnych silosów na materiały sypkie o pojemności do 30 m³ i wysokości nie większej niż 7 m oraz suszarni kontenerowych do 30 m³. Bez pozwolenia na budowę można stawiać także budynki parterowe do 35 m², przy rozpiętości konstrukcji nie większej niż 4,80 m. Kwestie te są uregulowane w art. 29 i 30 Prawa budowlanego. Przepisy te były wielokrotnie nowelizowane, wprowadzono liczne odesłania i wyjątki, w konsekwencji czego ich prawidłowe odczytanie jest problematyczne i niejasne. Nowe Prawo budowlane porządkuje przepis regulujący te zwolnienia – przepisy art. 29 i 30 ustawy zostały przeredagowane, tak aby można było w sposób jednoznaczny określić, czy dana inwestycja wymaga pozwolenia na budowę lub zgłoszenia, czy jest z nich zwolniona. 

Nowelizacja zwalnia z obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę oraz zgłoszenia obiekty melioracji wodnej oraz małej architektury bez względu na miejsce ich budowy. Zmienią się także przepisy dotyczące przebudowy przegród zewnętrznych oraz elementów konstrukcyjnych budynków mieszkalnych jednorodzinnych. Obecnie wymóg zgłoszenia dotyczy każdej przebudowy, która prowadzi do zwiększenia obszaru oddziaływania obiektu. Po zmianach zgłoszenie będzie wymagane tylko wtedy, jeśli przebudowa doprowadzi do zwiększenia wykraczającego poza działkę, na której znajduje się budynek.

• Budowa zbiorników na gnojówkę i gnojowicę, podobnie jak budowa płyt obornikowych, nie będzie wymagała pozwolenia na budowę  

Projekt budowlany w 3 etapach

Szykują się też zmiany dotyczące samego pozwolenia na budowę. Zaproponowano wprowadzenie podziału projektu budowlanego na projekt zagospodarowania działki lub terenu, projekt architektoniczno-budowlany oraz projekt techniczny. Dwa pierwsze projekty będą zatwierdzane przez organ administracji architektoniczno-budowlanej przed wydaniem pozwolenia na budowę. Projekt techniczny będzie natomiast przedkładany do organu nadzoru budowlanego na etapie zgłoszenia zakończenia robót budowlanych lub wystąpienia z wnioskiem o udzielenie decyzji pozwolenia na użytkowanie. Dzięki takiemu rozwiązaniu wydawanie pozwolenia na budowę, czy też przyjęcia zgłoszenia wraz z projektem, ma przebiegać sprawniej i szybciej. 

W celu zweryfikowania spełnienia obowiązku sporządzenia projektu technicznego przed rozpoczęciem robót budowlanych wprowadzono w ustawie obowiązek dołączenia do zawiadomienia o rozpoczęciu robót oświadczenia inwestora o zapewnieniu sporządzenia przez projektanta projektu technicznego.

Wprowadzenie tego rozwiązania ujednolici również postępowanie organów administracji architektoniczno-budowlanych, które będą weryfikować tylko te rozwiązania, które wynikają wprost z ustawy. Projekt konstrukcji, czy też projekty instalacyjne będą bowiem przedkładane do organu dopiero po zakończeniu budowy. Dzięki tej zmianie, inwestor może, dopiero po zatwierdzeniu projektu zagospodarowania działki lub terenu oraz projektu architektoniczno-budowlanego, przystąpić do sporządzenia projektu technicznego. Dzięki temu ma pewność, że po pierwsze, zamierzenie budowlane będzie mogło zostać zrealizowane, a po drugie, nie musi ponosić kosztów wprowadzania ewentualnych zmian w projektach ze względu na dodatkowe wymagania organu administracji architektoniczno-budowlanej, dotyczące projektu zagospodarowania działki lub terenu, lub projektu architektoniczno-budowlanego.

Decyzja będzie ważna 5 lat

Nowelizacja przewiduje także wydłużenie ważności decyzji o pozwoleniu na budowę oraz użytkowanie. Tak więc, decyzja będzie ważna, jeżeli na jej podstawie zrealizowano budowę, a od dnia jej doręczenia lub ogłoszenia upłynęło 5 lat. W przypadku natomiast wydania decyzji pozwolenia na użytkowanie 5 lat liczy się od dnia, w którym decyzja o pozwoleniu na użytkowanie stała się ostateczna. 

Prawo budowlane zmienia się także na korzyść osób, które kupią lub wylicytują nieruchomość wraz z obiektem będącym w budowie, do której uprawnienia (pozwolenie lub zgłoszenie) ma właściciel. W takiej sytuacji uznano, że nie istnieje potrzeba, aby dotychczasowy inwestor wyrażał zgodę na przeniesienie pozwolenia na budowę. Uznano, że celem sprzedaży nieruchomości, na której była rozpoczęta budowa, jest nabycie jej wraz z budową i prawami do jej realizacji.

Legalizacja samowoli budowlanej

Zmiana ustawy wprowadza również uproszczone postępowanie legalizacyjne odnoszące się do starych samowoli budowlanych – budowy zakończone przynajmniej 20 lat temu – w szczególności zrealizowane przed wejściem w życie obecnej ustawy. 

Legalizacja samowoli budowlanej według uproszczonej procedury będzie sprowadzała się do dokonania przez właściciela zawiadomienia o zakończeniu budowy, wobec którego organ nadzoru budowlanego nie wniesie sprzeciwu. Niewniesienie sprzeciwu uprawniałoby do użytkowania obiektu budowlanego. Głównym wymogiem legalizacji byłoby dołączenie do zawiadomienia o zakończeniu budowy: 

• oświadczenia o posiadanym prawie od dysponowania nieruchomością na cele budowlane,
• oświadczenia o terminie zakończeniu budowy, inwentaryzacji powykonawczej oraz ekspertyzy technicznej.

Nowelizacja wprowadza również przepisy, które mają zmusić nielegalnych użytkowników do zalegalizowania samowoli. Najpierw otrzymają oni tzw. żółtą kartkę. Po upływie 30 dni od pouczenia nadzór budowlany dokona sprawdzenia czy obiekt ten jest nadal użytkowany z naruszeniem przepisów. Jeżeli użytkownik nie zaprzestanie nielegalnego użytkowania, to wówczas nadzór budowlany wyda postanowienie, w którym wymierzy karę z tego tytułu. Do kary tej stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące kar, o których mowa w art. 59f ust. 1 Prawa budowlanego. Z tym, że stawka opłaty podlegać będzie dziesięciokrotnemu podwyższeniu. Następnie po upływie 14. dni od doręczenia postanowienia organ po raz kolejny sprawdzi czy obiekt budowlany lub jego część jest w dalszym ciągu nielegalnie użytkowany. W przypadku dalszego użytkowania z naruszeniem przepisów, ponownie wymierza się karę. Stawka opłaty dla każdej kolejnej kary podlega pięciokrotnemu podwyższeniu. Postanowienie o nałożeniu kary za nielegalne użytkowanie będzie wydawane wielokrotnie, jednak nie wcześniej niż po upływie 14. dni od wydania poprzedniego postanowienia.

Wprowadzone zmiany pozwalają na wielokrotne karanie. Chodzi o to, by zmusić w końcu inwestora, właściciela lub użytkownika do oddania obiektu do użytkowania (uzyskania decyzji o pozwoleniu na użytkowanie lub dokonania skutecznego zawiadomienia o zakończeniu robót budowlanych).

Magdalena Szymańska
fot. Paweł Mikos