Jak wyliczyć dawkę nawozu wapniowego w zależności od kategorii gleby?
r e k l a m a
Partnerzy portalu

Jak wyliczyć dawkę nawozu wapniowego w zależności od kategorii gleby?

03.07.2019autor: Marek Kalinowski

Odczynu pH gleby nie da się naprawić w jeden sezon, a każdy rolnik tak by chciał. Dawki wapna muszą być rozsądne i dopasowane do naturalnych właściwości gleby, do kategorii agronomicznej, zawartości próchnicy i związków spławialnych.

Po przypomnieniu w ostatnich wydaniach „Tygodnika Poradnika Rolniczego” wpływu wapnia na właściwości gleby i rozwój roślin oraz pozycjonowania zabiegu wapnowania w zmianowaniu, dziś chcę podać przykłady, jak obliczyć dawki wapna i kupić odpowiednią ilość nawozu.

r e k l a m a

Ile wapna kupić

Zaglądając w dane z tabeli 1 i mając wyniki analizy gleby możemy obliczyć potrzebną dawkę konkretnego nawozu wapniowego. Teoretycznie to bardzo proste, ale w praktyce jest z tym trochę komplikacji. Prześledźmy hipotetyczny przykład i wyliczone dla niego dawki dwóch różnych nawozów wapniowo-magnezowych.



Załóżmy, że nasza lekka gleba ma pH 5,1, a z tego wynika, że powinniśmy zastosować 1,5 t/ha CaO (patrz tabela 2). Do wyboru mamy natomiast dwa hipotetyczne nawozy: I – zawierający 28% CaO i 19% MgO   (reaktywność 80%): II – nawóz zawierający 30% CaO i 19% MgO (reaktywności 50%). Załóżmy, że wilgotność obu nawozów jest porównywalna i wynosi ok. 6% i nie będziemy tego czynnika uwzględniać w obliczeniach. Ile zatem musimy kopić nawozu I, a ile nawozu II, aby zastosować wynikające z zaleceń 1,5 t/ha CaO?

  • Obliczenia dla nawozu I: 28% CaO + 18% MgO x 1,4  = 28% + 26,6% = 54,6% w przeliczeniu na CaO, co da nam: 1,5 t CaO x 100% / 54,6% = 2,75  t nawozu,  a po uwzględnieniu 80% reaktywności: 2,75 t x 100% / 80% = 3,43 t nawozu I.
  • Obliczenia dla nawozu II: 30% CaO + 19% MgO x 1,4 = 30% + 26,6% = 56,6% w przeliczeniu na CaO, co da nam:1,5 t CaO x 100% / 56,6% = 2,65  t nawozu, a po uwzględnieniu reaktywności: 2,65 t x 100% / 50% = 5,3 t nawozu II.

Od razu przypomnę i wyjaśnię, skąd wziął się mnożnik x1,4 dla tlenku magnezu. Wynika to z faktu, że 1 kg MgO równoważy 1,4 kg CaO, czyli, że magnez ma o 40% większą siłę alkalizującą niż wapń. To trzeba wziąć pod uwagę przy obliczaniu rzeczywistej dawki wapna nawozowego w sytuacji, kiedy badanie gleby wskazuje na konieczność podniesienia zasobności w magnez.


Rozważnie z dawkami

Jeden przykład obliczeń wystarczy, aby podobne przeprowadzić dla innych kategorii agronomicznych gleb. W tym miejscu podkreślę to, co na początku. W jednym sezonie nie uregulujemy odczynu pH gleby i nie powinniśmy do tego dążyć. Przeglądając trzeba wiedzieć, że dawki wapna znajdujące się w przedziale „wapnowanie konieczne” nie doprowadzą do uzyskania optymalnego odczynu gleby. Jeżeli zastosujemy zalecaną tam dawkę, to przesuniemy glebę do kolejnego przedziału – „wapnowanie potrzebne”.

To nie koniec komplikacji. Dawki nawozów w tonach CaO/ha (które przedstawiliśmy w TPR nr 24 na str. 25  i które rolnicy otrzymują jako zalecenia po zbadaniu gleby w Stacjach Chemiczno-Rolniczych) w kolumnie „konieczne” zostały obliczone, aby doprowadzić pH gleby do wartości optymalnej. Naukowcy z IUNG –PIB w Puławach nie zalecają stosowania tych całkowitych dawek w jednej porcji, bo doprowadziłoby to do „efektu przewapnowania” niekorzystnego dla właściwości gleby i przyswajalności składników pokarmowych. Przypominamy dziś tę Tabelę i w nawiasach w kolumnie „konieczne” podajemy rekomendowane przez IUNG maksymalne dawki, jakie można zastosować jednorazowo. Analogicznie jednorazowe dawki w kolumnie „potrzebne” też należy rozsądnie i proporcjonalnie zmniejszyć. 

Nie zabić życia biologicznego

Rozważne podnoszenie pH gleby do optymalnego poziomu jest konieczne także ze względu na życie biologiczne gleby, korzystne dla mikroorganizmów. W glebie żyje niezliczona ilość drobnoustrojów, z tym, że te najbardziej cenne dla rolnika i roślin wymagają do życia pH w przedziale od 6 do 7. Nie dla każdej gleby takie pH jest jednak optymalne. PH 5,6 dla gleb bardzo lekkich jest tak naprawdę górnym pułapem odczynu optymalnego. Urodzajność takich gleb jest niska i na piasku cudów nie możemy oczekiwać.

Niemniej warto przypomnieć, że np. bakterie odpowiedzialne za amonifikację potrzebują pH 6,7–6,8, bakterie nitryfikacyjne potrzebują pH 6,9–8, a azotobakter 7–7,8. Bakterie rozkładające celulozę, czyli przerabiające resztki pożniwne przy pH poniżej 6 prawie nie funkcjonują. Bez odpowiedniego środowiska, głównie bez uregulowanego pH gleby,  te bakterie nie będą się namnażały i pracowały.

Pożyteczne mikroorganizmy są dodatkowo bardzo wrażliwe na gwałtowne zmiany środowiska i może je zabić wysokie i szybkie podniesienie odczynu. Dodatkowo stosowanie zbyt dużych jednorazowych dawek wapna może doprowadzić do wypalenia próchnicy. Do wszystkiego, również do wapnowania, trzeba podchodzić z umiarem. Oczywiście bardzo dużo w przestrogach przed nadgorliwym regulowaniem odczynu pH gleby zależy od tego, jaki nawóz planujemy kupić (tlenkowy, węglanowy), jakie jest jego pochodzenie geologiczne, jak mocno jest rozdrobniony, jaka jest reaktywność chemiczna. O właściwościach chemicznych różnych typów wapna nawozowego napiszemy w nr 28 „Tygodnika Poradnika Rolniczego”.



Marek Kalinowski
fot. Marek Kalinowski

autor Marek Kalinowski

Marek Kalinowski

Zastępca redaktora naczelnego „Tygodnika Poradnika Rolniczego” i szef działu „Agroporady”

<p class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0.0001pt; font-size: medium; font-family: Cambria;">Zastępca redaktora naczelnego „Tygodnika Poradnika Rolniczego” i szef działu „Agroporady”.</p>

przeczytaj inne artykuły tego autora
r e k l a m a
r e k l a m a

Przeczytaj także

Wapnowanie - jak wybrać dobry nawóz wapniowy?

Pisaliśmy już o zasadach obliczania dawek wapna nawozowego. Zwracaliśmy też uwagę, aby brać pewną korektę na zalecenia nawozowe, które otrzymamy z wynikami badań ze Stacji Chemiczno-Rolniczej. Zbyt kwaśny odczyn jest zły, ale zła jest też chęć zbyt szybkiej i radykalnej naprawy gleby.

czytaj więcej

Jakie zalecane dawki wapna na gleby?

Ostatnio sporo miejsca poświęciliśmy znaczeniu wapnia we wzroście i rozwoju roślin oraz dla poprawy właściwości fizykochemicznych gleby.

czytaj więcej

Dopłaty do wapnowania gleby 2019 – dla kogo, jakie dotacje i gdzie złożyć wniosek?

Narodowy Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej ogłosił szczegóły dotyczące programu wapnowania gleb. Wiadomo już gdzie rolnicy będą musieli składać wnioski o dopłaty do wapna i na jakie produkty mogą otrzymać dotacje. Na dopłaty do wapna rolniczego będzie 300 mln złotych. 

czytaj więcej

Najważniejsze tematy

r e k l a m a
Pytania i regulaminy
Kategorie
Produkty Agrarsklep
Przydatne linki
Social Media

Polskie Wydawnictwo Rolnicze Sp. z o.o., ul. Metalowa 5, 60-118 Poznań. Akta rejestrowe przechowywane w Sądzie Rejonowym Poznań - Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu, VIII Wydziale Gospodarczym, KRS 0000101146, NIP 7780164903, REGON 630175513, kapitał zakładowy: 1.000.000 PLN.

Wszystkie prezentowane w ramach niniejszego portalu treści są własnością Polskiego Wydawnictwa Rolniczego Sp. z o.o., są zastrzeżone i chronione prawem autorskim, kopiowanie i dalsze rozpowszechnianie treści jest zabronione. (art. 25 ust. 1 pkt 1b ustawy z 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych)