Na podkliniczną hipokalcemię są bardziej narażone krowy w późniejszych laktacjach (trzeciej i wyżej), mimo, że nie widać objawów, krowy wyglądają na zdrowe, to jednak pobierają mniej paszy i produkują mniej mleka, a wynika to z faktu niższej zawartości wapnia we krwi. Okazuje się, że nawet połowa krów w pierwszych 24 godzinach po porodzie może mieć obniżony poziom wapnia do 8 mg/dl, co wskazuje na podkliniczną postać hipokalcemii. Organizm poradzi sobie z tą sytuacją u niektórych krów lepiej, u niektórych gorzej. 

Hipokalcemia jest jednocześnie związana z wystąpieniem w organizmie zasadowicy (alkalozy) metabolicznej, co z kolei wynika z dużej zawartości potasu w paszach. Alkaloza blokuje działanie parathormonu, który reguluje poziom wapnia we krwi. Jeżeli dojdzie do takiej sytuacji krowa traci zdolność do prawidłowej produkcji siary i mleka na początku laktacji. U większości krów, u których wystąpił zbyt niski poziom wapnia nie ma charakterystycznych objawów m.in. zalegania czy zimnych uszu. Zamiast tego obniża się spożycie paszy, przeżuwanie oraz produkcja mleka. 

Krowy, u których występuje podkliniczna postać hipokalcemii są bardziej narażone na zapalenie macicy, gorączkę poporodową, przemieszczenie trawieńca, ketozę oraz wydłużenie okresu dni otwartych (brak ciąży i problemów z zacieleniem) nawet o 20 dni. Eksperci szacują, że straty finansowe mogą wynieść nawet 600 zł na krowę rocznie, głównie związane z brakiem ciąży i obniżoną produkcją mleka. 

Jedną z metod sprawdzenia poziomu wapnia tuż po porodzie (do 36 h) jest badanie krwi i suplementacja w zależności od niedoboru. Zaleca się dwukrotne badanie w 12 i 36 h po porodzie, jednak w praktyce wystarczy jedno badanie. Warto pamiętać o tym, że każda krowa jest inna. 

Jak zapobiegać hipokalcemii? 

Eksperci zalecają zmniejszenie spożycia potasu w dawce dla krów zasuszonych np. poprzez obniżenie nawożenia i koszenie w późniejszej fazie łąk, z których pasza przeznaczona jest dla tej grupy.

Drugą metodą może być dodanie do dawki anionów (po wcześniejszym badaniu moczu; 6-6,6 pH przed porodem wskazuje na prawidłowy poziom, poniżej 5,5 pH wskazuje zakwaszenie), które pomogą przywrócić prawidłowe pH żwacza, co poprawia wrażliwość tkanek na parathormon regulujący wapń.

Trzecią metodą jest zastosowanie co najmniej 10 dni przed wycieleniem wapnia w dawce, ale jednocześnie odpowiedniego poziomu magnezu (0,4%) i potasu (0,3%). 

Czwartą metodą jest systematyczne stosowanie bolusów wapniowych tuż po wycieleniu, gdyż zawierają szybko rozpuszczalny i wchłaniany chlorek wapnia lub propionian. 

Eksperci podkreślają, że dożylne podawanie wapnia jest uznawane za mniej skuteczne, gdyż osłabia mechanizmy organizmu do adaptacji do utrzymania homeostazy wapnia. 

Oprac. dkol na podst. bovinevetonline.com
Fot. Kolasińska