Od 1 stycznia zmieniły się zasady ustalania zaliczki na podatek dochodowy i składki na ubezpieczenie zdrowotne od wypłacanych świadczeń emerytalno-rentowych oraz rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego.

Zerowy podatek

W związku z tym, iż kwota wolna od podatku wzrosła do 30 tys. zł, roczna kwota zmniejszająca podatek do 5100 zł (425 zł miesięcznie), a pierwszy próg podatkowy do 120 tys. zł, zaliczka na podatek dochodowy od emerytur, rent oraz rodzicielskich świadczeń uzupełniających, jeśli nie przekraczają one 2,5 tys. zł miesięcznie, wyniesie 0 zł. Oznacza to, iż większość emerytów i rencistów z KRUS dostanie wyższe świadczenie niż w 2021 roku. Wynika to z tego, że zaliczkę na podatek dochodowy Kasa ustala w kwocie równej 17% świadczenia uzyskanego w danym miesiącu pomniejszonej o miesięczną kwotę zmniejszającą podatek – 425 zł, co przy świadczeniach na poziomie nie większym niż 2,5 tys. zł jest równe lub mniejsze od kwoty wolnej od podatku (np. 2,5 tys. zł × 0,17 = 425 zł, a 1,5 tys. zł × 0,17 = 255 zł).

Natomiast składka na ubezpieczenie zdrowotne będzie w całości potrącona z kwoty brutto świadczenia i wyniesie 9% wysokości świadczenia. Nie będzie więc, jak dotychczas, odliczana w części równej 7,75% od zaliczki na podatek dochodowy.

Tak więc emerytowany rolnik, który pobiera najniższą emeryturę, tj. 1250,88 zł brutto, otrzymuje na rękę 1137,88 zł miesięcznie. Od kwoty brutto emerytury odprowadzana jest tylko składka na ubezpieczenie zdrowotne w kwocie 113 zł. Zaliczka na podatek dochodowy wynosi bowiem 0 zł.

Bądź czujny i złóż wniosek

Jednakże osoby pobierające emeryturę rolniczą z KRUS i jednocześnie drugą emeryturę z ZUS w łącznej kwocie przekraczającej 2500 zł, od których obie instytucje obliczą zaliczkę na podatek dochodowy w wysokości pomniejszonej o miesięczną kwotę zmniejszającą podatek (425 zł), po dokonaniu rocznego rozliczenia będą miały niedopłatę podatku za 2022 rok, co będzie wiązało się z koniecznością zapłaty podatku do urzędu skarbowego w wysokości niedopłaty. Aby tego uniknąć, należy w jednym z organów złożyć wniosek o niepomniejszanie zaliczki o kwotę zmniejszającą podatek.

W podobnej sytuacji znajdą się osoby samotnie wychowujące dziecko, które osiągają dochody podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym, np. z tytułu zatrudnienia, i pobierają rentę rodzinną na małoletnie dziecko z KRUS. W takiej sytuacji, aby uniknąć niedopłaty podatku na koniec roku, również powinny poinformować pracodawcę o dochodach z KRUS lub wystąpić do Kasy, aby nie stosowała kwoty zmniejszającej podatek przy zaliczce od renty dziecka.

W obu przypadkach takie wnioski będą łączyły się z tym, iż "na rękę" będzie się otrzymywać mniejsze pieniądze, ale po podsumowaniu roku nie będzie trzeba zwracać niedopłaty do skarbówki.

Wyższe składki

Jednocześnie od tego roku wzrosły składki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe oraz wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie do KRUS. Rolnik zapłaci za siebie oraz za małżonka i domownika składkę podstawową (jeśli ma nie więcej niż 50 ha przeliczeniowych) na przyszłą emeryturę w wysokości 101 zł oraz zdrowotną w wysokości 60 zł na miesiąc, czyli łącznie na kwartał 483 zł/osobę. Jeśli jednak użytkuje powyżej 50 ha, ale nie więcej niż 100 ha przeliczeniowych, miesięcznie na swoje ubezpieczenie i ubezpieczenie małżonka wpłaci do KRUS już 283 zł/miesiąc, czyli 849 zł na kwartał. Stawki zwiększają się jeszcze trzykrotnie w zależności od rozmiaru gospodarstwa. Stawka ubezpieczenia za domownika nie jest uzależniona od wielkości gospodarstwa.

Należy jednak wyraźnie podkreślić, iż to, że rolnik płaci wyższą składkę do KRUS z tego tytułu, że użytkuje więcej gruntów, nie uprawnia go do otrzymywania wyższego świadczenia emerytalnego w przyszłości. Wyższe ubezpieczenie nie gwarantuje rolnikowi nic więcej poza emeryturą rolniczą w podstawowej wysokości. Reasumując, rolnik, która posiada 1 ha ziemi otrzyma taką samą emeryturę jak ten, który płacił składki od np. 30, 100 czy 300 ha.

VAT-owcy na dwa konta

Od 1 stycznia 2022 roku zmieniły się też zasady regulowania składek KRUS przez rolników będących płatnikami podatku VAT. Każdy oddział regionalny KRUS ma teraz jedno konto, na który rolnicy VAT-owcy wpłacają składki na ubezpieczenie społeczne rolników, i drugie dla wpłat na ubezpieczenie zdrowotne.

Wpłaty na te rachunki bankowe będą identyfikowane przez bank jako przelew z płatnością składkową na rzecz KRUS, co pozwoli w momencie realizacji przelewu na pobranie środków zgromadzonych na rachunku VAT. Jeśli rolnik wpłaci składki na dotychczas wykorzystywany do tego celu numer rachunku bankowego, przelew zostanie też zrealizowany. W tym przypadku jednak system bankowy nie będzie miał możliwości pobrania środków zgromadzonych na rachunku VAT rolnika.

Magdalena Szymańska
fot. Pixabay