<p>Ceramiczny kubek top agrar Polska Niby nie ma ideałów a jednak jest Rolnik. Obowiązkowy kubek dla każdego rolnika!</p>

Kubek Niby nie ma ideałów a jednak jest Rolnik - top agrar Polska

<p>Oddany lubawski harcerz i strażak OSP Targowisko Dolne k. Lubawy (Warmińsko-Mazurskie), który zawsze spieszył z pomocą innym, teraz sam potrzebuje pomocy. Kacper zachorował w wieku 18 lat. Niestety, diagnoza guz mózgu, który okazał się nowotworem złośliwym. Stan Kacpra po czterech operacjach i chemioterapii spowodował, że nie może poruszać się samodzielnie. Aby wrócić do pełnej sprawności konieczna jest bardzo kosztowna rehabilitacja.</p>
<p>Przekazując darowiznę Fundacji Avalon z dopiskiem KISIEL, 11725 wspieracie Kacpra w codziennym funkcjonowaniu oraz w powrocie do zdrowia.</p>
<p>Wpłaty prosimy kierować na konto: Fundacja Avalon – Bezpośrednia Pomoc Niepełnosprawnym</p>
<p>62 1600 1286 0003 0031 8642 6001</p>

Tygodnik Poradnik Rolniczy

OSP Targowisko Dolne

warmińsko-mazurskie

wiadomości rolnicze

wieś

wieś i rodzina

życie wsi

Pomożmy Kacprowi - strażakowi z OSP pod Lubawy

Newsletter Tygodnika

<p>Do tej pory złodzieje i oszuści próbowali działać głownie metodą „na wnuczka” i „na policjanta”. Przestępcy pod pretekstem pomocy czy prośby o wsparcie oszukują głównie osoby starsze, wyłudzając nie rzadko oszczędności życia od takich osób. Oszuści są ciągle aktywni i bardzo pomysłowi oraz dobrzez zorganizowani.</p>
<div data-article-box=""></div><h3>Kobieta straciła 1000 zł, aby pomóc "kuzynce"</h3>
<p>W ostatnich dniach policja z Malborka zanotowała kilka prób włamań właśnie metodą „na wnuczka”. Jedną z pokrzywdzonych pomogła swojej „kuzynce” i straciła 1000 zł.</p>
<p><strong>Schemat działania jest zawsze taki sam. Oszuści tak kierują rozmową, iż rozmówca w końcu zawierza, że rozmawia z członkiem rodziny. Następnie wykorzystując przykre zdarzenia losowe proszą o pilną pożyczkę</strong>.</p>
<div data-article-box=""></div><h3>Kontrola przeciwpożarowa domu prywatnego?</h3>
<p><strong>Profesja strażaka nie była wykorzystywana do tego typu podejrzanych praktyk. Niestety aż do teraz.</strong></p>
<p>Zdarzenie „na strażaka” miało miejsce w woj. łódzkim. <strong>Osoby przebrane za strażaków próbowały dostać się do mieszkania schorowanego mężczyzny pod pretekstem kontroli przeciwpożarowej. Jednakże mężczyzna nie wpuścił obcych do swojego domu.</strong></p>
<p>Państwowa Straż Pożarna informuje, że <strong>strażacy nie prowadzą kontroli w domach i mieszkaniach  prywatnych</strong>. Razem ze służbami, my także apelujemy do naszych czytelników, aby w takich przypadkach pamiętali o swoich starszych rodzicach i dziadkach i uczulali ich na tego typu praktyki. Trzeba mieć świadomosć, że straż nigdy nie prowadzi tego typu kontroli przeciwpożarowych w domach prywatnych.</p>
<p><strong>Oprac. Natalia Marciniak-Musiał</strong></p>
<p>Zdjęcie: Pixabay</p>

dziennikarka strony internetowej Tygodnika Poradnika Rolniczego

authoress

Natalia Marciniak-Musiał

Najnowsze artykuły

metoda na policjanta

metoda na strażaka

metoda na wnuczka

oszustwo

Państwowa Straż Pożarna

policja

przestepstwo

starsi ludzie

wiadomości

Na strażaka - nowa metoda działania oszustów

<h3 style="text-align: justify;">Druhowie z OSP Krągola pomogli w utworzeniu jednostki w Janowicach</h3>
<div style="text-align: justify;">Jak postanowił, tak też uczynił, a zachowane zapiski kronikarskie dowodzą, iż przy tym przedsięwzięciu bardzo pomocni byli mu strażacy z sąsiedniej wsi Krągola. OSP Krągola powstała dwa lata wcześniej, więc Adam Bronikowski chętnie korzystał z ich doświadczenia.nJak na ówczesne czasy jednostka rozwijała się prężnie o czym świadczy szybkie założenie orkiestry dętej liczącej aż trzydziestu muzyków.<br /><br /><div data-article-box=""></div></div>
<div style="text-align: justify;">W 1939 r. wybuchła wojna, lecz strażacy z Janowic nie zawiesili działalności. Jak powiedział prezes Ireneusz Ćwiek, jednostka była najwyraźniej potrzebna niemieckiemu okupantowi.<br /><br /><div data-article-box=""></div></div>
<h3 style="text-align: justify;"><strong>27 lat służby Prezesa OSP Janowice</strong></h3>
<div style="text-align: justify;"><strong>Ireneusz Ćwiek</strong> w struktury ochotniczej straży pożarnej wstąpił 27 lat temu, zaś od 15 pełni funkcję prezesa. <strong>Jest doświadczonym druhem, przeszedł wszystkie szczeble w strażackiej służbie. Przez wiele lat był m.in. wiceprezesem-naczelnikiem.</strong> Prezes podkreśla doskonałą współpracę z kadrą kierowniczą na czele z wiceprezesem dh. Romanem Czajkowskim, sekretarzem dh. Michałem Kwiatkowskim, skarbnikiem dh. Mariolą Kwiatkowską, zastępcą naczelnika dh. Błażejem Woźniakiem oraz gospodarzem, 83-letnią dh. Sabiną Jankowską.<br /><br /><div data-article-box=""></div></div>
<h3 style="text-align: justify;">Pszczółka i Wojtek czyli dwa samochody OSP Janowice</h3>
<div style="text-align: justify;">Na terenie gminy Stare Miasto funkcjonuje 12 jednostek, w tym dwie OSP Stare Miasto oraz OSP Lisiec Wielki są zrzeszone w krajowym systemie KSRG.<br /><br /><div data-article-box=""></div></div>
<div style="text-align: justify;">–<strong><em> Mam nadzieję, że nadejdzie dzień, w którym i my wstąpimy do KSRG</em> </strong>– mówi prezes Ireneusz Ćwiek. – <em>Póki co nie dysponujemy wystarczającym sprzętem i tym samym nie spełniamy podstawowych wymogów. Mamy 2 samochody, lekki wóz Opel Vivaro oraz pojazd kwatermistrzowski Opel Corsa. <strong>Pierwszy samochód nazwaliśmy „Wojtek” na cześć byłego sołtysa i zarazem prezesa naszej OSP dh. Wojciecha Śliwińskiego. To dzięki niemu staliśmy się posiadaczami tego auta. Drugie auto nazwaliśmy „Pszczółka”.</strong> Wiele lat służyło komendantowi PSP w Koninie, później „Pszczółka” trafiła do naszych kolegów z OSP Kleczew. Po latach kleczewscy strażacy bezpłatnie przekazali nam opla. Niestety obecna flota samochodowa jest niewystarczająca byśmy zostali włączeni w struktury KSRG.</em><br /><br /><div data-article-box=""></div></div>
<div style="text-align: justify;">W 2006 r. ukończona została budowa nowej remizy. Jak podkreślił dh Ireneusz Ćwiek, olbrzymi wkład przy realizacji tej inwestycji miał ówczesny wójt Andrzej Drewniak, który swoją samorządową funkcję pełnił dwanaście lat.<br /><br /><div data-article-box=""></div></div>
<div style="text-align: justify;">–<strong><em> Mamy szczęście do wójtów</em></strong> – mówi z uśmiechem prezes Ćwiek. – <strong><em>Zarówno były wójt Ryszard Nawrocki, jak i obecny Dariusz Puchała zawsze nas wpierali, nie tylko finansowo.</em></strong><br /><br /><div data-article-box=""></div></div>
<div style="text-align: justify;">Rok po ukończeniu budowy nowej remizy mieszkańcy Janowic ufundowali strażakom sztandar. Był to dla nich wyjątkowy dzień, gdyż poprzedni zaginął w niewyjaśnionych okolicznościach podczas II wojny światowej. Od 2007 r. na nowym sztandarze widnieje medal – bardzo cenny dla janowickich druhów – złoty medal <strong>„Za Zasługi dla Pożarnictwa”.</strong><br /><br /><div data-article-box=""></div></div>
<div style="text-align: justify;"><strong></strong></div>
<div><strong><img src="/media/uploads/osp_janowice.png" alt="Chłopięca część MDP z dh. Łukaszem Koziołem – opiekunem MDP i dh. Mariuszem Czernielewskim – członkiem OSP przy samochodzie pożarniczym, nazywanym „Wojtkiem”" style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" width="1060" height="583" /></strong></div>
<ul>
<li style="text-align: justify;"><strong>Chłopięca część MDP z dh. Łukaszem Koziołem – opiekunem MDP i dh. Mariuszem Czernielewskim – członkiem OSP przy samochodzie pożarniczym, nazywanym „Wojtkiem”<br /></strong></li>
</ul>
<div data-article-box=""></div><h3><img src="/media/uploads/osp_janowice_3.png" alt="Od lewej: Sabina Jankowska – gospodarz, Mariola Kwiatkowska – skarbnik, opiekun MDP i kronikarz, Roman Czajkowski – wiceprezes-naczelnik, Michał Kwiatkowski – sekretarz. Drugi szereg: Błażej Woźniak – zastępca naczelnika, Ireneusz Ćwiek – prezes zarządu" style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" width="1240" height="774" /></h3>
<ul>
<li style="text-align: justify;"><strong>Od lewej: Sabina Jankowska – gospodarz, Mariola Kwiatkowska – skarbnik, opiekun MDP i kronikarz, Roman Czajkowski – wiceprezes-naczelnik, Michał Kwiatkowski – sekretarz.</strong><br /><strong>Drugi szereg: Błażej Woźniak – zastępca naczelnika, Ireneusz Ćwiek – prezes zarządu</strong></li>
</ul>
<h3 style="text-align: justify;"></h3>
<h3 style="text-align: justify;">W czym specjalizuje się jednostka?</h3>
<div style="text-align: justify;">Obecnie z OSP Janowice związanych jest 67 druhów. Nie brakuje również kobiet, z czego dumny jest prezes.<br /><br /><div data-article-box=""></div></div>
<div style="text-align: justify;">– <strong><em>Kadra nasza składa się z 36 strażaków czynnych, w tym 9 druhów ma wymagane uprawnienia do prowadzenia akcji ratowniczych</em> </strong>– mówi prezes Ćwiek. <em><strong>Specjalizujemy się przede wszystkim w ratownictwie drogowym, powodziowym oraz tzw. pomocniczym na miejscu pożarów.</strong> Ponadto mamy w swoich szeregach 5 druhów honorowych, 12 wspierających oraz co najważniejsze, bardzo zdolną i pracowitą 16-osobową drużynę MDP. Opiekunką najmłodszych druhów jest dh. Mariola Kwiatkowska oraz wspierający ją dh Łukasz Kozioł.</em><br /><br /><div data-article-box=""></div></div>
<div style="text-align: justify;">– <em>Właśnie z myślą o najmłodszych stworzyłem program<strong> „Gmina dla młodzieży”</strong> oparty na regulaminie <strong>„Rekreacyjnego pożarnictwa”</strong>. W programie uczestniczą druhowie w przedziale wiekowym 12–17 lat służący w jednostkach OSP Stare Miasto oraz OSP Janowice. Nie ukrywam, że swój regulamin oparłem w dużym stopniu na regulaminie opracowanym wcześniej przez mojego przyjaciela, komendanta gminnego Związku OSP, emerytowanego strażaka PSP, oficera mł. brygadiera dh. Andrzeja Pospieszyńskiego. To właśnie on zainspirował mnie i skłonił do stworzenia podobnego programu dla najmłodszych strażaków</em> – powiedział prezes Ćwiek.<br /><br /><div data-article-box=""></div><br /></div>
<div><img src="/media/uploads/osp_janowice_1.png" alt="Dh Ireneusz Ćwiek przy pojeździe kwatermistrzowskim nazywanym „Pszczółką”. Mundur z oznaczeniem sędziego zawodów pożarniczych. Przewodniczący Woj. Kolegium Sędziów woj. wlkp. w Poznaniu – sędzia klasy krajowej" style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" width="1238" height="926" /></div>
<ul>
<li style="text-align: justify;"><strong>Dh Ireneusz Ćwiek przy pojeździe kwatermistrzowskim nazywanym „Pszczółką”. Mundur z oznaczeniem sędziego zawodów pożarniczych. Przewodniczący Woj. Kolegium Sędziów woj. wlkp. w Poznaniu – sędzia klasy krajowej</strong></li>
</ul>
<div style="text-align: justify;"></div>
<div><img src="/media/uploads/osp_janowice_2.png" alt="Wizyta członków MDP w JRG 2, PSP w Koninie. Młodzież rozmawia z dowódcą zmiany, pod opieką dh. Marioli Kwiatkowskiej i dh. Leny Piaskowskiej – przewodniczącej Komisji ds. Młodzieży Zarządu OG ZOSP RP w Starym Mieście" style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" width="1168" height="1112" /></div>
<ul>
<li style="text-align: justify;"><strong>Wizyta członków MDP w JRG 2, PSP w Koninie. Młodzież rozmawia z dowódcą zmiany, pod opieką dh. Marioli Kwiatkowskiej i dh. Leny Piaskowskiej – przewodniczącej Komisji ds. Młodzieży Zarządu OG ZOSP RP w Starym Mieście</strong></li>
</ul>
<div style="text-align: justify;"></div>
<div style="text-align: justify;">Strażacy z OSP Janowice, podobnie jak inne jednostki w kraju, włączyły się do walki z COVID-19. Prowadzą akcje informacyjne, zabezpieczają mieszkańców w płyny dezynfekujące oraz maseczki ochronne. <strong>Ostatnio dzięki wsparciu finansowemu z programu 5000+ dla OSP zakupili dwa kombinezony trudnopalne oraz jedną parę butów specjalistycznych.</strong><br /><br /><div data-article-box=""></div></div>
<h3 style="text-align: justify;">Marzą o nowym wozie bojowym i jeszcze liczniejszej MDP</h3>
<div style="text-align: justify;">Prezes Ireneusz Ćwiek zapytany o marzenia i najbliższe plany powiedział: – <strong><em>Dla mnie i moich druhów najważniejsza jest praca z młodzieżą. Marzy nam się silna i jeszcze liczniejsza drużyna młodzieżowa. Co za tym idzie, marzymy o nowym wozie bojowym. Widok takiego sprzętu tzw. ciężkiego pojazdu, motopompy, siłą rzeczy przyciąga młodych druhów. Czy to jest realne, wierzę, że tak. Nasze pomysły i plany rozwojowe dobrze zna i rozumie wójt Dariusz Puchała i również jest za dosprzętowieniem naszej jednostki. Jesteśmy więc optymistami.</em></strong><br /><br /></div>
<div style="text-align: justify;"><strong>Krystyna Nowakowska</strong></div>

author

Krystyna Nowakowska

Janowice

Ochotnicza Straż Pożarna

OSP Janowice

rodzina

Druhom z OSP w Janowicach nie brakuje optymizmu

Zapisz się aby otrzymywać nowości i ciekawostki z techniki rolniczej!

Newsletter dla fanów ciągników i maszyn rolniczych

<h2>W Mchówku aktywni mieszkańcy reaktywowali OSP</h2>
<p>W trudnym okresie dla OSP Mchówek dużą rolę w jej utrzymaniu przez wiele lat dbali druhowie: Henryk Nawrocki, Józef Osiński, Kazimierz Wiśniewski oraz Marian Orzechowski. Jak mówi staropolskie porzekadło „raz na wozie, raz pod wozem” dobrze o tym wiedzą strażacy działający obecnie w OSP Mchówek.</p>
<p>– <em>Lata świetności naszej jednostki dawno przeminęły</em> – mówi ze smutkiem dh. Iwona Szczerbiak. – <em>Przez wiele lat druhowie prężnie działali, tym samym jednostka się rozwijała. Nadszedł jednak kryzys spowodowany m.in. brakiem wyszkolonej kadry. Młodzież nie garnęła się do wejścia w nasze szeregi, a starsi druhowie odchodzili na emeryturę. Straciliśmy samochód, a nawet remizę.</em></p>
<p><strong>Na szczęście w Mchówku, liczącym zaledwie dwustu sześćdziesięciu mieszkańców, pojawiła się dwudziestoosobowa grupa aktywnych osób, która za cel postawiła sobie reaktywowanie jednostki</strong>. Wśród nich małżeństwo Iwona i Tomasz Szczerbiakowie.</p>
<p>Podczas ostatniego zebrania sprawozdawczego druhowie podjęli konkretne decyzje, m.in. wkrótce zostanie złożony wniosek o przyznanie funduszy na zakup samochodu. Strażacy liczą, że dzięki Programowi Rozwoju Organizacji Obywatelskich oraz wsparciu ze strony burmistrza Marka Dorabiały i przewodniczącego Rady Gminy i Miasta Izbica Kujawska Marka Śledzińskiego – spełni się ich marzenie.<br /><br /><div data-article-box=""></div><img src="/media/uploads/osp_mchowek_liczy_juz_75_lat_ale_w_2019_zaczynali_wszystko_od_zera.jpg" width="1200" height="900" alt="Druhny i druhowie podczas zebrania sprawozdawczego " /></p>
<ul>
<li><strong>Druhny i druhowie podczas zebrania sprawozdawczego </strong></li>
</ul>
<div data-article-box=""></div><h2>Druhowie z OSP Mchówek 4 lata temu zaczęli niemal od zera</h2>
<p>–<em> Zdajemy sobie sprawę, że czeka nas długa droga </em>– mówi dh Tomasz Szczerbiak. –<em> Można powiedzieć, że w 2019 r. zaczęliśmy od zera. Obecnie naszą siedzibą jest świetlica wiejska, która stała się „centrum dowodzenia” OSP Mchówek. – Wspomniany remont był kosztowną inwestycją, ale druhowie podołali temu wyzwaniu. Dzięki wsparciu finansowemu ze strony burmistrza Marka Dorabiały oraz Rady Miasta i Gminy Izbica Kujawska. Część dofinansowania została pozyskana z rewitalizacji zabytków.</em></p>
<p>– <em>Plan naszego działania jest długofalowy, podzielony na etapy –</em> mówi dh. Iwona Szczerbiak. <em>– <strong>Musimy zacząć od pozyskania wozu, następnie nasi druhowie muszą przejść odpowiednie szkolenia, by mieli możliwość uczestniczenia w akcjach. </strong>Szkolenia prawdopodobnie odbędą się dopiero w przyszłym roku. Kolejnym krokiem będzie przekształcenie świetlicy, włącznie z jej rozbudową, w remizę z prawdziwego zdarzenia. Jeśli temu podołamy, nadejdzie czas na tworzenie Młodzieżowej Drużyny Pożarniczej. Jesteśmy realistami i na realizację tego planu daliśmy sobie minimum pięć lat. Pięć lat ciężkiej pracy </em>– dodaje dh. Iwona Szczerbiak.</p>
<p>–<strong><em> Spośród dwudziestu sześciu druhen i druhów, tylko dwie osoby posiadają uprawnienia do prowadzenia działań podczas akcji </em></strong>– opowiada dh. Iwona Szczerbiak. <em>– Są nimi dh. Dominika Woźniak oraz dh Andrzej Adamek. Prace organizacyjne przy reaktywowaniu jednostki pochłaniają mnóstwo czasu i energii. Do najbardziej zaangażowanych osób należą prezes Łukasz Orzechowski, naczelnik Zbigniew Gawroński, radny Miasta i Gminy Izbica Kujawska dh Marek Orzechowski oraz druhny Ilona Gawrońska, Katarzyna Antczak i Małgorzata Banasiak. Aktywnie działamy na innych polach. Systematycznie uczestniczymy w świątecznych kiermaszach – bożonarodzeniowym i wielkanocnym. W Boże Narodzenie poza przygotowywaniem paczek dla najmłodszych organizujemy również nieodpłatne warsztaty. Od trzech lat zapraszamy do naszej wsi animatorów, którzy prowadzą zajęcia z dziećmi, jest wówczas doskonała zabawa, gry i muzyka. Na stałe do kalendarza imprez weszły festyny „Powitanie lata” i „Pożegnanie wakacji”. Uczestniczymy w świętach kościelnych i nie zapominamy o ludziach potrzebujących wsparcia. Przeprowadzamy również cykliczne akcje charytatywne, krótko mówiąc niesiemy pomoc. Ostatnio zorganizowaliśmy zbiórkę żywności długoterminowej dla Ukrainy, którą przekazaliśmy za pośrednictwem Miejsko-Gminnego Domu Kultury w Izbicy Kujawskiej. Od kilku lat wspieramy WOŚP i przygotowujemy dla dzieci z naszego sołectwa paczki świąteczne. Na tę działalność przeznaczamy środki własne i ze zbiórek. Nieocenioną pomoc niosą dwa markety sieci sklepów DINO przekazujące dla nas żywność i inne produkty.</em></p>
<div data-article-box=""></div><h2>Strażaków wspomagają ludzie dobrej woli</h2>
<p>W tym trudnym okresie dla strażaków z OSP Mchówek bardzo istotne jest wsparcie ludzi dobrej woli, darczyńców. To z pewnością dodaje im sił i determinacji w dążeniu do celu.</p>
<p>–<em> To oczywiste</em> – mówi dh. Iwona Szczerbiak. – Ś<em>wiadomość, że ktoś za nami stoi utwierdza nas w przekonaniu, że damy radę. M.in. prezes Zarządu Oddziału Miejsko-Gminnego ZOSP RP w Izbicy Kujawskiej, Marek Dorabiała – pełniący również funkcję burmistrza – przekazał nam trzy gaśnice<strong>. Ponadto w ostatnim czasie dzięki funduszom w wysokości 4 tys. złotych, przekazanych nam przez Starostwo Powiatowe we Włocławku, zakupiliśmy agregat prądotwórczy, pompę, która będzie nam służyć podczas walki z podtopieniami, sześć kasków oraz sześć par rękawic.</strong> Kolejnym naszym darczyńcą są Lasy Państwowe Nadleśnictwa Włocławek, które pomogły zakupić laptopa i drukarki. Bez takiego wsparcia stalibyśmy w miejscu</em> – powiedziała dh. Iwona Szczerbiak.</p>
<p>– O<em> tym, jak bardzo wierzymy w sukces, niech świadczy fakt, że rozpoczęliśmy prowadzenie kroniki OSP Mchówek. Do tej pory jej nie mieliśmy i nie będziemy w stanie niestety jej odtworzyć. Liczyliśmy na pomoc naszych najstarszych mieszkańców, by przekazali nam ze swoich prywatnych archiwów zdjęcia, pamiątki, informacje. Niestety, mieliśmy tylko nadzieję. Pozostało nam tworzyć kronikę od 2019 r., a prowadzenie jej powierzyliśmy dh. Andrzejowi Antczakowi </em>– powiedziała na zakończenie dh. Iwona Szczerbiak.<br /><br /><div data-article-box=""></div><img src="/media/uploads/osp_mchowek_liczy_juz_75_lat_ale_w_2019_zaczynali_wszystko_od_zera1.jpg" width="894" height="1192" alt="Uroczystość Bożego Ciała, od lewej: dh. Ilona Gawrońska, dh Robert Orzechowski i dh. Iwona Szczerbiak" /></p>
<ul>
<li><strong>Uroczystość Bożego Ciała, od lewej: dh. Ilona Gawrońska, dh Robert Orzechowski i dh. Iwona Szczerbiak</strong></li>
</ul>
<p><br />fot. OSP Mchówek<br />Artykuł ukazał się w Tygodniku Poradniku Rolniczym 12/2023 na str. 105. Jeśli chcesz czytać więcej podobnych artykułów, już dziś wykup dostęp do wszystkich treści na TPR: <a href="https://prenumeruj.tygodnik-rolniczy.pl/package/?_ga=2.156531259.1010001918.1670837582-2027731230.1663834455" target="_blank" rel="noopener">Zamów prenumeratę. </a></p>

Pomożmy Kacprowi - strażakowi z OSP pod Lubawy

Kacper, strażak z OSP Targowisko Dolne k. Lubawy, ze względu na guza mózgu nie może obecnie samodzielnie poruszać się. Każdy z nas może mu pomóc. Jak to zrobić?