Z artykułu dowiesz się
Analitycy rynku oleistych informują, że eksport kanadyjskiego rzepaku (canoli) od początku 2024 r. może być ograniczony. W tym czasie spodziewane jest bowiem uruchomienie tam nowych olejarni. Powiększenie mocy i budowy przez inwestorów z firm: Richardson International, Viterra i Cargill zwiększą w przyszłym roku wydajność kanadyjskich zakładów o ok. 4,6 mln ton. A pozostali przetwórcy, w tym znani także na naszym rynku Bunge i Louis Dreyfus mogą w następnych latach zwiększyć przerób o kolejne 3,2 mln t.
Pojawi się więc ogromne krajowe zapotrzebowanie na surowiec do przerobu, co będzie miało daleko idące konsekwencje dla zagranicznych nabywców.
– Zapewne będzie spadek eksportu canoli, ale za to jest spora szansa na zwiększenie eksportu śruty i oleju, choć większość oleju będzie kierowana na potrzeby rynku biopaliwowego w Ameryce Północnej – powiedział Justin Shepherd, starszy ekonomista w Farm Credit Canada.
Dotychczas 80% kanadyjskiego eksportu canoli trafiało do Chin, Japonii i Meksyku, a USA kupowało w Kanadzie 78% całego jej eksportu oleju rzepakowego.
Spadek eksportu canoli jest już wyraźnie odczuwalny w Unii. UE, pomimo że w tym sezonie importuje rekordowe ilości rzepaku, bo właśnie przekroczone zostało 7 mln t, to przez pierwsze 11 miesięcy obecnego sezonu zaimportowała tylko 231 tys. t canoli, podczas, gdy przed rokiem w analogicznym okresie było to prawie 600 tys. ton.
Zdecydowanie więcej rzepaku dostarczyły Australia i Ukraina. Ta pierwsza 3,39 mln t (poprzednio 2,5 mln t) i Ukraina – 2,96 mln t (poprzednio 1,65 mln t). W tym sezonie Kanadę na miejscy trzeciego eksportera rzepaku do UE wyprzedził nawet Urugwaj dostarczając 283 mln t, podczas gdy przed rokiem były to śladowe ilości.
W nawiązaniu do tych wieści kontrakty rzepakowe mocno podskoczyły, ale informacje o szacowanych dobrych zbiorach w Rumunii, gdzie żniwa rzepakowe rusza już za chwilę powodują ponowne spadki.
– W Rumunii szykują się rekordowe zbiory, co powoli odbija się także na Słowacji. Zakłady w obydwu tych krajach zaczynają szybko się pokrywać kontraktami. Zacznie się tam spore ciśnienie i niebawem oferty zaczną spływać na nasz rynek – przekonuje przedstawiciel przetwórcy.
W tym tygodniu, rzepak starał się umacniać , kolejne dni skróconego tygodnia przynosiły wzrosty zbliżając nas do 430 €/t. Tak było aż do środy, kiedy to w trakcie dnia Matif zaczął lecieć do dołu, w efekcie czego w środę rzepak był wyceniany na 421 €/t. W czwartek my nie pracowaliśmy, ale Matif podskoczył o 5,75 €/t i jest wyceniany na sierpień po 426,75 €/t, a więc o 27 euro wyżej niż przed tygodniem.
Coraz mniej liczne firmy zajmujące się jeszcze rzepakowym handlem firmy podzieliły się na te, które reagują proporcjonalnie do giełdy i te które cenami tylko zaznaczają kierunek trendu. Aktualnie handlowcy za rzepak ze zbiorów 2022 r. proponują 1470–1800 zł/t.
U przetwórców ceny znacznie wzrosły, większego ruchu jednak nie widać. – Po ostatnich podwyżkach jakoś nie obserwujemy większej zmiany tempa dostaw. Sprzedaż jest raczej równomierna. Większe ceny płacą te firmy, które dotychczas bazowały na rzepaku z Ukrainy, teraz jak dopływ surowca się urwał muszą nadgonić pokrycie – mówi handlowiec olejarni.
Zakłady tłuszczowe rzepak na warunkach krajowych kupują obecnie po:
· ZT Kruszwica – 1835 zł/t (lipiec/sierpień)
Brzeg – 1835 zł/t (lipiec/sierpień)
· ADM Szamotuły – 1790 zł/t (lipiec)
Czernin – 1770 zł/t (czerwiec)
· Komagra Tychy – 1820 zł/t
Kosów Lacki – 1820 zł/t (lipiec)
· Viterra Bodaczów – 1770 zł/t
· Bestoil Lasocice – 1810 zł/t
· Agrolok Osiek – 1760 zł/t
· ZT Bielmar Bielsko – 1760 zł/t
Ceny wyjściowe na kontraktach z dopłatami za zaolejenie są o ok. 30 zł niższe.
Rzepak z nowych zbiorów kwotowany jest po 1740–1835 zł/t.
Uwaga! Publikowane ceny należy traktować jako aktualne 7.06.2023 r. na godz. 13.
Najnowszy komentarz rynkowy naszego eksperta przeczytasz tutaj!
Juliusz Urban Fot. firmowe
dr Juliusz Urban
ekspert ds. rynku zbóż top agrar Polska, doktor agronomii UP i absolwent MBA UE we Wrocławiu, wiele lat zarządzał skupem u dużego dystrybutora, był prezesem firmy przetwórstwa rzepaku, miał także własną firmę brokerską.
Najważniejsze tematy
