Hodowca postawił na opasy

Nigdy nie interesowała mnie produkcja mleka. Postanowiłem zająć się bydłem opasowym, a od 2018 r. krzyżowaniem wypierającym, w celu utworzenia stada hodowlanego rasy parthenaise – mówi Piotr Wałachowski z Brąchnówka (woj. kujawsko-pomorskie). Wraz z ojcem i bratem prowadzi ok. 100-ha gospodarstwo, nastawione na produkcję mleka (33 krowy), wołowiny i uprawę fasoli. Początkowo byczki od krów mlecznych trafiały na sprzedaż ze względu na brak wystarczającej ilości miejsca. Wszystko zmieniło się po kupnie gospodarstwa naprzeciwko siedliska Wałachowskich w 2012 r. Stare budynki po trzodzie chlewnej okazały się dobrym lokum dla bydła opasowego.

Bukaciarnia została zasiedlona w 2013 r. Hodowca wymienił słupy podporowe i dobudował boczny, zadaszony stół paszowy, o szerokości 3,5 m. Wyposażył go w skośną drabinę paszową z belkami co 35 cm. Zwierzęta utrzymywane są po 20 szt. w kojcach na głębokiej ściółce, która jest uzupełniana raz w tygodniu (na cały budynek rolnik przeznacza ok. 12 kostek). Obornik usuwany jest raz na ok. 2 miesiące ładowarką, co zdecydowanie ułatwia przejazdowa konstrukcja budynku. W bukaciarni znajduje się też kojec o powierzchni 20 m² dla buhaja rozpłodowego, który utrzymywany jest tu poza sezonem krycia.

Czystorasowe buhaje ras mięsnych i krzyżówki

Obsada bukaciarni to 70 szt. bydła opasowego, w tym czystorasowe buhaje ras mięsnych, krzyżówki z rasami mięsnymi i z hf. Część zwierząt pochodzi z własnego odchowu (hf i krzyżówki mięsne), część (ok. 50 szt.) jest każdorazowo dokupowana w Polsce lub sprowadzana z zagranicy. Za odsadki z Francji, ważące ok. 300 kg hodowca płaci ok. 1 tys. euro/szt. Zwierzęta przechodzą obowiązkową kwarantannę i są pod ścisłą obserwacją, a w przypadku problemów (głównie z układem oddechowym) rolnik natychmiast reaguje.

Z kolei profilaktyka cieląt z własnego odchowu oparta jest głównie na szczepieniu krów przed wycieleniem pod kątem biegunek. W zależności od zapotrzebowania i oczekiwań rynku, Wałachowski opasa zwierzęta do 750 kg. Taką wagę uzyskuje u zwierząt ok. 17. miesiąca życia.

Krzyżowanie wypierające i towarowe

Kolejnym etapem rozwoju produkcji wołowiny w gospodarstwie była idea krzyżowania wypierającego, która narodziła się w 2018 r. Hodowca wielokrotnie wizytował Francję, kraj uznawany za kolebkę bydła ras mięsnych w Europie. To tam postanowił zainwestować w zupełnie nieznaną w Polsce rasę parthenaise.

Po 16 miesiącach oczekiwania, związanego z dużym zainteresowaniem materiałem hodowlanym tej rasy, udało mu się sprowadzić do Polski buhaja Octobre. Kosztował wówczas ok. 5 tys. euro. Na tę cenę składała się głównie wartość genetyczna, ponieważ – jak tłumaczy bohater naszego reportażu – ojciec przywiezionego zwierzęcia przez długi czas utrzymywał się w top 3 buhajów rasy parthenaise we Francji, matka pochodzi z jednego z najlepszych stad hodowlanych tej rasy we Francji, a jego półbrat jest superczempionem w Wielkiej Brytanii! Taki dorobek daje ogromne możliwości i potencjał, który hodowca zamierza wykorzystać w swoim stadzie w dwojaki sposób, tj. do krzyżowania wypierającego i stworzenia stada podstawowego krów rasy parthenaise oraz w krzyżowaniu towarowym, w celu uzyskania wołowiny o doskonałych walorach kulinarnych.

– Znałem rasę tylko z książek. Ma superumięśnienie, poprawia mleczność krów i cechuje się doskonałą jakością mięsa, tj. jest marmurkowate. Jedyny problem, na który autorzy publikacji zwracali uwagę, miał stanowić dość duży temperament, ale nie obawiałem się tego, bo miałem do czynienia z rasą limousine – mówi Wałachowski. Zaraz potem wspomina wystawę w Minikowie w 2022 r., podczas której Octobre stał spokojnie, podziwiany, a nawet głaskany przez sporą grupę odwiedzających, bez oznak zdenerwowania.

– Może to cecha osobnicza, ale przez dwa dni targowe zachowywał się rewelacyjnie. Warto jednak podkreślić, że ma cały czas kontakt z człowiekiem, tzn. karmimy go z ręki, czyścimy jak konia, głaszczemy i nikt nie podchodzi do niego nerwowo, bo po prostu lepiej go nie spłoszyć – śmieje się Wałachowski.

Mamki i jałówki w hali namiotowej

Po okresie adaptacji i odchowania buhaj zaczął kryć zwierzęta w Brąchnówku, tj. od 2020 r. Cały materiał żeński, w tym stado podstawowe (krowy mamki 30 szt.) oraz jałowizna przeznaczona do krycia wraz z buhajem znajdują się w hali namiotowej nieopodal bukaciarni. Wałachowski zdecydował się na nią tuż po decyzji o realizacji planu krzyżowania wypierającego, tj. w 2018 r. Aktualnie hodowca ma 15 jałówek z dolewem 50% rasy parthenaise, które zaczyna kryć buhaj. Docelowo planuje stworzyć 30–45 szt. stada podstawowego czystej rasy.

Zwierzęta utrzymywane są w hali namiotowej (30 × 12 m) z wrotami o wysokości 3 m, nad którymi znajduje się siatka przeciwwiatrowa. Pasza zadawana jest na stole paszowym z zatrzaskową drabiną paszową. Boczne ściany chroni blacha trapezowa do wysokości ok. 1,5 m. Stół paszowy umieszczony jest 35 cm nad poziomem części legowiskowej. Tak samo jak w bukaciarni, zwierzęta utrzymywane są na głębokiej ściółce. Cały obiekt z wyposażeniem kosztował ok. 150 tys. zł.

Doskonałe przyrosty dobowe

Hodowca postawił na sezonowość w zakresie wycieleń, które przypadają na wiosnę. Buhaj kryje jednorazowo ok. 30–40 samic w systemie haremowym. W tym czasie (poza standardową dawką) otrzymuje dodatkowo każdego dnia 4 kg ziarna owsa. Wałachowski zwraca uwagę na łatwe wycielenia, co związane jest ze stosunkowo niską masą urodzeniową cielaków. Wynosi ona w przypadku jego stada ok. 40 kg. Wycielenia zaczynają się w marcu i trwają ok. 2 miesięcy (dwa tygodnie po ostatnim, tj. w maju do stada wraca buhaj). Przez cały okres odchowu zwierzęta mają dostęp do oddzielnego boksu, gdzie są dokarmiane. Odsadzane są w wieku 7–8 miesięcy.

– Samica krzyżówka parthenaise z limousine (50: 50) wygląda praktycznie jak czystorasowy parthenaise. Z kolei byczki z 50-proc. dolewem tej rasy, które sprzedawaliśmy na rzeź, cechowały się bardzo dobrym przyrostem średnio 1,7 kg/dobę. Najlepszy wynik w przypadku niektórych sztuk sięgał 1,9 kg przyrostów wagi/dobę – podkreśla Wałachowski. Dodaje, że we Francji w niektórych stadach udaje się osiągnąć dobowe przyrosty wagi nawet 2 kg. Warto dodać, że hodowca w całym stadzie 70 opasanych buhajów uzyskuje średnio ok. 1,5 kg dobowych przyrostów wagi.

Sprzedaż na wagę żywą 

– Sprzedaję z reguły na wagę żywą i dążę do tego, by na każdym opasanym byku osiągnąć zysk w granicach 1,5–2 tys. zł. Oferowane ceny skupu są różne, ale mam dobrą pozycję negocjacyjną ze względu na wyrównany i dobry materiał – mówi Wałachowski. Duże nadzieje wiąże z rasą parthenaise. Wspomina, że jeden z kupców z Grecji, przechadzając się po bukaciarni, zwrócił uwagę na buhaja parthenaise (poza sezonem krycia – przyp. red.) i z marszu zadeklarował, że kupi wszystkie cielęta po nim! Na to jest popyt.

Zamów nasz dodatek Bydło mięsne i opasy!

Więcej o rasie parthenaise i stadzie Piotra Wałachowskiego, a także wiele innych cennych informacji na temat bazy paszowej, żywienia oraz chowu opasów i hodowli bydła mięsnego znajdziesz w najnowszym 2/2023 wydaniu kwartalnika Bydło mięsne i opasy. Adresujemy go do wszystkich zainteresowanych rozwojem hodowli i chowu bydła mięsnego oraz opasów. Jeśli jesteś zainteresowany hodowlą bydła mięsnego i produkcją wołowiny – zamów Bydło mięsne i opasy. Wystarczy wysłać SMS na nr 4321 o treści TAP.MIESNE, zadzwonić na nr 61 869 06 90 lub wejść na stronę www.topagrar.pl/prenumerata i zamówić dodatek do prenumeraty TAP za 18 zł na rok!

mj
fot. Jajor, Sierszeńska