Skąd afrykański pomór świń przywędrował na zachód Polski? W postępowaniu epizootycznym wykorzystywane są badania genetyczne wirusa. Okazuje się, że pomór, który pojawił się w woj. lubuskim był najbardziej zbliżony do tego diagnozowanego na Mazowszu i prawdopodobnie stamtąd został przez ludzi zawleczony na zachód kraju. Niestety do dziś nie zostało wyjaśnione w jaki sposób.

– Nie chcemy uczyć się żyć z ASF. Liczba ognisk pomoru u świń od 2014 r. rok rocznie wzrastała, a w zeszłym roku po raz pierwszy odnotowaliśmy tendencję spadkową. Stwierdziliśmy ich jedynie 48. W tym roku niestety mamy już dwa i to duże. Niestety w 2020 r. notujemy znaczny wzrost liczby przypadków u dzików. Jest to związane z łagodną zimą i intensywnym polowaniem i poszukiwaniem padłych zwierząt. Do tego doszły też nowe obszary zainfekowane ASF na zachodzi kraju – mówił dr Konopka. W sumie poszukiwania odbywają się na obszarze 10,5 tys. km kw. Znaleziono tam 546 padłych dzików.

Uczestnicy webinarium, którzy mogli zadawać pytania na czacie dopytywali o skuteczność redukcji pogłowia dzików. Zarzucali myśliwym, że Ci w wielu regionach zbyt opieszale podchodzą do polowań. Wskazywali na zeszłoroczną akcję redukcji pogłowia dzików w Niemczech, gdzie odstrzelono ponad 830 tys. zwierząt.

800 tysięcy dzików w Polsce!

Zdaniem Łowczego Krajowego – dr. Pawła Lisiaka Polski Związek Łowiecki przy współpracy z GLW podchodzi bardzo poważnie do walki z pomorem.
– Powierzone nam przez państwo zadanie prowadzi do ochrony pól i dobytku rolników. ASF dziesiątkuje nie tylko dziki ale przede wszystkim trzodę chlewną i powoduje milionowe straty. Dlatego prowadzimy systematyczną współpracę. Dzik jest wektorem, którego padlina wskazuje gdzie jest ASF. Mamy też szeroko zakrojoną akcję redukcji drapieżników, które mechanicznie roznoszą wirusa poprzez rozwlekanie padliny – mówił Łowczy.

Liczba dzików ze względu na zmiany klimatyczne oraz zmiany upraw mocno próbuje wymknąć się spod kontroli. Rekordowe pozyskanie dzików w zeszłym roku wskazuje, że jest ich bardzo dużo. Tylko w kwietniu 2020 r. myśliwi pozyskali 35 tys. dzików i był to zdaniem łowczego absolutny rekord.

– Wprowadziliśmy nieograniczone pozyskanie dzików. Szacujemy populację na ok. 800 tysięcy. Ona faktycznie bardzo wzrasta. Trudnością jest też zmiana behawioru dzików. One z lasów przeniosły się na pola. Musimy wiedzieć, gdzie mamy polować. Tworzyć pasy zaporowe na obszarach, gdzie jeszcze nie ma wirusa. Dziś polujemy z zachodu na wschód.  To jedna z metod, które są pomocne w zatrzymaniu wirusa – mówił Lisiak.

Trzeba strzelać do loch

Obserwujemy znaczną ekspansję dzików. Dr Konopka twierdzi, że zgodnie z zaleceniami EFSA powinno się pozyskiwać więcej niż 50% loch. Musimy mieć świadomość, że etyka łowiecka nie każdemu myśliwemu pozwala strzelać do prośnej lub prowadzącej młode lochy. GLW dla przeciwwagi przywołał chlewnię, w której po wystąpieniu ogniska ASF zabijane są również lochy prośne oraz z młodymi i wtedy już nikt na etykę nie patrzy. Tak więc w pierwszej kolejności, chcąc zredukować populację dzików musimy realizować plan odstrzału loch.

Sprawne działania myśliwych

– Mimo bardzo dużej, wręcz heroicznej pracy myśliwych populacja dzika wymknęła nam się spod kontroli. W stosunku do pierwotnych planów odstrzału dzików na sezon 2019/2020 wykonaliśmy 227% planu – dodał dr Lisiak.

– Wskaźniki rozrodu u dzików w ciepłe zimy są niekiedy wyższe niż u świń w kiepskich gospodarstwach – skomentował żartem prowadzący spotkanie redaktor naczelny „top agrar Polska” Karol Bujoczek.

– Myśliwi w Polsce pozyskali 2,89 dzika na jednego polującego. Dla porównania w Niemczech było to 1,54, a więc bez mała dwa razy mniej – wyliczał dr Lisiak, który uważa że współpraca na linii rolnicy – myśliwi układa się coraz lepiej. Może nie jest ona jeszcze idealna i wiele jest do zrobienia, ale trzeba stawiać na współpracę.
– Wprowadzenie nokto- i termowizji oraz ta właśnie współpraca, gdzie myśliwy czeka na informację gdzie są dziki bardzo usprawniły działania – uważa Łowczy.

Bioasekuracja to ludzie

O tym jak bardzo w kontekście ochrony stad przed ASF w środowisku pełnym wirusa ważny jest poziom bioasekuracji mówili partnerzy naszego spotkania z firmy VestIn.
– Widzimy, że bioasekuracja jest wspólnym tematem. O określenie poziomu bezpieczeństwa zwracają się do nas nie tylko gospodarstwa indywidualne ale też firmy hodowlane, mieszalnie pasz, ubojnie czy firmy transportowe.

Głównym produktem firmy jest audyt bioasekuracji. Polega on na ocenie zabezpieczeń podczas wizyty na fermie. Z jednej strony podnosi to poziom bioasekuracji ale też uświadamia czy jest on wystarczający i wskazuje te punkty, które wymagają szybkiej poprawy.

– Dzisiejsza dyskusja podczas webinarium wskazuje, że mamy szanse się bronić przed pomorem i mamy ku temu narzędzia – mówił Karolina Maciorowska.
Zdaniem przedstawicieli firmy procedury swoje, a życie swoje. Mimo, że założenia do bioasekuracji są prawidłowe nie zawsze są skuteczne. Jeżeli nie są wypełniane przez ludzi nie będą skuteczne. Aspekt ludzki wydaje się kluczem do podniesienia poziomu zabezpieczeń.

– Po wejściu do ferm na całym świecie widzimy, że na pierwszy rzut oka wszystko wygląda dobrze. Jednak jak się dobrze przyjrzymy tam gdzie jest największe ryzyko, czyli np. przy transporcie, dostawach paszy widzimy, że poświęcana jest mniejsza uwaga. Mycie i czyszczenie środków transportu najczęściej jest kwestią zaufania, a nie faktycznej kontroli. Tu mamy największe możliwości minimalizacji ryzyka i poprawy zabezpieczeń – uważa Bjarne Vest.

Film z webinarium już niebawem!