Walne Zgromadzenie Lubelskiej Izby Rolniczej opublikowało stanowisko w sprawie czynszu dzierżawnego płaconego przez rolników do Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa. W opinii samorządu rolniczego, wysokość opłat za dzierżawę państwowej ziemi w przyszłym roku znacznie przewyższy możliwości finansowe rolników.

Jak wyliczany jest czynsz dzierżawny dla KOWR?

Opłata dla KOWR, którą rolnicy są zobowiązani uiszczać w związku z dzierżawionymi od niego gruntami, jest ustalana na podstawie obowiązujących przepisów prawnych. Do obliczenia stawki czynszu za dzierżawę brana jest średnia krajowa cena skupu kwintala pszenicy za poprzedzające półrocze, którą ogłasza prezes GUS.
Niby wszystko się zgadza, ale izba rolnicza wskazuje, że w tak krótkim okresie ceny zbóż mogą się bardzo wahać, czego doświadczyliśmy w 2022 roku.

"Wysokość wyliczonych w ten sposób czynszów jest niestabilna i obecnie zbyt wysoka dla rolników, zwłaszcza w obecnym czasie, gdy nastąpił znaczny spadek opłacalności produkcji rolniczej" - wskazują przedstawiciele lubelskiego samorządu rolniczego. 

Dlatego LIR postuluje, aby zmienić prawo w tym zakresie i za podstawę do rozliczania się z KOWR z czynszu dzierżawnego przyjąć takie rozwiązania jakie obowiązują w przypadku podatku rolnego, czyli na podstawie średniej ceny kwintala żyta za okres 11 kwartałów. "Naliczanie w oparciu dłuższy okres gwarantuje stabilność powyższych stawek" - wskazuje Lubelska Izba Rolnicza.

Czy będą niższe czynsze dzierżawne za ziemię państwową?

Warto przypomnieć, że z podobnym apelem rolnicy zwracali się do ministerstwa rolnictwa w czerwcu 2022 roku i wówczas resort rolnictwa uznał, że nie widzi potrzeby zmian w prawie. Czy tym razem zmieni zdanie? Wątpliwe.
Natomiast KOWR sam może obniżyć rolnikowi czynsz dzierżawny, jeśli gospodarza ma kłopoty z jego spłacaniem. Można tego dokonać bez konieczności zmian w samej umowy dzierżawy.

Jak KOWR może pomóc rolnikowi, dla którego czynsz dzierżawny jest zbyt wysoki?

Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa może:

• odroczyć określony w umowie termin zapłaty należności,
• rozłożyć czynsz dzierżawny na raty,
• umorzyć czynsz dzierżawny w części lub w całości,

o ile przemawiają za tym ważne względy gospodarcze, społeczne lub losowe.

Może zrobić to np. w przypadku gwałtownego załamania się rynku zbytu lub gwałtownego spadku cen produktów wytwarzanych w gospodarstwie albo w przypadku wystąpienia innych nadzwyczajnych zjawisk gospodarczych lub losowych. Pod warunkiem że ich skutkiem jest pogorszenie się sytuacji płatniczej w stopniu uniemożliwiającym terminową zapłatę należności KOWR, a których dłużnik nie mógł tego przewidzieć w ramach racjonalnie prowadzonej działalności.

Justyna Czupryniak, Magdalena Szymańska