Projektowana ustawa jest bardzo krótka, a jej podstawą jest skreślenie w całości art. 70a z ustawy o stosunku Państwa do Kościoła katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej. Głównym celem tej regulacji była rekompensata za nieruchomości pozostawione przez Kościół rzymskokatolicki na Kresach Wschodnich po II wojnie światowej.

Kościół stracił po wojnie 230 tys. ha

Według szacunków w 1939 r. posiadał on ok. 400 tys. ha nieruchomości. W wyniku zmiany granic państwa majątek ziemski tego Kościoła zmniejszył się w 1945 r. do ok. 170 tys. ha. I właśnie tę różnicę miał skompensować art. 70a. Posłowie Lewicy podkreślają, że od samego początku takie sformułowanie przepisu spowodowało, że kościelne osoby prawne mogą bezterminowo nabywać bezpłatnie nieruchomości rolne w określonym przez ustawę areale, potem je zbywać i występować ponowienie o przekazanie kolejnych gruntów.

- W ten sposób cel przepisu, tj. utworzenie/odtworzenie gospodarstw rolnych nie jest realizowany, ponieważ ani organ (właściwy wojewoda) prowadzący postępowanie, ani Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa nie mogą badać, czy dana osoba prawna uzyskała już wcześniej nieruchomości rolne w trybie art. 70a – napisali w uzasadnieniu ustawy posłowie Lewicy.

Kolejne hektary są w kolejce do odzyskania

Według danych udostępnionych przez KOWR w latach 1992-2019 Kościół Rzymskokatolicki w Polsce otrzymał łącznie 76 244 ha, co przy założeniu średniej ceny ha z podziałem na województwa może dać łączną wartość nieruchomości na poziomie 3 487 629 292 zł. Z danych zebranych od wojewodów przez posła Krzysztofa Śmiszka z klubu Lewica wynika, że  aktualnie przedmiotem postępowań jest kolejnych kilka tysięcy hektarów nieruchomości rolnych. I tak np. w województwie opolskim postępowaniem objętych jest 3585,85 ha, dolnośląskim 3328,71 ha, wielkopolskim 2367,30 ha, śląskim 33,61 ha, warmińsko-mazurskim 234,20 ha, lubuskim 67,28 ha, pomorskim 221,00 ha.

Naruszono zasadę sprawiedliwości społecznej?

- Dodatkowo podkreślić wypada, że także inne kościoły i związki wyznaniowe otrzymały analogiczną do art. 70a u.s.p.k.k. możliwość nabywania nieruchomości rolnych, ale była ona ograniczona w czasie, więc tzw. kościoły mniejszościowe mogły stosowne wnioski składać tylko przez określony czas. Takie różnicowanie kościołów i innych związków wyznaniowych wydaje się naruszać zasadę sprawiedliwości społecznej – napisali w uzasadnieniu projektu posłowie Lewicy, którzy jednocześnie przyznają, że zdaniem Trybunału Konstytucyjnego takie uprzywilejowanie może wynikać z uwarunkowań historycznych i dużych różnic w liczebności wyznawców.

wk
fot. pixabay