Z artykułu dowiesz się
- Jakie odmiany konopi włóknistej są zalecane do uprawy w Polsce ?
- Jak wygląda uprawa konopi włóknistej w Europie ?
- Jakie obostrzenia prawne utrudniają uprawę konopi włóknistej w Polsce ?
r e k l a m a
Partnerzy portalu
Czy konopie włókniste są szansą dla polskiego rolnictwa?
18.03.2020autor:
Konopie mają szerokie zastosowania począwszy od tradycyjnych włókienniczych, poprzez produkcję żywności, biokompozytów i materiałów budowlanych, a skończywszy na kosmetykach i farmaceutykach. Na świecie obserwuje się wzrost obszarów uprawy konopi głównie z nietradycyjnymi kierunkami ich wykorzystania. Wynika to ze światowych trendów oraz zainteresowaniu wykorzystaniu biomasy pochodzącej z konopi. W Europie w ciągu ostatnich 3 lat areał uprawy konopi podwoił się.
Rolnictwo w Polsce ma dużą szansę w odegraniu roli lidera uprawy konopi w UE. Jest to możliwe dzięki m.in.: kilkudziesięcioletnim badaniom nad tą rośliną prowadzonym przez Instytut Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich w Poznaniu. Szansą jest również zlokalizowany w Polsce Instytut Syntez Chemicznych w Puławach – największy w Europie zakład produkujący m.in. ekstrakt z konopi stosowany w kosmetykach oraz produktach farmaceutycznych.
Polski rolnik coraz częściej stawia na produkcję konopi
Obszar uprawy konopi w Polsce wykazuje tendencje wzrostowe, na przestrzeni ostatnich 5 lat zwiększył się dziesięciokrotnie i aktuanie wynosi ok. 1250 ha. Wyhodowana w Instytucie odmiana Białobrzeskie była w ubiegłym roku badana w Colorado State Departament of Agriculture, została oceniona jako najlepsza ze wszystkich zgłoszonych odmian do rejestracji w tym stanie. Ten fakt przyczynił się do zawarcia przez ww. instytut wieloletniej umowy na dostarczanie nasion tej odmiany konopi siewnej i zawarcie wieloletniej umowy na dostarczanie materiału siewnego. Efektem pracy hodowców z Instytutu jest również jednopienna odmiana oleista konopi Henola, która według badań rejestrowych COBORU, pozwala na uzyskanie nawet dwukrotnie wyższych plonów nasion w porównaniu do odmian znajdujących się obecnie w rejestrze.
Rumunia wzorem do naśladowania dla producentów konopi
Wiele krajów sukcesywnie wykorzystuje potencjał drzemiący w uprawie konopi. Dobrym przykładem jest Francja, gdzie według danych (FAO) powierzchnia upraw konopi na nasiona wyniosła w 2017 roku 12 333 ha, a na włókno i pochodne 705 ha. Wzorem do naśladowania jest Rumunia, gdzie obszary objęte uprawą, według danych z 2017 roku, wyniosły 898 ha z przeznaczeniem na nasiona oraz 2357 ha na włókno i pochodne. Na Węgrzech powierzchnia uprawna na nasiona osiągnęła 1403 ha, z kolei na włókno etc. wyniosła 256 ha. W Polsce wg danych GUS z 2017 roku, powierzchnia uprawy konopi ogółem wyniosła 1170 ha.
Kraje UE stawiają na uprawę konopi dla celów medycznych
Na cele medyczne – od 3 marca 2017r. w Niemczech dozwolona jest uprawa i sprzedaż konopi do celów medycznych. Nadzór nad uprawą konopi i dystrybucją stosowanych leków powierzony został specjalnej agencji podporządkowanej Federalnemu Instytutowi Ds. Leków i Produktów Medycznych. W drodze przetargu ww. Instytut ma wydawać zezwolenia na uprawę – mówił podczas wykładu poseł Kukiz`15 Jarosław Sachajko.
r e k l a m a
W Czechach uprawa konopi w celach medycznych jest regulowana ustawą dotyczącą substancji powodujących uzależnienie (nr 167/1998), która przewiduje możliwość takiej uprawy wyłącznie na podstawie licencji udzielonej przez Państwowy Urząd Kontroli Leków, a na udzielenie licencji na uprawę konopi leczniczych prowadzony jest przetarg.
Holandia jest kolejnym przykładem kraju, gdzie uprawa konopi na cele i zastosowanie medyczne jest dopuszczona. Zgodnie z artykułem 28 Jednolitej Konwencji o Środkach Odurzających z 1961 roku, jeśli kraj zezwala na uprawę konopi medycznych, to musi być prowadzona pod nadzorem agencji rządowej. W Holandii tę funkcję pełni Urząd ds. Konopi Medycznych (Office of Medicinal Cannabis – OMC). Konopie uprawiane przez wnioskodawców muszą zostać sprzedane dla OMC, który posiada monopol na dostawy konopi medycznych do aptek oraz import i eksport konopi.
Ustawa utrudnia uprawę konopi w Polsce
O problemach administracyjnych i prawnych dotyczących uprawy konopi w Polsce, na konferencji, która miała miejsce podczas Warszawskich Targów Canabizz mówił poseł Jarosław Sachajko. Do najważniejszych przedstawionych zagrożeń należy wliczyć wprowadzony w ostatniej nowelizacji ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii zapis wymagający, by hodowla i uprawa konopi włóknistych w instytutach badawczych, w których zawartość związków halucynogennych nie przekracza ustawowego progu 0,2% w suchej masie ziela, były chronione w takim samym stopniu jak uprawy konopi innych niż włókniste (konopi medycznych).
W praktyce oznacza to, że instytucje naukowe nie będą w stanie zabezpieczyć swoich upraw doświadczalnych, tak jak wymaga tego policja m.in.: zapewnienie superbezpiecznego ogrodzenia oraz całodobowego nadzoru. Może to skutkować obniżeniem perspektywy rozwoju uprawy konopi przez polskich rolników. Niebezpieczne jest dodatkowo uniemożliwienie instytutom badawczym prowadzenia badań komercjalizacji uprawy konopi medycznych, poprzez wykreślenie z ostatniej wersji ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii instytutu, jako jedynego podmiotu uprawnionego w Polsce do uprawy konopi indyjskich.
W 2018 roku poseł Jarosław Sachajko przedstawił projekt ustawy zezwalający na uprawę oraz zbiór ziela i konopi innych niż włókniste w celu uzyskania substancji czynnej. Według ww. projektu, uprawa mogłaby być prowadzona wyłącznie przez instytut badawczy nadzorowany przez ministra właściwego ds. rolnictwa w celu posiadania pełnej kontroli nad produkcją konopi medycznych, aby wykluczyć podejrzenia, że zaistnieje możliwość narkotyzowania polskiego społeczeństwa. Pod kontrolą państwa, w instytutach badawczych mogłyby być uprawiane konopie, z których produkowany susz mógłby zostać sprzedawany w aptekach pod kontrolą państwa. Niestety, zgody na jej wprowadzenie ze strony rządu nie było.
– Jak słyszałem w Czechach, kiedy wprowadzono powszechny dostęp do konopi medycznych w aptekach, ok. 80 preparatów chemicznych przestało się sprzedawać, czyżby obawa korporacji o zyski. Nie ma żadnego niebezpieczeństwa, aby ta ustawa miałaby skutkować rozwojem czarnego rynku marihuany, a wręcz przeciwny, mogłaby zmniejszyć rynek marihuany bo osoba chora mogłaby ją kupić po niskiej cenie w aptece – mówił poseł dr Jarosław Sachajko.
Wysokie ceny sprzętu potrzebnego do uprawy konopi w Polsce
Uprawa konopi włóknistych nie jest łatwa, o całym procesie produkcji opowiedziała Aleksandra Olszewska – wspólnik i prezes Zarządu Kombinatu Konopnego. W bieżącym roku spółka posiadała 14 ha zasiewów konopi, hodowcy podzielili je na kilkanaście poletek doświadczalnych, na każdym zastosowali inną odmianę, termin siewu oraz agrotechnikę. W przyszłym roku, mądrzejsi o wiedzę popartą zeszłorocznymi doświadczeniami, wybiorą odmianę oraz sposób uprawy, który zaowocował najlepszymi końcowymi efektami ekonomicznymi. Celem Kombinatu Konopnego jest sprzedaż włókna, a w przyszłości handel bezpośredni produktami odzieżowymi np.: skarpetki wykonane w 100% z przędzy konopnej. Ilość przedsiębiorców i przetwórców, którzy się zgłaszają do współpracy z kombinatem jest ogromna, to rozwojowy sektor rolnictwa.
– Rynek CBD jest kapryśny z uwagi na regulacje prawne, jakie występują w Polsce. Postanowiliśmy iść w coś trudnego, czyli włókiennictwo konopne. Problemy zaczęły się na samym początku, na rynku nie ma maszyn dedykowanych uprawom konopi, wyłączając sprzęty, które kosztują ok. 4 mln euro. Powoduje to dużą barierę wejścia, to młody rynek w Polsce, jednak powoli się zmienia – podsumowała Prezes.
Według pani Aleksandry rolnicy w ub.r. skuszeni dużymi możliwościami zarobku zasiali znaczne obszary konopi włóknistych. Spowodowało to na rynku nadpodaż i co oczywiste, spadek cen. Firma Kombinat Konopny skupiła się przede wszystkim na wykorzystaniu używanych maszyn do uprawy, przemawiają za tym względy ekonomiczne, taniej zepsuć kilka maszyn za 50 tys. zł niż kupić jedną za parę milionów euro. Uprawa konopi to poligon doświadczalny dla maszyn. Najgorszy jest okres żniw, który obfituje w wiele wydarzeń, awarii sprzętu, który musi zostać kilkukrotnie przerabiany, aby mogły spełniać swoje zadanie.
– Uzyskać pozwolenie na uprawę konopi włóknistych to pozornie nic trudnego, wystarczy spełnić wszystkie punkty dotyczące uprawy konopi znajdujące się w ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii. Rolnik składając wniosek w marcu-kwietniu musi wiedzieć czy jego gmina została objęta w uchwałach rejonizacji upraw konopi, hodowca już w listopadzie lub październiku roku ubiegłego powinien zgłosić chęć uprawy konopi do gminy, aby ten fakt został przekazany do urzędu marszałkowskiego. Jeżeli rolnik nie zdąży zgłosić chęci uprawy konopi do końca listopada, według przepisów nie będzie mógł uprawiać konopi włóknistych w danym obszarze, ponieważ region nie zostanie objęty uchwałą o rejonizacji upraw specjalnych – podsumowała prezes Kombinatu.
Dużym problemem, na który skarżą się hodowcy jest rygorystyczna ustawowa zawartość THC w konopiach. W chwili obecnej nie może przekroczyć 0,2% w s.m. To kryterium jest dość specyficzne, część odmian konopi włóknistych dostępnych na rynku polskim i europejskim przy sprzyjających warunkach, bez ingerencji złej woli rolnika, może przekroczyć ten parametr.
- Magdalena Napierała, rzecznik prasowy targów Canabizz
Targi Canabizz największymi targami dot. uprawie konopi w Europie Środkowo-Wschodniej
Targi Canabizz, które odbyły się pod koniec ub.r. w Warszawie, to największa impreza w Europie Środkowo-Wschodniej, poświęcona uprawie konopi, jest szansą na zapoznanie się z szerokimi możliwościami zastosowania, jakie posiada ta roślina. Targi to również możliwość uczestnictwa w szeregu wykładach i konferencjach prowadzonych przez specjalistów z branży m.in.: dr Michała Bachańskiego, który opowiadał na temat: „Wykorzystania Konopi w Medycynie”, Dorotę Gudaniec prowadzącą wykład: „Konopie w terapii wspomagającej w chorobie nowotworowej” czy wspomniany wcześniej poseł dr Jarosław Sachajko, mówiący o możliwościach uprawy konopi do celów leczniczych w Polsce i Europie. Spotkania z ekspertami pomagają zgłębić tajniki uprawy i szerokie możliwości zastosowania konopi w przemyśle oraz medycynie.
– Ponad 6000 osób rocznie odwiedza Targi Canabizz. Bardzo nas cieszy, że są to całe rodziny z dziećmi, osoby starsze, chore oraz zainteresowane tematem uprawy konopi. Właściwości prozdrowotne omawianej rośliny są bardzo szerokie, a wykorzystanie powszechne. Jednym z najciekawszych odkryć ostatnich lat jest olejek CBD, który działa leczniczo przy stanach padaczkowych, cukrzycy, chorobach neurodegeneracyjnych. Leki z konopi są skuteczne zwłaszcza przy leczeniu stwardnienia rozsianego czy depresji – podsumowała Magdalena Napierała, rzecznik prasowy targów Canabizz.
- Stoiska targów Canabizz w Warszawie pokazały jak szerokie zastosowanie mogą mieć włókna konopi
Zdjęcia Łukasz Łuniewski
Zdjęcie główne Pixabay
Masz pytania?
Zadaj pytanie redakcjir e k l a m a
r e k l a m a
Najważniejsze tematy
r e k l a m a