Z artykułu dowiesz się
- Dlaczego warto uprawiać soję ?
- Jakie odmiany poleca pan Piotr Kurzępa ?
- Czy warto stosować nawożenie azotowe w uprawie soi ?
r e k l a m a
Partnerzy portalu
Uprawa soi prowadzona z sukcesem - poznajmy doświadczenia pana Piotra
20.04.2020autor:
Piotr Kurzępa jest jednym z prekursorów uprawy soi w Polsce i ma z tą wysokobiałkową rośliną strączkową pozytywne doświadczenia – Doskonale sprawdza się w zmianowaniu, jest prosta w uprawie. Nie wymaga też licznych zabiegów ochronnych – mówi.
Gospodarstwo prowadzone przez pana Piotra to obecnie 165 ha. – Zaczęło się od przepisanych na mnie przez ojca 7 ha, było to w grudniu 2010 r. – wspomina Piotr Kurzępa, rolnik ze wsi Czajki. – W ciągu dziesięciu lat od tamtej pory znacząco zwiększyłem areał. Także dlatego, że w okolicy nie ma zbyt wielu chętnych do uprawy ziemi. Było natomiast od kogo ją kupić lub dzierżawić.
r e k l a m a
Wśród uprawianych przez naszego rozmówcę ziem przeważa klasa IIIa, miejscami IIIb, sporadycznie IV. Typowa struktura zasiewów prezentuje się obecnie następująco: rzepak ozimy, pszenica ozima, kukurydza i buraki cukrowe. Ten zestaw uzupełnia soja. – Ma dodatni współczynnik próchnicotwórczy, jest rośliną jarą, którą można posiać po ozimych poplonach, więc jest bardzo przydatna w układaniu struktury zasiewów odpowiadającej wymogom planu rolnośrodowiskowego. Idealnie pasuje jako czwarta roślina do programu – mówi Piotr Kurzępa.
Soja z Solarcorn dobra dla "początkujących"
Nasz rozmówca włączył soję w strukturę zasiewów, gdy tylko jej nasiona pojawiły się w ofercie firmy Solarcorn, czyli na początku poprzedniej dekady. Pan Piotr łączy prowadzenie gospodarstwa z pracą w tej właśnie firmie choć, jak zaznacza, najprawdopodobniej w tym roku z pracy poza gospodarstwem zrezygnuje. – Wraz z powiększaniem się areału przybywa obowiązków, coraz trudniej łączyć obie aktywności – wyjaśnia.
Przez pierwszych kilka lat w gospodarstwie odbywała się produkcja nasion wczesnej odmiany Merlin z hodowli Saatbau. Firma ta poleca ją jako doskonałą odmianę dla „początkujących”, czyli siejących soję po raz pierwszy. A jakie doświadczenia miał z tą odmianą pan Piotr? – Podobała mi się, bo miała sztywną łodygę – mówi.
Potem, aż do ub. sezonu, w gospodarstwie była wysiewana Silezia z firmy Prograin Zia, także z grupy odmian bardzo wczesnych.
– W pierwszym roku plonowała wyraźnie lepiej niż Merlin, zebrałem ok. 3 t/ha. W kolejnych latach, na gorszych stanowiskach, plon był niższy – mówi Piotr Kurzępa. Rolnik nie zdecydował jeszcze, jaki materiał siewny wybierze w tym roku. Ale wie już, na jakie cechy zwróci uwagę.
– Już w pierwszych latach uprawy soi zauważyłem, że roślina ma tendencję do rozkrzewiania się. Wtedy nikt o tym jednak nie mówił. Obecnie są już odmiany, które posiane rzadziej, lepiej się rozkrzewiają i wytwarzają więcej strąków. Takiej odmiany będę szukać na ten rok. Zwrócę także uwagę, żeby była to odmiana odporna na wyleganie – stwierdza nasz rozmówca.
- Odwiedziliśmy gospodarstwo, aby zapoznać się z agrotechniką soi. Była to też okazja, aby sprawdzić kondycję rzepaku ozimego. W pierwszej dekadzie marca plantacja prezentowała się znakomicie
W fazie kwitnienia soi niezbędne jest nawożenie azotowe
Według wielu praktyków, najbardziej dyskusyjną kwestią w agrotechnice uprawy soi jest nawożenie azotowe. Azot powinny zapewnić soi bakterie korzeniowe asymilując go z powietrza. Aby bakterie pojawiły się w odpowiedniej ilości, należy siać zaszczepiony nimi materiał siewny.
– Z moich obserwacji wynika, że teoria to jedno, a praktyka, drugie. Na początku kupowałem kwalifikowany materiał siewny inokulowany zaprawą Fix Fertig i te bakterie niestety się nie namnażały. W takiej sytuacji w fazie kwitnienia soi niezbędne jest nawożenie azotowe (34 kg N/ha). W przeciwnym razie ziarna będą miały obniżoną zawartość białka, a w konsekwencji cena uzyskana w skupie będzie niższa. Obecnie szczepię nasiona soi bakteriami we własnym zakresie i ta metoda się sprawdza. Próbowałem różnych zapraw i zdecydowanie najlepiej wypada u mnie HiStick Soy – mówi pan Piotr.I dodaje: – Podczas inokulacji trzeba chronić ziarno i szczepionkę przed światłem słonecznym, ponieważ promieniowanie ultrafioletowe niszczy bakterie. Szczepienie, podobnie jak zaprawianie, powinno się odbywać możliwie tuż przed siewem. Zaprawione ziarno nie powinno długo czekać na siew w big–bagach. Soja reaguje zwyżką plonu po zastosowaniu mikronawożenia, lubi cynk i mangan. – W natłoku prac nie zawsze jest czas na wykonanie tego zabiegu – mówi pan Piotr. Plantator jest zwolennikiem wykorzystywania aminokwasów. Ich producenci zalecają, aby stosować je nie tylko w sytuacjach stresowych, ale włączyć do standardowego nawożenia.
– Moja teoria jest taka, że gdy warunki panujące w danym roku są dobre, to użycie aminokwasów nie skutkuje znaczącą różnicą w plonie ani zdrowotności roślin.Pełnią one wtedy rolę adiuwanta dla środków ochrony roślin. Natomiast widać efekt ich stosowania w stresujących warunkach. Przekonałem się o tym, kiedy spaliłem część plantacji soi po niedokładnym umyciu opryskiwacza, którym wykonywałem zabieg odchwaszczania kukurydzy. Uratowałem ją, stosując aminokwasy – mówi rolnik.
- W uprawie soi ważne jest zaszczepienie nasion bakteriami. Na początku rolnik kupował nasiona już zaszczepione, ale teraz tuż przed siewem sam inokuluje nasiona używając szczepionki HiStick Soy. To sprawdza się najlepiej a dobre efekty szczepienia widać na zdjęciu
- Obecność dżdżownic to dobra wiadomość, świadcząca o potencjale życia biologicznego gleby. Dżdżownice drążąc wielokierunkowe chodniki nawet do głębokości 1,5 metra tworzą korzystny mikrodrenaż gleby
Odradza się zbyt gęsty siew
Zapytaliśmy naszego rozmówcę, czego powinien się wystrzegać początkujący plantator soi. – Przede wszystkim odradzam zbyt gęsty siew. Przy zbyt dużej normie wysiewu soja ma tendencję do wybujania, budowania masy, co odbywa się kosztem strąków. Posiane rzadziej niższe rośliny wykształcają ich znacznie więcej. Ja stosuję normę wysiewu wynoszącą 130–140 kg/ ha. Spodziewam się, że siew najnowszych odmian, w przypadku których hodowle popracowały nad rozkrzewianiem, będzie wymagał jeszcze niższych norm – mówi pan Piotr.
Kolejna istotna kwestia, na którą nasz rozmówca zwraca uwagę, to głębokość, na której należy umieszczać materiał siewny. – 2–3 cm spokojnie wystarczą. Z moich doświadczeń wynika też, że soja, a w każdym razie odmiany wysiewane w moim gospodarstwie, nie boją się kwietniowych spadków temperatur. Zdarzyło mi się posiać soję 16 kwietnia. Wschodziła dłużej, budowała w tym czasie system korzeniowy, ale obsada była normalna.
Piotr Kurzępa zwraca też uwagę, aby pilnować odchwaszczania, szczególnie dotyczy to roślin krzyżowych. – Ewentualne zaniedbania w tej kwestii będą skutkowały dużymi problemami z zachwaszczeniem plantacji. Co do środków, nadal nie ma ich zbyt wiele, ale sytuacja jest pod tym względem lepsza niż jeszcze kilka lat temu. Na krzyżowe w soi stosuję Sencor Liquid 600 SC, substancją czynną jest tu metrybuzyna – stwierdza rolnik. I podsumowuje: – To prosta uprawa, trzeba zadbać o zasobność gleby, pH, pilnować odchwaszczania.
Choroby i szkodniki w uprawie soi w Polsce to wciąż nie jest znaczący problem, choć od tej reguły bywają wyjątki. W ub. roku na plantacji wystąpiła silna presja gąsienicy rusałki osetnika. – Tak się złożyło, że nie mogłem wykonać żadnego zabiegu insektycydowego w tym czasie. Mimo to soja zregenerowała się, wytwarzając nowe liście, a plon nie odbiegał od średniej z wielolecia. Po przepoczwarczeniu się gąsienic w motyle praktycznie nie było śladu po żerowaniu gąsienic. Poza metabolitem pokrywającym glebę, czyli odchodami gąsienic. Była więc i jakaś korzyść z tej sytuacji – mówi rolnik.
Średnie plonowanie soi z wielolecia w jego gospodarstwie to ok. 2 t/ha. – To nie są jeszcze pola idealne dla soi. Niedawno kupione lub wydzierżawione nie zawsze spełniają wszystkie wymagania tej rośliny, mam na myśli zasobność gleby i jej pH. Wiadomo, że trzeba lat, aby zaniedbane stanowiska doprowadzić do wysokiej kultury.
Dlatego te plony nie są specjalnie imponujące, ale też nie są dla mnie na tym etapie priorytetem i satysfakcjonują mnie. A biorąc pod uwagę przydatność soi w zmianowaniu, a także dopłaty wynikające z programu rolnośrodowiskowego i do uprawy roślin strączkowych, to uważam obecność tej uprawy w strukturze zasiewów mojego gospodarstwa za korzystną. Zbiór soi odbywa się przy wykorzystaniu kombajnu zbożowego. Można używać hederu do soi, w którym elastyczna kosa dostosowuje się wówczas do powierzchni pola.
- Ważną cechą wybieranych przez rolnika odmian soi jest wczesność, odporność na wyleganie i tendencja do rozkrzewiania owocująca większą ilością strąków. Takiej nowej odmiany rolnik jeszcze szuka na bieżący sezon
Krzysztof Janisławski
Zdjęcia: Krzysztof Janisławski, Piotr Kurzępa
Masz pytania?
Zadaj pytanie redakcjir e k l a m a
r e k l a m a
Najważniejsze tematy
r e k l a m a