Czy sprzedaż gruntów jest zwolniona z podatku rolnego?

Według art. 9 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, sprzedaż własności gruntów stanowiących gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym, wraz z będącymi ich częścią składową drzewami i innymi roślinami, jest zwolniona z tego podatku.

Zwolnienie to stanowi pomoc de minimis w rolnictwie, o której mowa w rozporządzeniu Komisji (UE) nr 1408/2013 w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis w sektorze rolnym.

Pomoc tak, ale pod warunkiem. Jakim?

Przepisy stawiają jednak warunek – w wyniku dokonania tej czynności musi zostać utworzone lub powiększone gospodarstwo rolne, a powierzchnia utworzonego lub powstałego w wyniku powiększenia gospodarstwa nie może być mniejsza niż 11 ha i większa niż 300 ha.

Jak długo należy prowadzić takie gospodarstwo?

W przepisie tym wskazane zostało również, że gospodarstwo rolne ma być prowadzone przez 5 lat od nabycia gruntów rolnych objętych zwolnieniem od podatku od czynności cywilnoprawnych.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 25 września 2016 r. stwierdził, że „celem ww. przepisu jest, aby osoby nabywające gospodarstwo rolne prowadziły nabyte gospodarstwo minimum przez 5 lat od dnia nabycia. Udzielanych zwolnień nie można rozpatrywać cząstkowo – do danego nabycia zwolnienie może zostać zastosowane lub nie. Zarówno zbycie części gruntów, jak i zmiana ich przeznaczenia przed upływem 5 lat od dnia ich nabycia spowoduje utratę przedmiotowego zwolnienia w całości.

Nie zostanie bowiem spełniony (zachowany) warunek prowadzenia nabytego gospodarstwa rolnego przez okres wymagany ustawą (…) gospodarstwo rolne będzie prowadzone już w innym kształcie niż to, co do którego zastosowano zwolnienie”. Dlatego zdaniem Dyrektora KIS, jeżeli wnioskodawca dokona zbycia bądź zmiany przeznaczenia gruntu, w związku z nabyciem którego skorzystał ze zwolnienia, będzie on zobowiązany do uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych w pełnej wysokości. Utraci bowiem całkowicie prawo do zwolnienia.

Kiedy trzeba będzie uiścić podatek?

Oznacza to, że jeżeli przykładowo po 3 latach grunty rolne objęte zwolnieniem przeznaczy Pan na cele działalności gospodarczej, utraci Pan zwolnienie i będzie musiał zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych w pełniej wysokości.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 21 lutego 2018 r. orzekł, że „ustawodawca odnotował wadliwość poprzedniej regulacji (czyli stanu prawnego obowiązującego do końca 2015 r.), w wyniku czego wprowadził jako warunek zwolnienia podatkowego wymóg, aby gospodarstwo rolne powstało w wyniku dokonania czynności lub też, aby w jego wyniku gospodarstwo się powiększyło, a nadto wprowadził wymóg, aby taki stan trwał przez co najmniej 5 lat. Tak więc od 1 stycznia 2016 r. warunkiem zwolnienia z PCC jest kontynuowanie działalności rolnej przez 5 lat”.

Prowadzenie działalności rolniczej a zwolnienie z PCC

Kwestię prowadzenia działalności rolniczej przez 5 lat od skorzystania ze zwolnienia z PCC wyjaśniał również Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 2 października 2020 r. (sygn. akt: 0111-KDIB2-3.4014.271.2020.BFP). Ustosunkował się wtedy do sytuacji, kiedy to rodzice chcieli darować synowi grunty rolne, na zakup których otrzymali zwolnienie z PCC. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej doszedł do wniosku, że „dla zachowania zwolnienia podatkowego nabywca nieruchomości, które weszły w skład gospodarstwa rolnego, ma obowiązek prowadzenia tego powiększonego gospodarstwa rolnego (obejmującego wszystkie działki nabyte tytułem umowy sprzedaży i objęte zwolnieniem podatkowym, jak również dotychczas wchodzące w skład gospodarstwa rolnego, a będące jego częścią w chwili nabycia) przez 5 lat od dnia nabycia

W związku z tym, że Pana sprawa dotyczy innych gruntów rolnych niż te nabyte, ale wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, najlepiej przed zawarciem aktu notarialnego sprzedaży wyjaśnić wszystko w urzędzie skarbowym. Należy bowiem podkreślić, że notariusz przesyła akt notarialny do urzędu skarbowego, który sprawdza, czy była podstawa prawna do zwolnienia od podatku od czynności cywilnoprawnych.

dr hab. Aneta Suchoń, prof. UAM
fot. Pixabay