r e k l a m a

Partnerzy portalu

r e k l a m a

Uniwersalny pakiet poradników, które dostarczą Tobie niezbędną wiedzę, potrzebną do ochrony Twojej uprawy! Atlas chwastów dla praktyków - wydanie trzecie już po czterech latach Wydawać się może, że o chwastach i ich zwalczaniu powiedziano już wszystko. Nic bardziej mylnego! Gdyby temat herbologii (nauki o chwastach) był tak prosty i doskonale rozpoznany, poprzednie wydania Atlasu nie rozeszłyby się jak ciepłe bułeczki. Rolnicy, doradcy, przedstawiciele handlowi, naukowcy, studenci i pasjonaci tej tematyki nie dopytywaliby się o możliwość jego zdobycia, podczas gdy magazyny wydawnictwa świeciły pustkami! Trzeba było przygotować wydanie trzecie. Od czasu, gdy w 2014 r. przygotowaliśmy pierwsze wydanie Atlasu chwastów dla praktyków dużo się zmieniło. Dlatego trzeba było zaktualizować wiele informacji. Część substancji czynnych i herbicydów zniknęła na skutek wycofania ich z rynku decyzjami politycznymi lub w trosce o środowisko i zdrowie. O losie innych zdecydowały firmy produkujące wycofując je ze sprzedaży. Ograniczono dawkowanie kolejnych substancji. Ponadto zdobyliśmy kolejne informacje o skuteczności. Spowodowało to, że trzeba było zaktualizować informacje o możliwości zwalczania. No i w końcu, na prośby rolników-czytelników, postanowiliśmy uzupełnić Atlas o dodatkowe informacje o kolejnych gatunkach chwastów, z którymi mają oni problem. Atlas chwastów dla praktyków wychodzi naprzeciw wyzwaniom współczesnego rolnictwa. Umożliwia spełnianie wymagań prawnych dzięki określeniu progów szkodliwości czy uzasadnienia konieczności zwalczania, daje też doskonałe narzędzie do określania dawek herbicydów. Autor: Tomasz Czubiński, Adam Paradowski Rok wydania: 2018 Liczba stron: 328 Format: 170 mm x 240 mm Oprawa: twarda Wydawca: Polskie Wydawnictwo Rolnicze Sp. z o.o. Kukurydza – przewodnik polowy to książka... poradnik... kalendarz... przewodnik... Trudno jednym słowem opisać jej funkcję i nowatorską formę. Przedstawiamy w niej szczegółowo – co należy robić w kukurydzy. A to wszystko ułożone jest w sposób chronologiczny, wg faz rozwojowych, krok po kroku, od przygotowania pola, przez cały sezon aż do zbioru, tak aby nie pominąć żadnego zabiegu, dawki, obserwacji i czynności. Omawiamy najnowocześniejsze metody uprawy kukurydzy na kiszonkę i na ziarno. W okresie wegetacyjnym w naszym klimacie kukurydza musi w zaledwie 5–7 miesięcy zbudować z ziarniaka, ważącego zaledwie kilka gramów potężną roślinę, która ma 2–3 kg suchej masy. Zatem wzrost jest tysiąckrotny. Średnio dziennie kukurydza przyrasta nawet kilkanaście gramów. Oczywiście, tempo wzrostu nie jest jednakowe. Na początku są to zaledwie ułamki grama dziennie. Pod koniec wegetacji, na etapie aktywnego wysychania, przyrosty masy są mniejsze, a jeszcze później – po stadium czarnej plamki – ziarno i łodyga wysychają już biernie – przyrostów nie ma w ogóle. Zatem są okresy, np. etap wydłużania łodygi, okres generatywny związany z kwitnieniem czy rozwój ziarna, w których przyrosty muszą być znacznie wyższe niż średnia. Jedną z tajemnic kukurydzy jest sposób prowadzenia przez nią fotosyntezy. Jest to roślina o asymilacji oznaczonej jako C-4. Taka metoda pozwala nie tylko produkować więcej cukru, ale też oszczędniej gospodarować wodą. Jednak nic nie jest za darmo. Aby w pełni wykorzystać potencjał, jaki daje fotosynteza C-4, trzeba w odpowiednim momencie sterować elementami agrotechniki. Ponieważ okres wegetacji kukurydzy jest stosunkowo krótki, krótsze są okna czasowe na terminowe wykonanie poszczególnych zabiegów. Kukurydza – przewodnik polowy to swoisty kalendarz, który umożliwi precyzyjne wyznaczenie poszczególnych terminów agrotechnicznych. I choć wydaje się, że jest to prosta agrotechnika, to jak widać często na polach, rolnicy popełniają w niej mnóstwo błędów. Na podstawie precyzyjnego wyznaczania faz rozwojowych można ich uniknąć. W przewodniku tym przedstawiamy krok po kroku wszystkie czynności, jakie trzeba wykonać w kukurydzy na kiszonkę i na ziarno. Dlaczego warto kupić „Przewodnik polowy Kukurydza”?Bo jest to: Zbiór najnowszych informacji agrotechnicznych na temat uprawy kukurydzy w naszych warunkach, pochodzących od krajowych i zagranicznych ekspertów Unikalna forma przewodnika/kalendarza, która zawiera porady na każdy etap uprawy kukurydzy Wyjaśnienie najtrudniejszych elementów agrotechniki kukurydzy, podane w bardzo przystępny i praktyczny sposób Jakie korzyści będzie miał rolnik, który będzie miał „Przewodnik polowy Kukurydza”? Oszczędność czasu - jeżeli ktoś ma problem z uprawą, wystarczy, że odnajdzie rozdział związany z określoną fazą rozwojową, w której pojawił się problem i znajdzie tam w ciągu kilku minut interesującą go kwestię i przede wszystkim podpowiedź do rozwiązania problemu (poszukiwanie ułatwia szybki skorowidz faz zaraz za okładką). Oszczędność pieniędzy – rolnik nie wyda niepotrzebnie pieniędzy na zabiegi, które w określonych fazach nie są wskazane! Dzięki zawartym informacjom oraz formie Przewodnika możliwe jest precyzyjne wyznaczenie poszczególnych terminów agrotechnicznych. Dzięki temu rolnik nie spóźni się (ani nie przyspieszy) terminu zbioru kukurydzy na różne cele. Dostęp do fachowych porad od praktyków – Przewodnik polowy to zweryfikowane i rzetelne informacje, bez treści marketingowych tak często dostępnych w internecie. Praktyczna i wygodna forma - dzięki twardej i trwałej formie wydania przewodnik można zabrać do kabiny ciągnika, bez ryzyka zniszczenia książki w polu. Czego rolnik uniknie, jak będzie miał dostęp do tej publikacji? Uniknie błędów związanych z nieodpowiednim terminem stosowania i doborem środków oraz nawozów. Nie wyda niepotrzebnie pieniędzy na zabiegi, które w określonych fazach nie są wskazane. Nie będzie miał kłopotów z rozpoznaniem objawów, ponieważ może zabrać książkę w pole także w słoneczny dzień w celu porównania ze zdjęciami w przewodniku, a widok będzie lepszy, niż na ekranie smartfonów Nie spóźni się (ani nie przyspieszy) terminu zbioru kukurydzy na różne cele Uniknie głównie straty czasu na przeszukiwanie całego Internetu w poszukiwaniu interesujących go informacji Nie natknie się na treści niesprawdzone przygotowane przez domorosłych „ekspertów”. Autor: opracowanie zbiorowe Rok wydania: 2020 Liczba stron: 148 Format: 210 x 170 mm Oprawa: miękka Wydawca: Polskie Wydawnictwo Rolnicze Sp. z o.o.SPRAWDŹ OFERTĘ

r e k l a m a

Uprawa

Kiedy i ile nawozów można aplikować zgodnie z Programem azotanowym?

Zmieniają nawozy i nawożenie

Tagi

kukurydza uprawa rolnictwo nawożenie azot buraki cukrowe potas rolnik ziemniaki rolniczy forma azotanowa forma amonowa forma amidowa forma saletrzano-amonowa

Strona główna>Uprawa>Jakie funkcje w uprawach pełni azot?

Jakie funkcje w uprawach pełni azot?

10.12.2020autor: Marek Kalinowski

Azot jest dla roślin najważniejszym składnikiem pokarmowym i jest przez nie pobierany w największych ilościach. Odgrywa kluczową rolę we wzroście i rozwoju roślin. Bierze udział niemal we wszystkich reakcjach biochemicznych. Wchodzi w skład aminokwasów, z których zbudowane są białka, jest składnikiem kwasów nukleinowych, chlorofilu i niektórych fitohormonów.

Jak cechy jonów azotu wykorzystać w praktyce?
Jakie funkcje w uprawach pełni azot?
Dlaczego forma saletrzano-amonowa jest uniwersalna?

To najbardziej plonotwórczy ze wszystkich makro- i mikroskładników potrzebnych roślinom. Dla efektywnego wykorzystania azotu przez rośliny znaczenie ma wiele czynników, a najważniejszymi są: wielkość jednorazowej dawki azotu, forma azotu i preferencje roślin. Zależności jest oczywiście znacznie więcej, bo to również temperatura, uwilgotnienie, zasobność w inne składniki i pH gleby. Dzisiaj przypomnimy istotne informacje o właściwościach form azotu wynikających z różnorodności nawozów mineralnych, bo to od formy azotu zależy szybkość działania i straty czystego składnika. A jak każdy rolnik wie, azot w nawozach mineralnych występuje w formie amonowej, azotanowej (saletrzanej), saletrzano-amonowej i amidowej.

Wskazane jest wymieszanie formy amonowej z glebą

Azot amonowy jest typowo przedsiewną formą azotu, dobrze zatrzymywaną (sorbowaną) w glebie. Ogólnie jest to forma wolniej pobierana przez rośliny, ale dobrze działa również w niskich temperaturach. Przy temperaturze gleby poniżej 10–12°C forma amonowa pobierana jest w większych ilościach niż forma saletrzana.

r e k l a m a

Wskazane jest wymieszanie formy amonowej z glebą. Ulega ona mniejszym stratom po przykryciu nawozu glebą w warunkach dobrego jej uwilgotnienia i niezbyt wysokiego odczynu pH. Największe straty azotu amonowego zachodzą na glebach świeżo wapnowanych i suchych.

Azot amonowy sprzyja rozwojowi systemu korzeniowego, lepszemu krzewieniu, sprzyja pobieraniu fosforu, siarki, boru, czyli pierwiastków stymulujących prawidłowe krzewienie, fotosyntezę, odporność roślin itd. Jej stosowanie ogranicza akumulację azotanów w roślinach. Forma amonowa jest lepiej pobierana przez rośliny niż forma azotanowa (saletrzana) w warunkach gleb o odczynie obojętnym. Dodatnio na nawożenie formą amonową reagują ziemniaki i kukurydza oraz rośliny tolerujące niższe pH gleby, gdyż kationy amonowe są fizjologicznie kwaśne i zakwaszają glebę w trakcie pobierania.

Roślinami preferującymi formę amonową azotu są ziemniaki i kukurydza

Roślinami preferującymi formę amonową azotu są ziemniaki i kukurydza

Azot azotanowy lepiej działa w wyższych temperaturach

Typowa forma pogłówna łatwo ulega wymywaniu. Straty formy saletrzanej są tym większe, im dłużej nawóz czeka na pobranie przez korzenie roślin. Do większych strat azotu w tej formie dochodzi na glebachi wilgotnych (denitryfikacja) i na glebach najlżejszych.

Azot azotanowy lepiej działa w wyższych temperaturach i nie wymaga mieszania z glebą. Azot saletrzany zaleca się stosować w czasie intensywnego wzrostu roślin. Stosowanie formy saletrzanej wpływa korzystnie na pobieranie przez rośliny potasu, magnezu i wapnia. Wpływa jednak na gromadzenie azotanów w roślinach, szczególnie w tych o krótkim okresie wegetacji, uprawianych w niższych temperaturach, podczas krótkiego dnia (wczesna wiosna, jesień) oraz zbieranych we wczesnych fazach ich rozwoju (np. pokosy traw).

Azotany powodują większe uwodnienie roślin, co obniża ich mrozoodporność, dlatego nie wolno stosować ich jesienią, a także pogarszają właściwości przechowalnicze płodów rolnych. Ta forma azotu powoduje zasolenie gleby. Dodatnio na nawożenie formą saletrzaną reagują buraki cukrowe.

Rośliny pobierają azot przez system korzeniowy z gleby głównie w formie amonowej i azotanowej. Obie formy azotu są równorzędne w żywieniu roślin, ale to, która forma jest aktywniej pobierana zależy od: gatunku roślin, stanu fizjologicznego, warunków glebowych, temperatury, uwilgotnienia oraz pH gleby. W wielu okresach nawożenia roślin, zwłaszcza w warunkach suszy glebowej, sprawdza się aplikacja azotu w formie RSM, który zawiera azot amonowy, saletrzany i amidowy

Rośliny pobierają azot przez system korzeniowy z gleby głównie w formie amonowej i azotanowej. Obie formy azotu są równorzędne w żywieniu roślin, ale to, która forma jest aktywniej pobierana zależy od: gatunku roślin, stanu fizjologicznego, warunków glebowych, temperatury, uwilgotnienia oraz pH gleby. W wielu okresach nawożenia roślin, zwłaszcza w warunkach suszy glebowej, sprawdza się aplikacja azotu w formie RSM, który zawiera azot amonowy, saletrzany i amidowy

Forma saletrzano-amonowa jest uniwersalna

Uniwersalna jest forma saletrzano-amonowa azotu. Łączy w sobie cechy formy saletrzanej (pogłównej) i amonowej (przedsiewnej) i zawierają ją wszystkie saletry amonowe i występujące na rynku pod różnymi nazwami saletrzaki, czyli mieszaniny saletry amonowej z wypełniaczami (wapnem, dolomitem).

Niestety, nawozy azotowe (poza saletrą wapniową) zakwaszają glebę i trzeba o tym pamiętać przy regulowaniu odczynu pH albo w strategii nawożenia roślin wapniem. Fizjologicznie kwaśne są oczywiście jony amonowe, które po pobraniu zakwaszają glebę. Różne są dane o zakwaszającym działaniu nawozów azotowych. Wg prof. Romana Czuby, do neutralizacji kwasowości powstałej ze 100 kg N w siarczanie amonu trzeba 240–320 kg CaO; 100 kg N w saletrze amonowej trzeba 80–120 kg CaO; 100 kg N w moczniku trzeba 40–120 kg CaO; 100 kg N w saletrzaku trzeba 35–75 kg CaO.

Wybitnie dodatnio na nawożenie azotem w formie azotanowej (saletrzanej) reagują buraki cukrowe

Wybitnie dodatnio na nawożenie azotem w formie azotanowej (saletrzanej) reagują buraki cukrowe

Mocznik jest nawozem organicznym

Występująca w moczniku forma amidowa azotu czyni go chemicznie nawozem organicznym. Roślina może skorzystać z azotu z mocznika dopiero po jego hydrolizie do formy amonowej i dalej do formy saletrzanej. Forma amidowa charakteryzuje się wolnym działaniem i polecana jest do wiosennego nawożenia roślin.

Szybkość przemiany mocznika (hydrolizy) zależy od temperatury. Przy temp. 30°C hydroliza mocznika zachodzi w ciągu 2 dni, w temp. 20°C – w 7 dni, ale już w temp. 10°C hydroliza mocznika zachodzi w 21 dni, a przy niższej temperaturze trwa jeszcze dłużej.

Mocznik jest nawozem uniwersalnym i oczywiście działającym szybciej przy wyższej temperaturze, ale niestety (pisaliśmy o tym tydzień temu) nawozem, z którego tracimy najwięcej azotu w postaci emisji amoniaku. Te straty można ograniczyć stosując mocznik z inhibitorami ureazy i mieszając go z glebą lub wprowadzając bezpośrednio do gleby poniżej lokalizacji wysiewanych nasion roślin rolniczych.

Mocznik znacznie mniej zasala gleby niż pozostałe nawozy azotowe i lepiej niż inne formy ogranicza kumulację azotanów w roślinie. Nie powinien być stosowany wczesną wiosną pod rośliny o szybkim początkowym wzroście. Wolny początkowy wzrost mają ziemniaki i kukurydza i tam mocznik sprawdza się doskonale.

RSM fizyczną mieszaniną dwóch nawozów

Roztwór saletrzano-mocznikowy (RSM) jest fizyczną mieszaniną dwóch nawozów: saletry amonowej i mocznika, a zatem zawiera wszystkie formy azotu (amonową, azotanową (saletrzaną) i amidową). W roztworze RSM 50% azotu znajduje się w formie amidowej i po 25% w formie amonowej i saletrzanej. Na rynku spotkać można trzy rodzaje tego roztworu, różniące się właściwościami fizycznymi, zawartością azotu i wody: RSM-28, RSM-30, RSM-32, a także RSM z dodatkiem siarki. Poszczególne formy różnią się zawartością wody i tym samym temperaturą krystalizacji. RSM-32 najtańszy w produkcji i najbardziej skoncentrowany ma zasadniczą wadę – wysala się (krystalizuje) w temperaturze 0°C. Nie byłoby z tym problemu latem, ale wczesną wiosną taki roztwór trzeba doprowadzić do postaci RSM-28, która krystalizuje dopiero przy minus 17°C.

Obecność wszystkich form azotu jest dużym plusem RSM, a płynna forma wymagająca doposażenia opryskiwaczy w odpowiednie węże rozlewowe ma przewagę nad stałymi w okresach suszy glebowej. Nawóz nadaje się do nawożenia przedsiewnego i pogłównego, a straty azotu wynikające z obecności mocznika też można zminimalizować dodatkiem inhibitora ureazy.

Forma saletrzana jest najszybciej przyswajana

Oto kilka wskazówek, które przydadzą się na okres startowego nawożenia ozimin wiosną. Rośliny pobierają azot głównie w formie anionów azotanowych (saletrzanych) i kationów amonowych. Forma saletrzana jest najszybciej przyswajana, ale forma amonowa w roślinie nie musi ulegać redukcji i nie wymaga dodatkowego nakładu energii roślin. Forma saletrzana lepiej sprawdza się na glebach kwaśnych, forma amonowa na glebach obojętnych. Forma saletrzana gorzej jest jednak pobierana w warunkach chłodnej wiosny, niż forma amonowa, której to nie przeszkadza. Zasadniczym celem stosowania startowej dawki azotu w rzepaku jest pobudzenie rozety do regeneracji i jej szybkiego wzrostu. Na to bardzo korzystnie wpływa forma azotanowa azotu. Tylko ta forma azotu wpływa na gospodarkę hormonalną rośliny i tylko ta forma azotu jest w stanie szybko odbudować rozetę rzepaku.

Oczywiście do wszystkiego trzeba podchodzić z umiarem i znać mechanizm przemian azotu w glebie. Szybki azot azotanowy w dawce startowej raczej nie powinien przekraczać 30 kg N/ha. Azot amonowy powinien stanowić pozostałą część pierwszej dawki. Warto dodać, że niezbędnym towarzyszem dla działania formy azotanowej jest potas.

Marek Kalinowski
Zdjęcia: Marek Kalinowski

Zastępca redaktora naczelnego „Tygodnika Poradnika Rolniczego” i szef działu „Agroporady”

<p class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0.0001pt; font-size: medium; font-family: Cambria;">Zastępca redaktora naczelnego „Tygodnika Poradnika Rolniczego” i szef działu „Agroporady”.</p>

przeczytaj inne artykuły tego autora

Masz pytania?

Zadaj pytanie redakcji

r e k l a m a

Przeczytaj także

Kiedy i ile nawozów można aplikować zgodnie z Programem azotanowym?

Nowe obowiązki wynikające z Rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie przyjęcia „Programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu” od samego początku obowiązywania nowego prawa są krytykowane, bo nie uwzględniają tej prawdziwej dobrej praktyki rolniczej, ale też zmian klimatu, które już obserwujemy.

czytaj więcej

Jakimi sposobami walczyć ze zgnilizną twardzikową w rzepaku?

Przy powszechnej odporności najnowszych odmian rzepaku na suchą zgniliznę kapustnych, to zgnilizna twardzikowa wyrasta na główny problem.

czytaj więcej

Użytki zielone a odchwaszczanie. Kiedy i na jakich zasadach są one dopuszczalne?

Chwasty są jedną z głównych przyczyn degradacji i skrócenia okresu użytkowania porostu. Dlatego warto zapobiegać kompensacji chwastów stanowiących w zebranej paszy balast i w pierwszej kolejności robić to metodami agrotechnicznymi.

czytaj więcej

Najważniejsze tematy

r e k l a m a