- Jaką rolę odgrywa siarka i magnez w uprawie roślin?
- Jakie rośliny mają największe zapotrzebowanie na siarkę?
- Z czego najczęściej wynika niedobór magnezu w glebie?
O siarce i magnezie mówi się często, że to makroelementy drugoplanowe. Kiedyś może tak było, ale przy wysokim poziomie produkcji są dla roślin nie mniej ważne niż NPK.
Duże potrzeby kapustowatych
Wielu rolników mając świadomość wysokich potrzeb pokarmowych roślin w stosunku do siarki i magnezu, interwencyjnie podaje je w formie dolistnej. Dla roślin to zdecydowanie za mało. Bez uwzględnienia siarki i magnezu w planie nawożenia uzyskamy co najwyżej plony na średnim poziomie. Siarka w połączeniu z magnezem wyraźnie poprawia efektywność pozostałych makroelementów (zwłaszcza azotu) i wywiera duży wpływ na jakość uzyskiwanych plonów roślin. Siarka ponadto jest bardzo ważnym pierwiastkiem syntezy związków obronnych roślin.
Siarki w glebach brakuje, a wiele roślin potrzebuje naprawę dużych jej ilości. Największe zapotrzebowanie na siarkę wykazuje rzepak i inne rośliny kapustowate. W drugiej kolejności należy rozpatrywać pszenicę konsumpcyjną, a w trzeciej rośliny o względnie małym jednostkowym zapotrzebowaniu, lecz produkujące dużą biomasę, takie jak buraki cukrowe, kukurydza i ziemniaki. Błędem jest pomijanie znaczenia siarki w nawożeniu upraw. Dobre zaopatrzenie roślin w ten pierwiastek przyczynia się do wzrostu ilości plonów, przy jednoczesnej poprawie ich jakości. Stosowanie siarki zwiększa odporność roślin na szkodniki i choroby. Siarka wspomaga m.in. pszenicę w kontrolowaniu mączniaka prawdziwego zbóż i traw oraz rdzy źdźbłowej.
Na 15 kg azotu 1 kg siarki
Dostarczenie roślinom odpowiedniej ilości tego makroskładnika ma także znaczenie ekologiczne, bo znacząco wzrasta efektywność azotu. Z powodu wysokiego zapotrzebowania na siarkę, mocną reakcją na niedobór tego pierwiastka reaguje rzepak. Niewystarczająca ilość siarki w uprawie rzepaku powoduje słabe zawiązywanie łuszczyn, spadek zawartości tłuszczu oraz wzrost podatności łuszczyn na choroby.
Ważne jest, aby nawożenie siarką zastosować odpowiednio wcześnie, gdyż zastosowanie go dopiero w momencie wystąpienia objawów niedoboru nie jest już w stanie ograniczyć strat w plonach. Stosując interwencyjne dokarmianie dolistne siarczanem magnezu pomożemy, ale już niewiele wskóramy, bo siarka przez liście pobierana jest wolno i to w niedużych ilościach.
Zgodnie z zasadami zrównoważonego nawożenia, stosowanie nawozów siarkowych powinno być poprzedzone rozpoznaniem stanu odżywienia roślin tym składnikiem albo co najmniej wiedzą o jej zasobności w glebie po wykonanych analizach w Stacji Chemiczno-Rolniczej. Poziom nawożenia siarką zawsze trzeba ustalać w kontekście nawożenia magnezem oraz azotem. Efektywna gospodarka azotem kształtuje się przy odpowiednio wczesnej aplikacji tych nawozów oraz siarki i magnezu. Badania dowodzą, że niedobór 1 kg siarki może zablokować pobieranie od 9 do 15 kg azotu, a zatem, przy braku siarki w glebie wielkość dawki tego pierwiastka należy dopasować do dawki azotu w proporcji jak 1:15.
Magnez nie lubi się z potasem
Niedobory magnezu nie zawsze są wynikiem jego braku w glebie. Najczęściej wynika on z nieuregulowanego odczynu pH gleby. Niedobory nasilają się na glebach kwaśnych i piaszczystych, ale też na glebach wapiennych i kwaśnych świeżo wapnowanych. Niedobory magnezu pogłębia też duża zasobność gleb w potas oraz nawożenie azotowe formą amonową i amidową. Objawy niedoboru magnezu w rzepaku, ale i u innych roślin, pojawiają się najpierw na najstarszych liściach w postaci chlorozy międzynaczyniowej (nerwy są silnie zielone, a jasno zielone są przestrzenie liści między nerwami). Przy silnych niedoborach magnezu pojawiają się nekrozy.
Najpopularniejszym sposobem zapobiegania niedoborom magnezu i siarki jest stosowanie dokarmiania roślin 5% roztworem siedmiowodnego siarczanu magnezu. Aplikacją dolistną uratujemy sytuację na kilka dni. Siarkę i magnez, tak jak makroelementy, powinniśmy dostarczać w nawozach podstawowych. Szybką i zdecydowaną poprawę uzyskamy stosując łatwo rozpuszczalne siarczany magnezu doglebowo.
Magnez jest szczególnie ważnym pierwiastkiem dla buraków, rzepaku, ziemniaków i zbóż. Spośród zbóż najwięcej tego składnika pobiera owies. Badania naukowe potwierdzają, że nawożenie magnezem zwiększa pobieranie azotu, a także korzystnie oddziałuje na transport i gromadzenie fosforu w nasionach. Poza tym, pierwiastek ten bierze udział w gospodarce fosforanowej roślin i zapewnia równomierne dojrzewanie zbóż.
- Niedobry pokarmowe rośliny manifestują przebarwieniami. Niedobór siarki objawia się w postaci chlorozy i równomiernego przyżółcenia (na zdjęciu przykład niedoboru w rzepaku), które występują początkowo na liściach młodych
Marek Kalinowski
Zdjęcie: Marek Kalinowski