Czy da się bez zgody współwłaścicieli rozwinąć gospodarstwo? Znoszenie współwłasności
r e k l a m a
Partnerzy portalu

Czy da się bez zgody współwłaścicieli rozwinąć gospodarstwo? Znoszenie współwłasności

07.02.2023

Współwłasność ułamkowa siedlisk gospodarstw rolnych to realia na Dolnym Śląsku – konsekwencje przydziałów na Ziemiach Odzyskanych. Jak bez zgody współwłascicieli remontować i rozwijać budynki? Czy da się znieść współwłasność?

Prawna patologia

Przedgórze Sudeckie. Miasteczko Jawor i rozrzucone wokół wsie: Grzegorzów, Niedaszów, Mierczyce, Mściwojów, Siekierzyce, Luboradz i inne. Rolnicza okolica z wyraźnie wydzielonymi siedliskami gospodarstw. Od wieków są elementami tutejszego krajobrazu. Ale nawet niezbyt uważny obserwator dostrzeże, że w olbrzymiej większości to zabudowania w ruinie. Charakterystyczny jest jeden element siedlisk: patchworkowe dachy, tworzące nieregularne wzory. Te patchworkowe dachy to emanacja prawnej patologii, trwającej od ponad 70 lat.

Własność ułamkowa siedlisk

O pojęciu własności ułamkowej siedlisk gospodarstw rolniczych na Ziemiach Odzyskanych pewnie niewielu słyszało. Tak naprawdę dopiero kilka lat temu sprawa została nazwana po imieniu. I to nie przez prawników, ale rolnika z Jawora, który stał się jej ofiarą. Jedną z wielu.

Bronisław Piaskowski od 1984 roku prowadzi nieduże, obecnie 25-ha gospodarstwo. Kiedyś hodował bydło mleczne, obecnie prowadzi wyłącznie produkcję roślinną. Okolice Jawora to zagłębie buraczane, wielu rolników uprawia buraki cukrowe. On jednak ich uprawę znacznie ograniczył – do zaledwie 1,15 ha. Na większości ziemi (klasa III i IV) uprawia pszenicę (uzyskując 8–9 t/ha) i rzepak (3–3,5 t/ha). W ubiegłym roku po raz pierwszy na 8 hektarach zasiał soję. Udało mu się osiągnąć bardzo przyzwoite plony – 3 t/ha, ale nie udało mu się jej sprzedać. Jak mówi, brak chętnych na skup polskiej soi, bo magazyny zawalone są soją z importu. To jednak nie kłopoty z soją spędzają mu sen z powiek. Spokoju nie dają mu problemy ze współwłasnością we własnym siedlisku.

Bronisław Piaskowski dzieli siedlisko z innymi współwłaścicielami, co utrudnia rozwój gospodarstwa i korzystanie z unijnych programów.
Bronisław Piaskowski dzieli siedlisko z innymi współwłaścicielami, co utrudnia rozwój gospodarstwa i korzystanie z unijnych programów.

To on wymyślił pojęcie "współwłasność ułamkowa siedlisk gospodarstw rolnych" i od kilku lat stara się zainteresować nią opinię publiczną, działaczy rolniczych, urzędników ministerialnych, posłów i europosłów, reprezentujących rolnicze środowiska. O co chodzi?

– Mój ojciec Stanisław Piaskowski był żołnierzem I Armii Wojska Polskiego, kanonierem w Samodzielnym Pułku Moździerzy – opowiada Bronisław Piaskowski. – Przeszedł front od Sum aż za Berlin. Po wojnie jako osadnik wojskowy trafił do Jawora i dostał przydział na 10 ha ziemi wraz z domem i zabudowaniami gospodarskimi we wsi Niedaszów. Zamieszkał w poniemieckim gospodarstwie. W tym samym gospodarstwie zamieszkało jeszcze dwóch innych osadników, którzy otrzymali identyczny przydział.

Zasiedlanie poniemieckich gospodarstw na terenie tzw. Ziem Odzyskanych odbywało się w pierwszych latach po wojnie na mocy rozkazu marszałka Michała Żymierskiego. Takich identycznie brzmiących, ale imiennych rozkazów o przydziale 10 ha ziemi wraz z domem i zabudowaniami gospodarskimi wydał ok. 180 tys.

Wprawdzie w 1948 r. ziemie osadników włączono do powstających kołchozów, ale tylko do 1956 r. Po odwilży kołchozy rozwiązano, a osadnicy otrzymali po 8 ha własnej ziemi. Cały czas natomiast mieszkali w zajętych w 1945 r. siedliskach.

– Nasza rodzina mieszkała w siedlisku razem z dwoma innymi – opowiada Piaskowski. – Podzielili między siebie pomieszczenia mieszkalne, zabudowania gospodarskie, podwórko i jakoś egzystowali. W latach 70. XX w. ten stan usankcjonowano w księgach wieczystych, wpisując tam, w naszym przypadku, trzech współwłaścicieli. Ale nikt nie określił, czego konkretnie są właścicielami: której konkretnie części obory, stodoły, kurnika. W księgach wieczystych figurowali i figurują jedynie jako współwłaściciele określonego ułamka całości siedliska.

CZYTAJ CAŁY ARTYKUŁ W www.topagrar.pl
r e k l a m a

Kto zarobił na wzroście cen nawozów i gdzie trafia ukraińskie zboże? NIK to sprawdzi

23.10.2022

Na podstawie wniosku KRIR - Najwyższa Izba Kontroli będzie kontrolować polski rynek rolny. NIK ma sprawdzić czy wysokie ceny nawozów mają swoje odzwierciedlenie w kosztach produkcji, czy ktoś zarobił na rolnikach oraz co się dzieje ze zbożem i rzepakiem z Ukrainy, który trafia do Polski.

Prezes Najwyższej Izby Kontroli uwzględnił wniosek Krajowej Rady Izb Rolniczych i zajmie się dwoma tematami, które w ostatnim czasie mają ogromny wpływ na rynki rolne w Polsce: wysokie ceny nawozów oraz to jak ceny ziarna importowanego z Ukrainy wpływają na ceny zbóż w Polsce. 

Import zboża z Ukrainy wpływa na ceny zboża w Polsce - w jaki sposób?

Wiktor Szmulewicz, prezes samorządu rolniczego w swoim piśmie do szefa NIK zwraca uwagę na spadek cen zbóż w Polsce w ostatnim czasie, co znacznie pogarsza sytuację polskich rolników, ponieważ w tym roku znacznie wzrosły im koszty produkcji zbóż. Izby rolnicze chcą, aby kontrolerzy NIK sprawdzili w jakim stopniu wpływ na to miało otwarcie polskiej i unijnej granicy na ziarno z Ukrainy. 

– Rozumiemy trudną sytuację rolników ukraińskich, ale pomoc dla tych producentów nie może odbywać się kosztem polskich rolników, którzy z powodu niskich cen i braku możliwości sprzedaży zapasów mogą być zagrożeni upadkiem gospodarstw, tym bardziej, że wkrótce będą żniwa – napisał Wiktor Szmulewicz, prezes KRIR.

Obawom szefa samorządu rolniczego wtórują także przedstawiciele Lubelskiej Izby Rolniczej. W ich opinii, to głównie rolnicy z Lubelszczyzny i Podkarpacia w największym stopniu ponoszą konsekwencję napływu zbóż, kukurydzy i rzepaku z Ukrainy. Z tego powodu zarząd LIR chciałby dowiedzieć się jaka jest rzeczywista skala importu ziarna z Ukrainy i ile tego zboża zostaje w Polsce. Lubelscy rolnicy chcą także poznać listę podmiotów gospodarczych importujących te surowce na terytorium Polski. Według przedstawiciele LIR pozwoli, to lepiej zarządzać tym ryzykiem oraz podjąć odpowiednie kroki w przyszłości.

Przedstawiciele Krajowej Rady Izb rolniczych poprosili Mariana Banasia, prezesa NIK, aby ta instytucja zbadała:

  • czy zboże importowane z Ukrainy jest w Polsce tylko tranzytem i trafia ostatecznie do kolejnych państw czy część z tego ziarna zostaje w polskich magazynach? 
  • które zboże w polskich portach jest ładowane w pierwszej kolejności: ukraińskie czy polskie, a jeżeli to ziarno zza wschodniej granicy ma priorytet, to czy przez to polskie zboże nie może być eksportowane ze względu na ograniczone możliwości przeładunkowe?
  • czy ziarno ukraińskie spełnia polskie i unijne wymogi fitosanitarne?
CZYTAJ ARTYKUŁ
r e k l a m a

Czy działka nabyta po ślubie wlicza się do wspólnoty majątkowej małżeńskiej?

21.10.2022

Chciałabym zakupić działkę do majątku odrębnego, a potem przekazać ją synowi z pierwszego małżeństwa. Czy jest to możliwe, skoro mam wspólność majątkową małżeńską od ponad 20 lat? Jakie składniki wchodzą w skład majątku odrębnego małżonków?

Czym jest małżeńska wspólność majątkowa?

Artykuł 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego określa, że z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Majątek osobisty każdego z małżonków - czyli jaki?

Z kolei według art. 33 k.r.o., do majątku osobistego każdego z małżonków należą m.in.: przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej oraz nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę (chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił). Należą do niego też te służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków. Majątkiem osobistym są również prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie, oraz przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków. Do majątku osobistego wlicza się ponadto przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.

Istotne jest źródło finansowania

W skład majątku odrębnego wchodzą także przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Przykładowo, gdyby przed wstąpieniem w związek małżeński była Pani właścicielką lokalu, a potem go sprzedała i z tych pieniędzy zakupiła działkę budowlaną, wtedy należy podać te informacje w akcie notarialnym, że pieniądze na zakup działki pochodzą ze sprzedaży lokalu, który był własnością osobistą.

Reasumując: to, czy może Pani nabyć działkę budowlaną do majątku osobistego, zależy głównie od źródła jej finansowania.

dr hab. Aneta Suchoń, prof. UAM
fot. M. Czubak

CZYTAJ ARTYKUŁ

Poddzierżawy - dla kogo? Ilu rolników korzysta?

20.10.2022

Od 2017 roku Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa poddzierżawił jedynie 5 tys. ha gruntów W jakich sytuacjach rolnik może liczyć na zgodę KOWR na poddzierżawienie gruntów od dzierżawcy?

Poddzierżawianie gruntów wzbudza w ostatnim czasie wiele emocji. O wyjaśnienia w tej sprawie poprosiła resort rolnictwa opozycja. - Od początku września biura poselskie są wręcz zasypywane informacjami i pytaniami od małopolskich (ale nie tylko) rolników odnośnie do bulwersującej sprawy poddzierżawy 141 ha gruntów rolnych we wsi Kępie pod Miechowem w Małopolsce przez rodzinę (brata) Norberta Kaczmarczyka, sekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Oburzenie rolników wzbudza zarówno opisany przez portal WP.pl tryb przystąpienia do umowy poddzierżawy członków rodziny wiceministra, jej podpisanie (zatwierdzenie wniosku przez samego ówczesnego dyrektora generalnego KOWR), wysokość czynszu dzierżawnego poddzierżawy, a w szczególności fakt, że powierzchnia całkowita poddzierżawionych nieruchomości dla jednego użytkownika (rolnikowi niespokrewnionemu z dotychczasowym dzierżawcą, prowadzącemu gospodarstwo na odległość, spoza danej gminy/gmin graniczących – nieposiadającemu gruntów rolnych w gminie, gdzie znajduje się nieruchomość, lub w gminie sąsiedniej, o powierzchni powyżej 100 ha) to aż 141 ha – napisała w interpelacji Dorota Niedziela oraz Kazimierz Plocke z Platformy Obywatelskiej, którzy zadali szereg pytań dotyczących praktyki związanej z poddzierżawianiem gruntów.

CZYTAJ ARTYKUŁ

Przeczytaj także

Porady prawne

Kto może prowadzić ciągnik rolniczy i na podstawie jakich dokumentów? Warto znać przepisy

Ciągnik rolniczy wykorzystywany jest do wielu prac, ale kto i kiedy może prowadzić ciągnik, czy to na polu, czy na terenie gospodarstwa. Jakie prawo jazdy obowiązuje na prowadzenie ciągnika rolniczego?

czytaj więcej
Aktualności

Brak rąk do pracy w rolnictwie. Co zmieni się w 2023 roku?

Brak rąk do pracy w rolnictwie jest odczuwalny od lat. Siłą roboczą wspierającą polskich producentów m.in. jabłek byli pracownicy z Ukrainy, z których wielu aktualnie broni swoich granic przed rosyjską agresją. W międzyczasie miały zostać wprowadzone zmiany w całym systemie zatrudniania cudzoziemców, a także rozszerzenia możliwości w tym zakresie o obywateli Azji, Nepalu czy Filipin. Co zmieni się w 2023 roku?

czytaj więcej
Porady prawne

Podatek od nabytej ziemi w drodze egzekucji

Zwolnienia i ulgi w podatku rolnym należą do najczęściej poruszanych zagadnień. Jednym z nich jest nabycie ziemi w drodze egzekucji. Czy w tej sytuacji jesteśmy zwolnieni od podatku rolnego?

czytaj więcej

Najważniejsze tematy

r e k l a m a
Pytania i regulaminy
Kategorie
Produkty Agrarsklep
Przydatne linki
Social Media

Polskie Wydawnictwo Rolnicze Sp. z o.o., ul. Metalowa 5, 60-118 Poznań. Akta rejestrowe przechowywane w Sądzie Rejonowym Poznań - Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu, VIII Wydziale Gospodarczym, KRS 0000101146, NIP 7780164903, REGON 630175513, kapitał zakładowy: 1.000.000 PLN.

Wszystkie prezentowane w ramach niniejszego portalu treści są własnością Polskiego Wydawnictwa Rolniczego Sp. z o.o., są zastrzeżone i chronione prawem autorskim, kopiowanie i dalsze rozpowszechnianie treści jest zabronione. (art. 25 ust. 1 pkt 1b ustawy z 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych)