Dobra opieka okołoporodowa wpływa na zdrowie cieląt
r e k l a m a
Partnerzy portalu

Dobra opieka okołoporodowa wpływa na zdrowie cieląt

28.08.2019

Kto optymalizuje warunki dla krów zasuszonych, umożliwia cielęciu dobry start w życie oraz zmniejsza ryzyko ciężkich porodów. Żywienie i utrzymanie cielnego bydła mlecznego wpływa na przebieg porodu oraz witalność nowonarodzonego cielęcia.

Optymalne żywienie w  tym okresie fizjologicznym gwarantuje idealne zaopatrzenie nienarodzonego jeszcze cielęcia w składniki odżywcze. Jest to ważne, ponieważ pod koniec ciąży wzrost cielęcia w łonie matki jest ogromny. Poza tym, kondycja krowy do czasu porodu będzie stanowiła o jego przebiegu, tzn. czy będzie to poród łatwy czy ciężki.

Kulawe krowy w okresie zasuszenia szybko tracą na wadze, ponieważ z powodu bólu niechętnie wstają, aby udać się do stołu paszowego, dlatego też do czasu zasuszenia należy skontrolować racice.

Stres cieplny w okresie zaawansowanej ciąży również może zakłócać rozwój nienarodzonego zwierzęcia. Cielęta, których matki doświadczyły w ciąży stresu cieplnego przychodzą na świat wcześniej i są lżejsze oraz mniej skutecznie przyjmują siarę. Natomiast te od krów, które nie doświadczyły stresu cieplnego w okresie ciąży przybierają w fazie odpajania lepiej na wadze (+0,2 kg/ dzień), dłużej stoją oraz wykazują wyższe stężenia przeciwciał we krwi. Dlatego też obowiązuje zasada, aby przy temperaturach od 21 °C chronić krowy w okresie przejściowym przed stresem cieplnym.

r e k l a m a
Jeśli u cieląt  występują częste, zakaźne biegunki, pomocne w takich wypadkach  może być szczepienie matki. Aby cielę mogło przyjmować substancje czynne z siary, szczepienie musi nastąpić wystarczająco wcześnie i na  około trzy tygodnie przed wycieleniem zostać zakończone (przestrzegać wytycznych producenta).
 

Unikać ciężkich wycieleń

Po ciężkim porodzie cielęta dają w swojej pierwszej laktacji średnio o 710 kg mniej mleka. Są mniej aktywne i witalne, przez co są bardziej podatne na infekcje.

Występowanie ciężkich porodów da się zminimalizować:
  1. Krowy w momencie zasuszenia powinny mieć maksymalny indeks BCS  na poziomie 3,5 punktów dla holsztynów oraz brown swiss, a dla simentali 4,0 punktów. Zaleca się dążenie do grubości tłuszczu grzbietowego od 19-21 mm, a żywienie przejściowe wprowadzać należy  dopiero na dziesięć dni przed terminem porodu.
  2. W przypadku jałówek istotną rolę odgrywa dobór buhaja: wybrać reproduktora na podstawie wartości oceny genetycznej córek dla przebiegu porodu oraz zastosować nasienie seksowane ( ryzyko: duża waga urodzeniowa byczków).
  3. Kontrolować długość ciąży u jałówek. W przypadku przekroczenia fizjologicznego okresu ciążowego (280 dni), od 285 dnia wywołać poród. Ważne: trzeba dokładnie określić datę inseminacji, a wywołanie porodu musi być wykonane przez lekarza weterynarii.
  4. Kojec porodowy musi być odpowiednich rozmiarów, ponieważ tylko wtedy jest gwarancja, że krowa  nie będzie się musiała obawiać stresów przy porodzie
  5. Ostrożnie przy ciążach mnogich: krowy w ciążach bliźniaczych zasuszyć od dwóch do trzech tygodni wcześniej, przeprowadzić profilaktykę wystąpienia gorączki mlecznej (bolusy z wapnem czy kwasowe sole)

Substancje odżywcze dla dwojga

Cielęta, które rodzą się za lekkie, były w łonie matki niedożywione i teraz potrzebują więcej energii, aby nadrobić rezerwy organizmu. Tylko te które są optymalnie zaopatrzone, mogą od razu wystartować ze wzrostem. Dlatego też należy dawkę dla krów zasuszonych komponować zgodnie z zaleceniami (grafika 1), a krowy, które są pastwiskowane w okresie późnego lata oraz jesieni, dokarmiać.



Krowy zasuszone powinny spożywać dziennie 13,6 kg suchej masy, jałówki przynajmniej 11,3 kg. W grupach wiekowo mieszanych powinno się dążyć do dawki dla zasuszonych  w wysokości  12,7 kg sm na dzień.

Jakość siary (cel: całkowita zawartość białka > 55g/l) zależy od różnych czynników. Niektóre działania mają tylko nieznaczny, ograniczony efekt. Do celu prowadzą następujące działania:
  • sprawdzenie rzeczywistej jakości siary przed jej spajaniem
  • optymalizować  utrzymanie, żywienie i zarządzanie grupami w okresie zasuszenia
Przepełnienie w oborach przejściowych oznacza permanentny stres związany z szukaniem wolnego miejsca przy stole paszowym oraz wolnego legowiska. Z tego względu należy spełniać poniższe warunki ramowe:
  1. 10m2 powierzchni legowiskowej lub odpowiednia ilość boksów legowiskowych w stosunku do ilości krów
  2. Oddzielna grupa dla jałówek lub maksymalne 80% obłożenie grup
  3. Miejsce do pobierana paszy (szerokie na 85 cm) na każde zwierzę  oraz dobrze dostępne  czyste poidła (maksymalnie 20 krów/poidło, przynajmniej 20 cm długości poidła na krowę, w każdej grupie przynajmniej dwa poidła.

Kojce porodowe: cisza jest konieczna

Krowy mleczne rzadziej doświadczają ciężkich porodów w godzinach nocnych. To pokazuje, jak ważna dla krów i jałówek jest cisza, spokój oraz otoczenie pozbawione stresorów.  Zasadniczo, część porodowa powinna być zaprojektowana w następujący sposób:
  • Zapotrzebowanie na powierzchnię: 10 do 12m2 na krowę
  • Kontakt wzrokowy ze stadem
  • Codziennie od 8 do 12 kg słomy na zwierzę przeznaczać na ściółkę
  • Nie używać kojców porodowych jako izolatek dla krów chorych

Pomoc przy porodzie: z wyczuciem

Pomoc porodowa wpływa znacząco na to, czy poród rozwinie się w kierunku porodu ciężkiego oraz na ile  cielę wystartuje w życie obciążone bakteriami, dlatego też należy:
  1. Znać objawy porodu: rozluźnienie wiązadeł miednicy, obrzęk wymienia, błyszczące strzyki, kapiące mleko i zaczerwieniony srom z gęstym pasem śluzu, mogą wskazywać na poród. Objawy osobno traktuje się jeszcze jako niepewną zapowiedź, dlatego zawsze należy uwzględnić przy ich występowaniu termin porodu. Pomoce mogą być kamery, czujniki aktywności czy przeżuwania mogą.
  2. Gdy racice cielęcia są już widoczne, poród powinien się zakończyć w czasie 1 do 2 godzin.
  3. Badać ginekologicznie tylko wtedy, gdy poród nie postępuje. Stosować do tego: żel, długie i krótkie rękawiczki do badań, jodowe mydło, kijki lub łańcuchy wspierające poród. Przemyć srom mydłem jodowym oraz sprawdzić z dużą ilością żelu stan położenia cielęcia:  jaka jest szerokość szyjki macicy, gdzie znajduje się głowa , czy nogi są wyprostowane czy zgięte.
  4. Pomoc uciągową stosować tylko przy pełnym rozwarciu szyjki macicy i gdy cielę jest ułożone plecami do góry. Przy nieprawidłowym ułożeniu, którego nie da się skorygować w ciągu 15 minut należy wezwać weterynarza!
  5. Po porodzie sprawdzić, czy nie ma jeszcze drugiego cielęcia

Lista kontrolna:

  • Dla jałówek dobór buhaja odbywa się na podstawie danych o łatwym przebiegu porodu
  • Szczepienia matek kończymy najpóźniej do trzech tygodni przez wycieleniem
  • Stan zdrowia jest kontrolowany dwa razy dziennie
  • Kontrola BCS u krów zasuszonych
  • Obora dla grupy krów zasuszonych nie jest przepełniona
  • Od 21° C podejmujemy działania przeciwko wystąpieniu stresu cieplnego
  • Krowy w ciążach mnogich zasuszamy wcześniej
  • Kojec porodowy ( 10 do 12 m2 na krowę ) jest codziennie podściełany 10-12 kg słomy.
  • Objawy porodu sprawdzamy  z przewidywanym terminem porodu
  • Pomoc przy wyciąganiu zwierzęcia odbywa się tylko podczas skurczów (mechaniczny położnik tylko z ograniczeniem siły uciągu)
  • Weterynarz potrzebny w sytuacjach, gdy nie da się skorygować niewłaściwego ułożenia płodu w czasie 15 minut.
  • Przebieg porodu jest udokumentowany

Oprac. Christine Stocker-Gamigliano
r e k l a m a
r e k l a m a

Przeczytaj także

Jak szybko ocenić stan zdrowia cielaków?

Przede wszystkim należy zacząć od zmierzenia temperatury ciała w odbycie. Jeżeli wynosi ona 37,7 – 38,3 °C oznacza to dobry wynik. Naturalna i fizjologiczna jest wyższa temperatura w godzinę po urodzeniu, która wynosi 38,8°C. Prawidłowa liczba oddechów powinna wynosić 50–60/ minutę, a tętno 115–140 na minutę. Im mniejsze jest cielę, tym tętno większe, jednak wraz z wiekiem tętno maleje.

czytaj więcej

Pinkeye u jałówek - bagatelizowana choroba, która odbije się na ich produkcyjności

Pinkeye (różowe oko), czyli zakaźne zakaźne zapalenie rogówki i spojówki u jałówek mlecznych może zmniejszyć zyski od 100 do 200 zł na przypadek (Farm Journal).

czytaj więcej

8 mało znanych faktów na temat ketozy

Na dorocznym kongresie American Dairy Science Association w Knoxville omawiane są tematy związane z produkcją mleka. Każdego roku naukowcy prezentują najnowsze wyniki badań, które pozwalają hodowcom na lepsze zrozumienie biologii i fizjologii krów mlecznych, a także poprawienie ich produkcyjności. Tym razem pod lupę badaczy wzięty został początkowy okres laktacji i występującej po wycieleniu ketozie.

czytaj więcej

Najważniejsze tematy

r e k l a m a
Pytania i regulaminy
Kategorie
Produkty Agrarsklep
Przydatne linki
Social Media

Polskie Wydawnictwo Rolnicze Sp. z o.o., ul. Metalowa 5, 60-118 Poznań. Akta rejestrowe przechowywane w Sądzie Rejonowym Poznań - Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu, VIII Wydziale Gospodarczym, KRS 0000101146, NIP 7780164903, REGON 630175513, kapitał zakładowy: 1.000.000 PLN.

Wszystkie prezentowane w ramach niniejszego portalu treści są własnością Polskiego Wydawnictwa Rolniczego Sp. z o.o., są zastrzeżone i chronione prawem autorskim, kopiowanie i dalsze rozpowszechnianie treści jest zabronione. (art. 25 ust. 1 pkt 1b ustawy z 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych)