- Kontrola ujawniła liczne nieprawidłowości i oceniliśmy krytycznie działania zarówno ministra rolnictwa oraz Głównego Lekarza Weterynarii – mówił w Sejmie Andrzej Aleksandrowicz dyrektor Delegatury NIK w Zielonej Górze, która przeprowadziła kontrole.

Brak kontroli bioasekuracyjnych

Zdaniem NIK Inspekcja Weterynaryjna sprawowała niedostateczny nadzór nad przestrzeganiem zasad bioasekuracji w gospodarstwach utrzymujących trzodę chlewną, zaś powiatowi lekarze weterynarii nie przeprowadzali obowiązkowych kontroli tych gospodarstw.

Kontrola wykazała m.in, że w 50% powiatowych inspektoratów weterynarii nie dopełniono obowiązku przeprowadzenia, przynajmniej raz w roku, kontroli w każdym z gospodarstw znajdujących się w strefie ustanowionej w związku z ASF a w 70% nie przeprowadzono nakazanej prawem kontroli dodatkowej, w przypadku wcześniejszego stwierdzenia nieprawidłowości.

Odpowiedź rządu

- Zwracam uwagę na fakt, że wyniki kontroli wydają się pomijać bardzo istotny fakt, że w kontrolowanym okresie w latach 2020-2021 obowiązywały ograniczenia związane z pandemią Covid -19. Fizyczna kontrola gospodarstw utrzymujących świnie była więc objęta ograniczeniami. Inspekcja Weterynaryjna była zobowiązana do przestrzegania reżimu sanitarnego. A to wpłynęło na ilość kontroli na miejscu w gospodarstwie – odpowiedział na zarzuty NIK wiceminister rolnictwa Lech Kołakowski, który podkreślił, że MRiRW podejmuje liczne działania na rzecz poprawy bioasekuracji w gospodarstwach utrzymujących świnie

Zdaniem MRiRW działania podejmowane w zwalczaniu afrykańskiego pomoru świń przynoszą efekty. W 2021 r. stwierdzono łącznie 124 ogniska ASF u świń, a w 2022 r. było ich tylko 14 ognisk. – Wspólnym wysiłkiem rolników i Inspekcji Weterynaryjnej musimy dążyć do utrzymania tego trendu w tym roku – podkreślił L. Kołakowski.

Jak działa Inspekcja Weterynaryjna?

Także Inspekcji Weterynaryjna podkreśla, że walka z ASF przynosi efekty. Świadczy o tym spadająca ilość decyzji o ubiciu świń i czasowym zakazie ich utrzymywania.

·       2019 r. - 2142 decyzje

·       2020 r. - 2301 decyzje

·       2021 r. - 681 decyzje

·       2022 (I-XI) – 584 decyzje  

Jednocześnie w okresie od stycznia do listopada 2022 r. poddano planowej kontroli 94 tys. gospodarstw. Uchybienia stwierdzono w 31 tys. gospodarstw, a w 2,7 tys.  dokonano dodatkowych kontroli. 

- Nie wykonanie drugiej kontroli w gospodarstwie bardzo często wiąże się z tym, że bardzo dynamicznie spada nam liczba gospodarstw. Po prostu nie ma po co drugi raz iść do gospodarstwa to tam nie ma już świń. Duża część gospodarstw zakończyła produkcję przed drugą kontrolą  – mówił Krzysztof Jażdżewski zastępca Głównego Lekarza Weterynarii, który podkreślił, że w 2019 r. było ok. 110 tys. gospodarstw utrzymujących świnie, a obecnie jest ich 59 tys.

Jakie działania w 2023 r.?

Jednym z priorytetów walki z ASF  w 2023 r. będzie poszukiwanie padłych dzików i ich unieszkodliwianie. Do tego celu mają być używane także specjalistycznie wyszkolone psy.

wk
Fot. archiwum