Co wywołuje stresu u cieląt i jak można go zmniejszyć?
r e k l a m a
Partnerzy portalu

Co wywołuje stresu u cieląt i jak można go zmniejszyć?

20.02.2022autor: Artur Puławski

Cielęta wprawdzie nie potrafią mówić, ale odczuwają ból, dyskomfort i stres. Jak duży? Czy można im pomóc? Odpowiedzi na te pytania poszukiwali naukowcy badając zmienność rytmu serca (HRV) jako metodę obiektywnego pomiaru dobrostanu zwierząt. Nie chodziło tylko o ocenę szybkości bicia serca, ale również o szybkość zmian rytmu.

Kiedy cielęta stresują się najbardziej?

Przy użyciu nieinwazyjnych monitorów serca połączonych z komputerowymi rejestratorami danych, zapisywano zmiany w rytmie serca. Następnie naukowcy użyli oprogramowania do obliczenia HRV oraz ocenili RMSSD – średni kwadrat pierwiastka sekwencyjnych różnic między uderzeniami serca w czasie. Brzmi skomplikowanie, ale im niższe wartości RMSSD, tym większy stres. Naukowcy dokonali oceny RMSSD w związku z różnymi typowymi wydarzeniami w życiu cieląt, uzyskując następujące wyniki:

Separacja z matką
– stwierdzono istotną, ujemną korelację pomiędzy wiekiem rozstania (od 12 godzin do 5 dni), a wartością RMSSD. Stres separacyjny wzrastał tym bardziej, im dłużej cielę pozostawało z matką;

Odsadzenie
– porównując pojedynczo utrzymywane, nowo urodzone (<2 tygodni) cielęta, którym dostarczono smoczki „atrapy” i grupę cieląt w podobnym wieku bez smoczków, nie zaobserwowano różnic w wartościach RMSSD. Jednak, gdy cielętom po 5 dniach zabrano smoczki, wartości RMSSD w tej grupie uległy znacznemu obniżeniu, co było skorelowane ze stresem związanym z odsadzeniem;

Łączenie w grupy – wartości RMSSD oceniono u 12 cieląt, trzy dni po przeniesieniu do kojców grupowych po różnym okresie czasu izolacji (od 3 do 28 dni). Cielęta, które spędziły więcej czasu w odosobnieniu miały znacznie niższe wyniki RMSSD, co sugeruje, że separacja uniemożliwia cielętom rozwój niezbędnych umiejętności społecznych i powoduje większy stres, gdy w końcu są one łączone.

r e k l a m a
Dekornizacja – 18 cielętom usunięto rogi w wieku około 35 dni. Wszystkie otrzymały miejscowe znieczulenie, a połowa z nich otrzymała również długoterminową terapię przeciwbólową (0,5 mg/kg meloksykamu). Obie grupy wykazywały niskie wartości RMSSD krótko po dekornizacji. Po 48 godzinach od szczepienia u otrzymujących terapię przeciwbólową RMSSD urósł, co wskazuje na to, że leczenie meloksykamem złagodziło przewlekły ból.

Choroba – w trakcie badań naukowcy zauważyli, że cielęta wykazujące tradycyjne oznaki choroby, takie jak gorączka i podwyższone tętno, miały również znacznie niższe wartości RMSSD w porównaniu z pozornie zdrowymi cielętami.

Wnioski:
HRV nie może być stosowany jako bezwzględny wskaźnik stresu lub bólu, bo wpływ na niego mają też płeć, wiek, kondycja, aktywność fizyczna i rytm dobowy. Ale... jest to użyteczny element w połączeniu z innymi metodami oceny, takimi jak poziom kortyzolu, termografia w podczerwieni i zachowanie zwierząt.

Artur Puławski

Zdjęcie: Beata Dąbrowska

Artykuł ukazał się w magazynie Elita Dobry Hodowca 4/2021 na str. 54. Jeśli chcesz czytać więcej podobnych artykułów, już dziś wykup dostęp do wszystkich treści na Elicie:  
Zamów prenumeratę.
autor Artur Puławski

Artur Puławski

Analityk rynku mleczarskiego, współpracuje z redakcjami Tygodnika Poradnika Rolniczego, czasopisma "Elita Dobry Hodowca" oraz portalem mleko24.pl

Analityk rynku mleczarskiego, współpracuje z redakcjami Tygodnika Poradnika Rolniczego, czasopisma "Elita Dobry Hodowca" oraz portalem mleko24.pl

przeczytaj inne artykuły tego autora
r e k l a m a
r e k l a m a

Przeczytaj także

Jakie zalety u krów rasy polskiej czerwonej cenią rolnicy z Mazowsza?

Choć bydło polskie czerwone należy do małego kalibru, to poród zdrowej cieliczki ważącej zaledwie 10 kg jest dużą rzadkością, nawet w tej rasie. Właśnie taka drobinka przyszła na świat w gospodarstwie Anety i Jana Jastrzębskich, a ich synowie jeden przez drugiego noszą cieliczkę na rękach i żartują, że to czysta przyjemność.

czytaj więcej

5 najważniejszych zasad profilaktyki kryptosporydiozy u cieląt

Prawdopodobnie każdy hodowca chociaż raz zetknął się z kryptosporydiozą u swoich cieląt. Chorobę wywołują pierwotniaki z rodziny Cryptosporidium i są one jedną z przyczyn wczesnych biegunek. Na zarażenie szczególnie podatne są najmłodsze cielęta utrzymywane w dużych grupach. Pasożyty szybko rozprzestrzeniają się w cielętniku, dlatego warto stosować się do kilku najważniejszych zasad profilaktyki kryptosporydiozy.

czytaj więcej

Jak przygotować suchy TMR dla cieląt?

Suchą mieszankę pełnoporcjową dla cieląt można bez większych problemów wymieszać samemu i przechowywać w zapasie. O czym pamiętać przygotowując suchy TMR dla cieląt i co powinna zawierać przykładowa receptura?

czytaj więcej

Najważniejsze tematy

r e k l a m a
Pytania i regulaminy
Kategorie
Produkty Agrarsklep
Przydatne linki
Social Media

Polskie Wydawnictwo Rolnicze Sp. z o.o., ul. Metalowa 5, 60-118 Poznań. Akta rejestrowe przechowywane w Sądzie Rejonowym Poznań - Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu, VIII Wydziale Gospodarczym, KRS 0000101146, NIP 7780164903, REGON 630175513, kapitał zakładowy: 1.000.000 PLN.

Wszystkie prezentowane w ramach niniejszego portalu treści są własnością Polskiego Wydawnictwa Rolniczego Sp. z o.o., są zastrzeżone i chronione prawem autorskim, kopiowanie i dalsze rozpowszechnianie treści jest zabronione. (art. 25 ust. 1 pkt 1b ustawy z 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych)