Jak kształtował się sezon 2021? Problemy z transportem, brakiem towaru i wysokimi cenami i rekordy eksportu Holandii

Sezon 2021 to na pewno większe koszty produkcji i znacznie mniejszy import oraz eksport, w niektórych krajach. Koszty transportu i przetwórstwa znacząco wzrosły. Z dużymi problemami borykała się Holandia, która na początku zeszłego sezonu nie eksportowała do Europy, w której cebuli nie brakowało. Obrali kierunek Wybrzeża Kości Słoniowej, gdzie po prawie roku wyeksportowano ponad 180 000 ton, do Senegalu natomiast 175 700 ton. Na koniec sezonu mogli pochwalić się rekordem. Całkowity wolumen wyniósł prawie 1,3 miliona ton.

W Niemczech popyt w porównaniu z ostatnimi latami wzrósł o około 10%. Importowana była tam między innymi cebula z Holandii, Palestyny, czy z Turcji. We Francji problemem był brak cebuli większego kalibru. We Włoszech natomiast brakowało białej cebuli, która docierała potem z Indii. Ceny jednak były już wyższe, również ze względu na wzrost frachtu kontenerowego.

80% w górę – tak rosły ceny cebuli

Hiszpania w sezonie 2021/2022 borykała się ze znacznie niższymi zapasami, co przełożyło się na ceny, które wzrosły o około 80%. Wtedy też odnotowano zauważalny spadek areału, o około 40%, co wpłynęło na rynki międzynarodowe. Egipt musiał wyrzucić od 75 do 80% produktów. Niektóre z kontenerów zostały wysłane do niewłaściwego miejsca, co doprowadziło do zepsucia się produktów.

Niska podaż – wysoki popyt. Ameryka zarobi

Inaczej niż w Europie sytuacja miała się w drugiej części globu – Ameryce. Tam jakość towaru oraz popyt szły ze sobą w parze. W roku 2020 przez problemy pogodowe, z jakimi musiała zmierzyć się północno-zachodnia część Pacyfiku, zmalała podaż cebuli, co przełożyło się na większy popyt w kolejnym roku.

Ceny transportu zabijają rynek, w Australii natomiast eksport wzrósł o 23%

Dla Peru, głównym rynkiem eksportowym w ostatnich latach są Stany Zjednoczone. Trafiało tam ponad 60% plonu cebuli. Jednak koszty frachtu wynosiły więcej niż sam produkt. Przez to też Peru wzmocniło swoją pozycję na rynku Europejskim, na czele z Hiszpanią, Portugalią czy Belgią. W Australii sytuacja miała się inaczej, tam odnotowano wzrost wolumenu, aż o 23%.

Wolny handel – Nowa Zelandia i Wielka Brytania

Wielka Brytania zajmuje trzecie miejsce na liście największych eksporterów z wynikiem 142 700 ton. W zeszłym roku 2021 Wielka Brytania i Nowa Zelandia podpisały również umowę o wolnym handlu. Miała ona na celu zlikwidowanie cła na cebulę z Nowej Zelandii i wprowadzić równe warunki, które umożliwiłyby konkurowanie z takim krajem jak Holandia.

Jak wygląda rynek cebuli w tym sezonie?

Czy zgodnie z prognozami w Holandii areał upraw cebuli się zmniejszył? Urząd Statystyczny Holandii opublikował dane dotyczące areału upraw cebuli. Całkowita powierzchnia upraw cebuli nasiennej w 2022 r. to 27 318 ha. W roku 2021 było to jeszcze 30 120 hektarów.

Czy w tym roku ponownie Holandia pobije rekord?

Jak podaje Nieuweoogst, w tym sezonie do 21 tygodnia roku włącznie wyeksportowano 1 218 000 ton to cebuli, a liczba krajów, które importują cebulę właśnie z Holandii wynosi obecnie 132. Porównując to z rokiem poprzednim, Holandia odnotowuje 7% wzrost eksportu. Oczekuje się, że w tym roku całkowita ilość cebuli przekroczy 1,3 miliona ton.

Liderem w imporcie z wynikiem 175 tysięcy ton jest Senegal, któremu zaczyna dorównywać Wybrzeże Kości Słoniowej – 171 000 ton. Dodatkowo ważną informacją jest, że Wybrzeże Kości Słoniowej pojawia się na rynku 5 tygodni wcześniej niż Senegal i pozostaje na nim również, gdy Senegal kończy import. Spowodowane jest to między innymi tym, ze Senegal w ostatnich latach zintensyfikował produkcję własnej cebuli.

Wielka Brytania zwiększa import – redukcja własnych plonów o 25%

Według HOA Wielka Brytania zwiększyła import cebuli, aż o prawie 40% - 132 tysiące ton. Częściowo za to odpowiedzialny jest na pewno Brexit, warto zaznaczyć też, że jest to kraj w połowie samowystarczalny z roczną produkcją cebuli na poziomie około 670 tys. ton. Niestety jednak plantatorzy cebuli przewidują niższe plony, które zredukowane będą nawet o 25%. Susza, brak opadów, opóźnienie w zbiorach.

Czy pod koniec sierpnia coś się poprawi?

- Już teraz przewidujemy niższe plony, redukcję o 20-25%, co oznacza, że wolumeny spadną o około 100 000 ton. To naprawdę ciężki czas, dotykają nas takie problemy, jak duży wzrost kosztów, który łączy się z niskimi plonami i wysokimi kosztami nawadniania oraz wysokimi, nieprzewidywalnymi kosztami przechowywania. Nie jesteśmy pewni, jak to wszystko się ułoży, ale z pewnością będzie to trudny sezon dla wszystkich hodowców, a nie tylko dla hodowców cebuli – powiedział Tim Elcombe, prezes British Onions

Jak rozwijał się rynek cebuli w Polsce? Zbiory o 10% większe

Według danych Eurostat, Polska odpowiadała w roku 2019/2020 za ponad 13,5% powierzchni upraw w całej Unii Europejskiej – 8,3% całkowitych zbiorów w UE. Na tamten moment powierzchnia uprawy wynosiła 25,2 tys. ha i uzyskano 535,4 tys. ton. W kolejnych latach plon ten rósł odpowiednio:

• 2019 – 535 tys. ton;
• 2020 – 615 tys. ton;
• 2021 – 628 tys. ton.

Szacunkowe zbiory w Polsce według GUS wynosić mają 650 tys. ton co daje wynik o wyższy nawet o 10% niż w roku 2021. Są to jednak wyliczenia szacunkowe, w których nie był brany niestety lipiec, który nie był łaskawy dla upraw. Podobna sytuacja pogodowa miała miejsce w większości krajów Europy. Przełożenie ma to oczywiście na ceny.

Ceny cebuli w hurcie – 43% wzrost

W lipcu ceny cebuli w hurcie kształtowały się na poziomie 1,20 do maksymalnie 1,80 za kilogram. Daje to dobry wynik, bo około 43% wzrost do analogicznego okresu z lat poprzednich. Rozbieżność pomiędzy ceną maximum a minimum wynika z różnic jakościowych i kalibrażu. Jeżeli szacowany plon, zostanie skorygowany w dół to wyższe ceny powinny się utrzymać, chociaż i tak nie do końca mogą pozwolić one plantatorom na sprzedaż na dobrym poziomie, ze względu na dużo wyższe koszty produkcji.

Cena 2021 – sierpień i 2022

• cebula żółta – 1,20 zł/kg;
• cebula czerwona – 2 zł/kg;
• cebula czerwona I klasa worek – 0,80 zł/kg;
• cebula I klasa worek – 0,40 zł/kg;
• cebula żółta 45+ worek – 1,20 zł/kg;
• cebula żółta 50/80 – 0,90 zł/kg.

Na giełdach widać już pojedyncze ogłoszenia „ sprzedam cebulę żółtą i czerwoną kaliber 3 – 4.5 około 1200 kg – cena 0,80 zł za kilogram”
Ceny jednak są dość rozbieżne, pojawiają się ogłoszenia z ceną 1,60 za kilogram, z okolic Łodzi za 1,70 zł/kg. Cebula prosto z pola 5 – 10 cm, okolice Kalisza za 1,50 zł/kg.

Holandia wywiera presję cenową

Presję cenową na naszym rynku na polską cebulę ozimą zauważyć można ze strony tej sprowadzanej z Holandii z zeszłorocznych zbiorów. Towar importowany oferowany jest luzem w cenie 0,70 zł za kilogram.

Polska mniejszy areał uprawy = mniejsze zbiory?

Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa podaje, że areał uprawy cebuli wynosi w tym roku 20 438 hektarów i jest mniejszy o 12% (2021 – 23 271 ha). Czy wpłynie to na wielkość zbiorów cebuli? Wszystko zależy od pogody, na którą wpływu nie mamy. Pozostaje nam czekać czy szacunkowe obliczanie GUS będą miały odzwierciedlenie w rzeczywistości.

Bernat Patrycja
Źródło: GroentenFruit Huis/ fresh-market/ .boerenbusiness.nl/ nieuweoogst.nl/ freshplaza/ GUS/ ARIMR
Fot: envatoelements