Ból wymion i stres

Jeżeli krowy są zasuszane nagle, w tkankach wymion, gdzie znajduje się jeszcze mleko, zaczyna rosnąć ciśnienie. Ciśnienie wewnątrztkankowe może prowadzić w konsekwencji do uszkodzeń komórek, czego objawem jest ból. Według badań naukowych, krowy, które dają jeszcze 25 kg mleka na dzień i zostaną gwałtownie zasuszone, zmieniają swoje zachowanie – leżą znacznie krócej w ciągu dnia. Autorzy wiążą to z bólem wynikającym z uszkodzeń tkanek wymienia.

Mniejsze ryzyko mastitis

Krowy, które przed zasuszeniem produkowały jeszcze dużo mleka, mają też większe prawdopodobieństwo zachorowania na mastitis. Dzieje się tak, ponieważ strzyki krów nagle zasuszanych nie mogą się samoczynnie obkurczyć i przez to kanały mlecze nie są w stanie się w pełni zamknąć. Krowy w dalszym ciągu popuszczają mleko, a patogeny chorobotwórcze mają otwartą drogę do wymienia. W tej sytuacji prawdopodobieństwo mastitis wzrasta czterokrotnie w porównaniu z krowami, u których strzyki są kompletnie obkurczone.

Czy zredukować częstotliwość udojów?

Wprowadzenie w życie stopniowego zasuszania może być prawdziwym wyzwaniem. Nie ma gotowej recepty dla wszystkich; rozwiązania muszą być dopasowane indywidualnie do każdego gospodarstwa. Można redukować częstotliwość dojów w końcu laktacji, ale zależy to od wydajności krowy oraz przyjętej w gospodarstwie częstotliwości udojów. Naukowo udowodniono, że produkcja mleka spada dopiero wówczas, gdy czas pomiędzy udojami wynosi więcej niż 15 godzin.

W przypadku doju automatycznego ograniczenie częstości doju można wprowadzić dość łatwo – ograniczając krowom prawo do doju. W praktyce zazwyczaj opuszczamy jeden udój. W gospodarstwach, w których hoduje się setki krów można utworzyć osobną grupę zasuszanych zwierząt i takie krowy doić tylko raz dziennie, np. rano.

U krów stopniowo zasuszanych ryzyko mastitis w kolejnej laktacji jest mniejsze

Inną opcją jest przedłużenie laktacji u krów wysokoprodukcyjnych – w ten sposób naturalnie zredukuje się dobowa ilość mleka. Można też zwiększyć ilość mleka niezdajanego (pozostawionego w wymionach); to też naturalnie wspomaga proces zasuszania. W takim przypadku indywidualnie dla każdej krowy należy ustawić automat do dojenia, żeby znaleźć właściwą wartość graniczną. W przeciwnym razie kombinacja niepełnego zdajania oraz zredukowanej częstotliwości dojów może prowadzić do licznych stanów zapalnych wymion.

Nie głodzić krów!

Kolejną strategią stopniowego zasuszania jest redukcja zawartości energii w paszy. Zupełne zaniechanie karmienia lub podawanie mniej paszy nie jest rozwiązaniem! I to nie tylko dlatego, że głód negatywnie wpływa na samopoczucie zwierząt. U takich krów spada kondycja, co sprzyja rozwojowi chorób metabolicznych. Nie można również znacznie ograniczać koncentracji energii w dawce, ponieważ można doprowadzić do pojawienia się negatywnych skutków ujemnego bilansu energetycznego.

PODSUMOWANIE

• Gwałtowne zasuszanie w przypadku krów wysokowydajnych może sprowokować patologiczne zachowanie, ból oraz stres.
• Z punktu widzenia dobrostanu i zdrowia zwierząt lepsze jest stopniowe zasuszanie.
• W stopniowym zasuszaniu pod koniec laktacji redukowana jest częstotliwość dojów (przykładowo poprzez opuszczanie jednego doju w ciągu dnia).