Czytelnik pyta: Chce przekazać gospodarstwo córce. Jak rozliczać VAT i składać JPK-VAT za miesiąc, w którym dojdzie do przekazania gospodarstwa?
Chcę w I półroczu przekazać gospodarstwo rolne z produkcją zwierzęcą mojej córce. Jestem podatnikiem VAT od 20 lat. Rozlicza mnie biuro rachunkowe, które twierdzi, że nie będzie to takie proste, bo trzeba zrobić spis z natury towarów i materiałów, a także odprowadzić VAT. Niezależnie od tego biuro nie wie, jak rozliczać VAT i składać JPK-VAT za miesiąc, w którym dojdzie do przekazania gospodarstwa. Czy biuro ma rację?
Ekspert odpowiada: Z braku szczegółów należy przyjąć założenia co do zakresu przekazania majątku podatnika czynnego z punktu widzenia VAT.
Z braku szczegółów należy przyjąć założenia co do zakresu przekazania majątku podatnika czynnego z punktu widzenia VAT. Gdyby przyjąć stanowisko biura podatkowego, oznaczałoby to, że Czytelnik nie przekazuje całego majątku gospodarstwa, a tylko jego część lub części, niespełniające kryterium art. 6 ust. 1 o VAT, czyli transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa. A na dodatek miałoby dojść do opodatkowania przy likwidacji działalności spółki i zaprzestaniu działalności przez osobę fizyczną na podstawie art. 14. Biorąc pod uwagę specyfikę produkcji rolnej, taka sytuacja jest mało prawdopodobna – przyjmujemy zatem, że Czytelnik chce przekazać córce całe gospodarstwo, co spełniałoby kryteria art. 6 ust. 1, a transakcja przekazania odbyłaby się poza przepisami VAT. W takiej sytuacji biuro podatkowe nie ma racji – nie trzeba sporządzać spisu z natury w trybie art. 14, nie ma korekty VAT, a jedynymi obowiązkami stron jest złożenie deklaracji VAT-Z przez darczyńcę oraz status czynnego podatnika VAT u obdarowanego. Ewentualny spis składników majątkowych powinien być załącznikiem do aktu notarialnego, co ułatwi nabywcy wprowadzenie zapisów do ewidencji środków trwałych VAT. Pozostaje jeszcze problem rozliczenia podatku VAT na przełomie miesięcy przekazania gospodarstwa. Idealna byłaby sytuacja, w której za miesiąc przekazania gospodarstwa darczyńca nie ma żadnych rozliczeń VAT należnego i naliczonego, co w praktyce, zwłaszcza w produkcji zwierzęcej, jest praktycznie nierealne. Zgodnie z art. 19 zd. 1 unijnej dyrektywy VAT oraz w świetle orzecznictwa krajowego, przy zbyciu zorganizowanej części przedsiębiorstwa nabywca przejmie prawo do odliczenia VAT od składników (wydatków) związanych z przejęciem. Z prawa powstałego po dacie nabycia gospodarstwa korzysta nabywca. Prawo do odliczenia, które zaistniało wcześniej, przysługuje zbywcy. Ważny przy tym jest moment powstania obowiązku podatkowego oraz moment otrzymania faktury, np. interpretacja dyrektora IS w Warszawie z 11 lutego 2016 r. (IPPP1/4512- 1208/15-2/Aw), w której stwierdzono, że: Wnioskodawca (zbywający ZCP) będzie uprawniony do rozliczenia podatku naliczonego VAT dotyczącego nabytych towarów i usług związanych z ZCP, dla których prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego powstanie przed dniem zbycia ZCP.
