Z artykułu dowiesz się
- Kiedy przenosić prosięta do lochy mamki
- Czym musi się cechować dobra mamka dla prosiąt
- U jakich loch najczęściej dochodzi do problemów z odchowem prosiąt
r e k l a m a
Partnerzy portalu
Jak wybrać lochę na dobrą mamkę dla prosiąt?
14.09.2019
Przy licznych miotach maciory nie są w stanie wyprodukować tyle mleka, by zapewnić wszystkim prosiętom wystarczającą ilość pokarmu. Ograniczenie strat wśród prosiąt można uzyskać przez właściwy wybór loch na mamki i zabieg standaryzacji, czyli przenoszenia prosiąt między miotami. Wyrównanie prosiąt w miocie przyczynia się do zwiększenia liczby odsadzonych sztuk.
Mamki są wykorzystywane do zarządzania licznymi miotami w dużych gospodarstwach trzody chlewnej. W całej Unii Europejskiej obserwowany jest wzrost plenności loch, które jednocześnie mogą mieć problem z wykarmieniem wielu prosiąt. Dlatego też rolnicy stosują zabieg wyrównywania miotów. Przeprowadza się go również w sytuacji, kiedy lochy mają problemy z laktacją lub padną podczas porodu. Meblowanie to czynność niezwykle trudna. Wybrana musi zostać taka mamka dla prosiąt, aby gwarantowała sukces w odchowie. Najczęściej to locha przyjmująca prosięta po odsadzeniu własnych, która w ten sposób ma przedłużoną laktację.
r e k l a m a
W związku z tym pojawiają się pytania, czy mamki przebywające przez dłuższy czas na porodówkach mogą odczuwać negatywne skutki i mają więcej problemów z dobrostanem oraz czy nowo narodzone prosięta przenoszone do loch w późnej laktacji mogą być zagrożone pod względem wzrostu i przeżycia.
Ważne są zasady przenoszenia
Wyniki badań pokazują, że mamki i ich prosięta do pewnego stopnia doświadczają więcej problemów związanych z dobrostanem niż lochy z własnymi prosiętami w podobnym wieku. Nie wykryto jednak istotnej różnicy, jeśli chodzi o kondycję macior lub nasilenie uszkodzeń kończyn. Chociaż niektóre mamki odczuwają stres podczas przenoszenia prosiąt, to nie ma to długoterminowego wpływu na poziom stresu w porównaniu z lochami odchowującymi własne mioty. Nowo narodzone prosięta przenoszone do loch w późnej laktacji doświadczają większej konkurencji w walce o sutki, ale nie ogranicza to ich wzrostu – w momencie odsadzenia wskaźniki wzrostu nie różnią się znacząco.
Przenoszenie prosiąt należy wykonać nie wcześniej niż 6 godzin po porodzie. Wynika to z tego, że nowo narodzone prosięta muszą w tym czasie kilkukrotnie pobrać siarę od matki. Zbyt późne przeprowadzenie wyrównywania miotów też jest niewskazane, gdyż po 48 godzinach po porodzie nieużywane sutki przestają być czynne. Dlatego najlepiej zabieg ten stosować w 2. dniu życia prosiąt. Selekcja na osobniki słabsze i mocniejsze przeprowadzona pomiędzy pierwszą a drugą dobą jest najwłaściwsza, ponieważ hierarchia podczas pobierania mleka przez prosięta ustalona jest już po 3 dniach. Różnica wieku między dosadzanymi prosiętami nie powinna być większa niż 2–3 dni. Z tego względu standaryzacji dokonuje się w większych gospodarstwach, natomiast w mniejszych jest ona często niemożliwa.
Mamka dla prosiąt powinna cechować się bardzo dobrą mlecznością. Musi to być locha spokojna, o łagodnym usposobieniu, która w pierwszej laktacji miała duży miot. Większą produkcję mleka zapewniają lochy w co najmniej 2.–3. laktacji. Na mamki nie nadają się natomiast maciory, które przechodziły MMA, czyli bezmleczność poporodową i zapalenie wymienia. W takiej sytuacji istnieje duże ryzyko wtórnej infekcji, co skutkuje znacznymi stratami wśród prosiąt.
Ograniczenie strat
Na wyniki odchowu prosiąt wpływa dostępność sutków maciory, dlatego należy pamiętać, by liczba prosiąt była taka sama jak liczba czynnych sutków. Każda loszka remontowa powinna być poddana ocenie w zakresie liczby gruczołów mlekowych i poprawności ich budowy. Młode samice niespełniające minimalnych wymagań należy brakować. Po urodzeniu bardzo licznego miotu przez lochę prosięta nadliczbowe w stosunku do liczby sutków po odessaniu siary od własnej matki należy podsadzić do lochy mamki.
- Lochy mamki wykorzystuje się, aby uniknąć strat wśród prosiąt, każdemu z nich zapewnić dostęp do sutka i wystarczającą do prawidłowego odchowu ilość mleka
Mamki karmiące pierwszy miot powinny odchowywać nie więcej jak 8 prosiąt, a wieloródki maksymalnie 12, a najlepiej 10. Wyrównanie miotów wpływa na lochy, gdyż pozostawienie im miotu zbyt słabego i niezdolnego do ssania może doprowadzić do zapalenia gruczołu mlekowego.
Po przenoszeniu prosiąt trzeba obserwować, czy u loch mamek nie występują objawy agresji (lochy agresywne lub mało troskliwe eliminuje się ze stada). Zmniejszeniu strat prosiąt ssących służy utrzymanie właściwej struktury stada loch, czyli mniej więcej jednakowy udział loch proszących się po raz pierwszy, drugi, trzeci itd. Najwięcej problemów związanych z odchowem prosiąt stwierdza się u loch pierwiastek oraz u loch starszych, dlatego ich udział w stadzie powinien być stabilny i niezbyt duży. Wykorzystanie do rozrodu loszek niedojrzałych obniża u młodych matek poziom instynktu macierzyńskiego, sprzyja komplikacjom w czasie porodu, powoduje stres poporodowy i zaburzenia mleczności. Utrudnia to odchów prosiąt i sprzyja upadkom. U loch starszych z kolei cechy opiekuńcze stopniowo zanikają, maleje też ich płodność oraz sprawność organizmu w czasie akcji porodowej. W okresie laktacji obniżona jest mleczność.
Dominika Stancelewska
Zdjęcia: Dominika Stancelewska
Masz pytania?
Zadaj pytanie redakcjir e k l a m a
r e k l a m a
Najważniejsze tematy
r e k l a m a