- Ukierunkowanie wsparcia bezpośredniego na rolników zajmujących się uprawą buraków cukrowych przyczyni się do zapewnienia stabilności dochodów tych rolników i poprawy ich konkurencyjności oraz do utrzymania produkcji buraków cukrowych – czytamy w Planie Strategicznym Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027.

Plantatorzy buraka mierzą się z wieloma kłopotami

Zdaniem autorów polskiego PS WPR przed uprawą buraków cukrowych rysuje się wiele zagrożeń i sytuacji niepewnych, które mogą doprowadzić do znacznego ograniczenia ich produkcji lub całkowitego zaprzestania.

Liberalizacja handlu cukrem, w tym umożliwienie napływu cukru spoza UE prowadzi do coraz niższej opłacalności produkcji cukru wewnątrz UE, a w ślad za tym idzie presja na obniżanie cen surowca do produkcji korzeni buraków cukrowych. Stawia to plantatorów w sytuacji braku opłacalności uprawy.

Brak możliwości alternatywnego zagospodarowania surowca w gospodarstwie oraz relatywnie wysokie koszty transportu sprawiają, że buraki mogą być przetwarzane jedynie przez lokalne cukrownie, a ich uprawa poza stosunkowo bliskim sąsiedztwem zakładów przetwórczych jest nieopłacalna. Przyszły areał uprawy tej rośliny oraz rozmieszczenie powierzchni w kraju będzie więc uzależnione od liczby działających zakładów przetwórczych, ich mocy produkcyjnych oraz kondycji ekonomicznej.

Utrzymaniu opłacalności uprawy buraków cukrowych nie sprzyja odnotowywany od 2013 r. spadek cen skupu tego surowca.  Na podstawie długoterminowego trendu IERiGŻ prognozuje utrzymanie się wyższej ceny cukru na rynkach światowych jedynie w 2022 roku, a w kolejnych latach jej obniżkę nawet poniżej poziomu z lat 2018-2019. Będzie to więc generowało presję dochodową na przemysł przetwórczy w latach 2021-2023, jak również na obniżkę cen oferowanych rolnikom uprawiającym buraki cukrowe.

Na jaką pomoc mogą liczyć rolnicy uprawiający buraki ukrowe?

Ogółem w latach 2023-2027 planuje się przeznaczyć na płatność ok. 362,5 mln EUR, co stanowi 2,09% puli środków na płatności bezpośrednie i ok. 13,95% puli środków na wsparcie dochodów związane z produkcją.

Płatność roczna do kwalifikującej się powierzchni uprawy buraków cukrowych. Szacunkowa wysokość płatności rocznej wyniesie 301 EUR/ha (średnia z lat 2023-2026). Stawka w roku 2027 będzie niższa, gdyż koperta finansowa nie uwzględnia transferu środków z II filaru WPR (brak przepisów UE umożliwiających przesunięcie środków z II na I filar WPR).

Ponieważ powierzchnia zgłaszana do wsparcia związanego z produkcją do uprawy buraków cukrowych wzrastała w ostatnich latach (w 2021 r. o ok. 8% względem roku 2017), zaproponowana w Planie Strategicznym stawka jest niższa od dotychczasowej wysokości wsparcia. Średnia stawka za lata 2015-2021 wynosiła ok. 384 EUR/ha.

oprac. wk

fot. Pixabay