Różne źródła stresu i jego skutki
- Stres socjalny (psychologiczny) – walka o pozycję w stadzie, zaburzony stosunek na poziomie zwierzę – człowiek
- Stres fizjologiczny – wywołany przykładowo przez nieprawidłowo zbilansowaną dawkę pokarmową (niedobór energii), stany zapalne, infekcje wirusowe
- Stres fizyczny – wywołany przez błędy w utrzymaniu – przykładowo zbyt duża obsada na metr kwadratowy czy brak wentylacji
Niezależnie jednak od rodzaju stresu w efekcie obserwujemy:
- Spadek ilości pobieranej paszy i spadek wydajności mlecznej,
- Problemy po wycieleniu,
- Przemieszczenia trawieńca
- Wzrost liczby infekcji bakteryjnych i wirusowych (wymion, racic, narządu rodnego)
- Zaburzenia w płodności (endometrioza jako efekt nadmiernej lub zaburzonej produkcji hormonalnej, zamieranie zarodków, oraz wzrost śmiertelności okołoporodowej cieląt)
- Uszkodzenia wątroby w wyniku zbyt silnego jej otłuszczenia
- Zwiększoną częstotliwość pracy serca, bądź zawał serca.
Podczas gdy krowa może bez problemu dostosować się do stresu krótkodziałającego, to stres długoterminowy (przeładowanie w stadzie, stres termiczny, choroby racic) mogą doprowadzić do rozregulowania fizjologii organizmu. Liczy się też liczba czynników stresowych – im jednocześnie na zwierzę działa ich więcej, tym większe jest prawdopodobieństwo, że zaobserwujemy negatywny efekt. Przykładowo – w oborze z trzema rzędami stanowisk i przeładowaniem stada na poziomie 25% (obsada stanowisk 125%) krowa czuje się jeszcze w miarę dobrze. Jest w stanie produkować w granicach swojej maksymalnej wydajności, mimo że nie może jeść i leżeć tak długo, jak by tego chciała, ze względu na konkurencję. Ale – jeśli jednocześnie zadziała stres związany z przegrzaniem, czy gwałtowną zmianą dawki pokarmowej, nie będzie już w stanie poradzić sobie ze wszystkimi czynnikami naraz. Szczególnie wrażliwe z samej natury są krowy krótko po wycieleniu – w pierwszym tygodniu laktacji. W tym okresie następuje kumulacja wielu czynników stresowych – poród, obciążenie metabolizmu, przegrupowanie w stadzie. Każdy dodatkowy może być tym, który spowoduje załamanie się odporności na stres.