Z artykułu dowiesz się
- Jakie odmiany kukurydzy wybierać?
- Jakie odmiany kukurydzy zawodzą w Polsce?
- Czym różni się kolba fix od kolby flex?
r e k l a m a
Partnerzy portalu
Strona główna>Uprawa>Na jakie cechy odmiany kukurydzy należy zwrócić uwagę przy wyborze ziarnowego mieszańca?
Na jakie cechy odmiany kukurydzy należy zwrócić uwagę przy wyborze ziarnowego mieszańca?
04.03.2020autor: Marek Kalinowski
W ekonomii produkcji ziarna kukurydzy ten ewentualny profit w postaci plonu ostatecznie mogą zabrać koszty, które trzeba ponieść na dosuszenie ziarna. Wybór do uprawy zbyt późnego mieszańca, który w sposób naturalny opóźni nam termin zbioru na późną jesień, często na zimę, może natomiast doprowadzić do strat w wyniku osypywania albo nadmiernego porażenia fuzariozą kolb i kłopotów z mikotoksynami.
Najwyższy poziom plonowania kukurydzy ziarnowej – to liczy się dla każdego rolnika najbardziej. Nie zapominajmy, że inne ważne cechy mieszańców ziarnowych, a nie uwzględnione przy wyborze mogą ten potencjalny plon zredukować. Nie przesadzajmy z wyborem odmian o wysokiej liczbie FAO. Takie odmiany w niektórych sezonach budzą na Dniach Pola podziw rolników, ale dane z wielolecia pokazują, że rozsądnym i bezpiecznym wyborem jest uprawa odmian średniowczesnych.
Rolniku skorzystaj z Krajowego Rejestru przy wyborze odmiany kukurydzy
Radzę plantatorom, a zwłaszcza tym, którzy nie mają jeszcze doświadczenia z uprawą kukurydzy, aby wybierali odmiany z Krajowego Rejestru i tylko o wczesności rekomendowanej dla rejonu, w którym jest gospodarstwo. Pomocne w wyborze będą wyniki Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego oraz Listy Odmian Zalecanych, które na razie tworzą dla ziarnowej kukurydzy trzy województwa – podlaskie, łódzkie i kujawsko-pomorskie.
r e k l a m a
Zawsze bierzmy pod uwagę wymagania glebowe odmian odpowiednie dla gleb w gospodarstwie. Gleba jest, jaka jest i trzeba ten czynnik wpisać w agrotechnikę kukurydzy. Do każdego typu gleby trzeba dostosować uprawę przedsiewną, nawożenie, termin siewu, wybór odmiany i parametry siewu (zagęszczenie i głębokość siewu).
Po tych podstawowych założeniach do uprawy na ziarno wybierajmy tylko typowe ziarnówki. Takie typowe odmiany ziarnowe kukurydzy powinny charakteryzować się niezbyt wysoką łodygą, brakiem skłonności do krzewienia, małą podatnością na choroby fuzaryjne i odpornością na wyleganie.
Faktem jest, że odmiany późniejsze mają najwyższy potencjał plonowania, to w polskich warunkach mają niższą pewność plonowania i trudno ten potencjał jest wykorzystać. Wybierać trzeba do uprawy w Polsce odmiany średnio wczesne, a nawet wczesne, które zdążą uzyskać do końca wegetacji dojrzałość technologiczną przy niskiej wilgotności ziarna w czasie zbioru.
Późniejsze odmiany w Polsce nie są efektywne
Z badań wynika, że odmiany średnio późne plonują w Polsce (w sprzyjających warunkach) o 4–5 q/ha wyżej od odmian średnio wczesnych, ale wymagają wyższych kosztów związanych chociażby z dosuszeniem ziarna i później schodzą z pola utrudniając uprawę pożniwną. Przy wyjątkowo korzystnej pogodzie dają oczywiście lepszą opłacalność, ale zdarza się to raz na kilka sezonów.Bywają też lata, że odmian średnio późnych nie da się zebrać do końca jesieni, a zbiór zimowy wiąże się zwykle z dużym porażeniem kolb fuzariozą i stratami z tytułu osypywania ziarna.
Rolnicy często obserwują i porównują odmiany na podstawie wyników badań PDOiR w zakresie wilgotności ziarna kukurydzy. Z zawartych tam danych wynika, że wilgotność ziarna odmian wczesnych, średnio wczesnych i średnio późnych jest porównywalna. Taka analiza jest myląca – wilgotność ziarna jest podobna, bo jest oceniana w momencie zbioru odmian z różnych grup wczesności.
Trzeba patrzeć zatem na różnicę w wilgotności w tym samym czasie. Warto przypomnieć (w tabeli) informacje, które na jednym ze spotkań polowych prezentował prof. Tadeusz Michalski. Różnica w wilgotności ziarna między odmianami o FAO 210, a odmianami o FAO 260 w tym samym czasie wynosi minimum 4–5%, a często 7% i więcej. Kilka procent w wilgotności ziarna to w kosztach dosuszenia parametr decydujący o opłacalności uprawy kukurydzy. Ryzyko uprawy późniejszych ziarnówek bardzo rzadko się opłaci.
Wilgotność ziarna przy zbiorze w zależności od wczesności odmiany w roku sprzyjającym i mniej korzystnym dla dojrzewania. Zestawienie prof. Tadeusza Michalskiego w oparciu | ||||||
Sezon | Termin zbioru | Klasa wczesności | Różnica FAO260 : FAO200 | Średnio w sezonach | ||
FAO 200 | FAO 240 | FAO 260 | ||||
2009 | I | 24,1 | 28,3 | 31,3 | 7,2 | 26,5 |
II | 22,6 | 26,5 | 29,7 | 7,1 | ||
II | 21,8 | 25,3 | 29,1 | 7,3 | ||
Różnica | 2,3 | 3,0 | 2,2 | - | - | |
2010 | I | 29,5 | 33,5 | 34,6 | 5,1 | 30,5 |
II | 27,2 | 31,5 | 32,0 | 4,8 | ||
II | 26,0 | 29,2 | 30,7 | 4,7 | ||
Różnica | 3,5 | 4,3 | 3,9 | - | - | |
2010 w rejonach mniej korzystnych | I | 34,8 | 39,4 | 40,4 | 5,6 | 36,2 |
II | 32,2 | 37,7 | 38,4 | 6,2 | ||
II | 30,5 | 35,8 | 36,5 | 6,0 | ||
Różnica | 4,3 | 3,6 | 3,9 | - | - | |
Kolba fix ustabilizowana genetycznie, kolba flex jest elastyczna
Przy wyborze nie bez znaczenia jest typ ziarna (flint, dent, typy pośrednie) o czym piszemy obok. Firmy hodowlane podają w charakterystykach odmian także typy kolb kukurydzy i jest to ważny czynnik w warunkach niekorzystnych dla uprawy. Określają to terminy jak fix i flex.
Fix mają ustabilizowaną genetycznie ilość rzędów i ilość ziaren w rzędzie. Są to kolby ładnie zaziarnione do końca (na szczycie) i o małym udziale osadki. Niestety, nie dostosowują się do niekorzystnych warunków uprawy i redukują wówczas plon przez mniejsze wypełnienia ziaren. Jeżeli odmiany z taką kolbą zasiejemy rzadziej (w celu przeciwdziałania suszy), a warunki wegetacji będą sprzyjające, to nie możemy oczekiwać rekompensaty w postaci wyższego plonu. Mieszańce z kolbami fix wytwarzają taki sam rozmiar kolby.
- Kolby fix mają ustabilizowaną ilość rzędów oraz ziaren w rzędach i są zaziarnione po szczyt
Flex wręcz przeciwnie – można powiedzieć, że kolba jest elastyczna i w warunkach niekorzystnych odmiany z tym typem radzą sobie lepiej, choć wtedy mogą niezaziarniać szczytów kolb, a w bardzo korzystnych potrafią wydać zaziarnione do końca duże kolby. Ziarno z kolb flex będzie dobrze wypełnione. Odmiany z takim typem kolby sprawdzą się, jeżeli chcemy się zabezpieczyć przed ewentualną suszą obniżając normę wysiewu. Jeżeli warunki będą dobre, kolby zrekompensują mniejszą obsadę. Kolby będą dłuższe i grubsze.
- Kolby flex charakteryzują się dużą elastycznością i stąd w łanie są spore różnice ich wielkości. W dobrych warunkach wytwarzają większe kolby. Gdy jednak kolba jest ukształtowana, a warunki pogorszą się,szczytowe ziarniaki są odcinane od asymilatów
Marek Kalinowski
Zdjęcia: Marek Kalinowski, Pixabay
Zdjęcia: Marek Kalinowski, Pixabay
Marek Kalinowski
Zastępca redaktora naczelnego „Tygodnika Poradnika Rolniczego” i szef działu „Agroporady”
<p class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0.0001pt; font-size: medium; font-family: Cambria;">Zastępca redaktora naczelnego „Tygodnika Poradnika Rolniczego” i szef działu „Agroporady”.</p>
Masz pytania?
Zadaj pytanie redakcjir e k l a m a
r e k l a m a
Najważniejsze tematy
r e k l a m a