Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa (IUNG-PIB) w czwartek 26 września 2019 roku opublikował 13 komunikat Monitoringu Suszy Rolniczej. Pomimo, że już od piąty okres sześciodekadowy, w którym rośnie wartość Klimatycznego Bilansu Wodnego (KBW), to susza jest wciąż obecna na terenie 8 województw. Średnia wartość Klimatycznego Bilansu Wodnego służy do określenia stanu zagrożenia suszą. 

W trzynastym okresie raportowania, czyli od 21 lipca do 20 września 2019 roku, średnia  wartość Klimatycznego Bilansu Wodnego wynosiła -44 mm, co oznacza wzrost o 10,8 mm w porównaniu do poprzedniego okresu.

Na północnych i południowych krańcach Polski duże opady

Jak podaje IUNG, w lipcu rozłożenie geograficzne opadów było bardzo zróżnicowane. 

– W północnej części kraju na Wysoczyźnie Żarnowieckiej, na Pobrzeżu i Pojezierzu Kaszubskim oraz na Mierzei Helskiej notowano opady od 70 do nawet ponad 150 mm. Tylko nieco mniejsze opady notowano na Nizinie Podlaskiej od 70 do 120 mm – można przeczytać w raporcie z Monitoringu Suszy Rolniczej. 

Oznacza to, że na tych terenach opady wynosiły od 100 do 140% normy wieloletniej. Stosunkowo duże opady odnotowana także na Wyżynie Śląskiej oraz na Pogórzu Karpackim: od 70 do 130 mm. Pozostała część kraju opady wyniosły od 20 do 70 mm, czyli od 40% do 100% normy.

W sierpniu największe opady notowana w południowej części kraju (wynosiły tam od 110 do 200 mm, czyli 110-120% normy) oraz we wschodniej Polsce (opady od 70 do 100 mm, czyli 110-140% normy). W południowo-zachodnich i północno-zachodnich obszarach Polski opady wynosiły znacznie mniej: od 40 do 60 mm, czyli około od 60 do 80% normy. Sierpień był najgorszy pod względem opadów na zachodzie Polski, gdzie opady wyniosły od poniżej 20 do 40 mm, czyli od poniżej 40 do 50% normy wieloletniej.

Z kolei w pierwszych dwóch dekadach września największe opady deszczu były największe północy Polski.  

8 województw zagrożonych suszą

W okresie od 11 lipca do 10 września 2019 roku największy deficyt wody został stwierdzony na obszarze Pojezierza Lubuskiego, gdzie wartość KBW wynosiła od -129 do -209 mm. Dla porównania, średnia wartość KBW dla Polski wyniosła -44 mm. 

Z kolei KBW o wartości od -120 do -149 mm, co oznacza również duży deficyt wody, odnotowano na Pojezierzu Wielkopolskim, na Kujawach, w północnej części Polesia Lubelskiego oraz we wschodniej części Pojezierza Mazurskiego.

• Susza rolnicza – największy deficyt wody wciąż jest notowany na terenie Pojezierza Lubuskiego

Według IUNG, w okresie od 11 lipca do 10 września 2019 roku suszę rolnicza odnotowana na terenie ośmiu województw:

1. lubuskiego,
2. lubelskiego,
3. wielkopolskiego,
4. zachodniopomorskiego,
5. dolnośląskiego,
6. podlaskiego,
7. warmińsko-mazurskiego.
8. mazowieckiego.

Susza w 6 rodzajach upraw, w tym w rzepaku i kukurydzy

IUNG podaje, że w ostatnich pięciu okresach sześciodekadowych odnotowano wzrost wartości klimatycznego bilansu wodnego, co spowodowało zmniejszenie deficytu wody w uprawach kukurydzy na kiszonkę i ziarno oraz roślin strączkowych.

Jednak odnotowano wzrost liczby gmin z suszą w uprawach roślin okopowych: ziemniaki – wzrost o 4 gminy, buraki cukrowe – wzrost o 63 gminy.

W okresie od 11 lipca do 10 września 2019 roku susza została stwierdzona w sześciu monitorowanych uprawach, w tym w:

• rzepaku wysiany na sezon 2019/2020 – susza w 152 gminach na 2,34% powierzchni upraw;
• ziemniaka – susza w 104 gminach na 1,67% powierzchni upraw;
• kukurydzy na kiszonkę – susza w 84 gminach na 0,87 % powierzchni upraw;
• kukurydzy na ziarno – susza w 80 gminach na 0,72% powierzchni upraw;
• buraka cukrowego – susza w 63 gminach na 0,41% powierzchni upraw;
• roślin strączkowych – susza w 48 gminach na 0,35% powierzchni upraw.

Pomoc suszowa od 3 października

Od 3 października 2019 roku rolnicy będą mogli składać do Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wnioski o udzielenie pomocy suszowej w formie dotacji za szkody w uprawach rolnych spowodowane wystąpieniem w 2019 roku suszy. Stawki pomocy wyniosą od 250 złotych do 1000 złotych do ha. W przypadku brak ubezpieczenia co najmniej połowy powierzchni upraw, stawka pomocy będzie pomniejszona o połowę. 

Więcej na ten temat w artykule: 

Wnioski o pomoc suszową tylko do końca października?

Paweł Mikos 
Fot. Pixabay