- W jaki sposób i kiedy należy zarejestrować zbiornik do przechowywania oleju napędowego w Urzędzie Dozoru Technicznego
- Jakie wymagania muszą spełniać zbiorniki na paliwo stawiane w gospodarstwach rolnych
- Czy zbiorniki na olej napędowy są objęte prawem budowlanym
Kłopotliwe przepisy regulujące przechowywanie oleju napędowego w gospodarstwie
Uszczelnienie zasad związanych z obrotem i przechowywaniem paliwa nastąpiło na początku 2017 r. Dzięki temu została ograniczona szara strefa i wyłudzenia podatku VAT. W wyniku wprowadzonych zmian, sprzedaż i przewożenie hurtowych ilości tj. pow. 500 l oleju napędowego musi być rejestrowane. Dodatkowo, sprzedawcy paliwa zostali zobowiązywani do dostarczania ich wyłącznie do zbiorników dwupłaszczowych. Kłopot polega na tym, że nie bardzo wiadomo jak zdefiniować zbiornik spełniający kryteria dopuszczenia go do użytku. Pełną dowolność wykazują urzędy gmin i starostwa powiatowe oraz ARiMR. Zdarzają się przypadki, że żądają one od rolników pozwoleń na budowę, mimo że ustawa prawo budowlane nie wymienia zbiorników z układami dystrybucyjnymi, niezwiązanych na stałe z gruntem, na paliwo rolnicze, jako konstrukcji, które tego wymagają.
Produkcję zbiorników do przechowywania oleju napędowego reguluje zharmonizowana norma europejska EN 13341:2005 + A1:2011. Odnosi się do konstrukcji naziemnych z polietylenu. Według niej, w UE można produkować dwupłaszczowe zbiorniki o pojemności do 10 tys. l i wyposażać je w układ dystrybucyjny. W naszym kraju jednak norma europejska okazała się niewystarczająca. Rolnik zobowiązany jest do rejestracji zbiornika w Urzędzie Dozoru Technicznego. Jeśli posiada urządzenie o pojemności powyżej 2,5 tys. l jest ono objęte ograniczoną formą dozoru technicznego. Wiąże się ona z obowiązkiem rejestracji urządzenia w UDT, które najczęściej siedziby mają w miastach wojewódzkich. Należy wypełnić wniosek, załączyć dwa komplety dokumentacji technicznej i badanie odbiorcze. Zbiorniki od 2,5 do 15 tys. l podlegają kontrolom i rewizjom oraz dozorowi ograniczonemu. W tym celu, co dwa lata wykonywana jest rewizja zewnętrzna prowadzona przez Urząd. Wiąże się ona z koniecznością uiszczenia ustawowej opłaty. Zbiorniki większe niż 15 tys. l objęte są pełnym dozorem.
Z punktu widzenia branży, która zajmuje się produkcją dwupłaszczowych urządzeń do magazynowania i dystrybucji oleju napędowego wiele trudności wynika z Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów. Określa ono szereg wymagań, jakie muszą spełniać zbiorniki na paliwo stawiane w gospodarstwach rolnych. Wymienia między innymi, że muszą być sytuowane, co najmniej 10 m od budynków mieszkalnych i budynków użyteczności publicznej oraz w odległości 5 m od innych obiektów budowlanych i od granicy działki sąsiedniej, a co najgorsze dla dużych gospodarstw, na potrzeby własne można magazynować olej napędowy w zbiorniku nie większym niż 5 m3.
Kilka zbiorników w jednym gospodarstwie
Odległości te mogą być zmniejszone o połowę, jednak muszą być spełnione pewne warunki. Konieczne jest zastosowanie między budynkiem lub obiektem a zbiornikiem „ściany oddzielenia przeciwpożarowego o klasie odporności ogniowej, co najmniej REI 120 zasłaniającej zbiornik od strony budynku lub obiektu”. Zbiorniki nie mogą być umieszczane w zamkniętych garażach i magazynach.
Z punktu widzenia urządzeń do magazynowania paliwa rolniczego ogromne konsekwencje powoduje §11 rozporządzenia MSWiA. Dopuszcza ono „przechowywanie paliw płynnych klasy III, na potrzeby własne użytkownika, w zbiorniku naziemnym dwupłaszczowym o pojemności do 5 m3”. Zapis ten jest z pozoru jednoznaczny, ale często bywa różnie interpretowany. Wydawać się może, że w gospodarstwie nie można mieć zbiornika większego niż 5 tys. l, a rozporządzenie blokuje stawianie instalacji większych. Nie ma w nim jednak nigdzie napisane, że rolnik nie może postawić sobie baterii kilku zbiorników o pojemności 5 tys. l. Użytkownicy decydują się jednak na takie rozwiązanie i stawiają obok siebie dwa i więcej takich zbiorników i wyposażają je w jeden układ do dystrybucji paliwa. W ten sposób teoretycznie powinny być spełnione wymagania UDT oraz rozporządzenia ministra spraw wewnętrznych. W praktyce wszystko zależy od indywidualnej interpretacji urzędników. Niektórzy widzą np. pięć odrębnych zbiorników po 5 tys. l i traktują je dozorem ograniczonym, inni twierdzą, że to jedna instalacja i nie są w stanie jej sklasyfikować. W rozporządzeniu jednak jest wymienione, że paliwo można przechowywać w zbiornikach nie większych niż 5 tys. l nigdzie nie jest napisane, że rolnik nie może mieć ich kilku. Nie ma też w nim określonego rodzaju wyposażenia związanego z wlewaniem i wylewaniem paliwa. Uznanie zaś, że pięć pojedynczych zbiorników tworzy jeden układ może się skończyć kontrolą straży pożarnej i zakazem użytkowania.
- Z pozoru wydawać się może, że w gospodarstwie nie można mieć zbiornika większego niż 5 tys. l, a rozporządzenie blokuje stawianie instalacji większych. Nie ma w nim jednak nigdzie napisane, że rolnik nie może postawić sobie baterii kilku zbiorników o pojemności 5 tys. l
W przypadku zbiorników osobną kwestię dla urzędników stanowi prawo budowlane.
–W 2016 r. ARiMR w niektórych województwach robiła dodatkowy nabór na PROW. Pojawiła się wtedy możliwość wpisania do wniosku zbiorników. Były one dodatkowo punktowane ze względu na aspekty ochrony środowiska. Pojawiły się więc w większości wniosków. Uwzględniając dodanie można było je kupić w bardzo atrakcyjnej cenie. Rolnicy złożyli wiele zamówień. Jednak, kiedy podczas weryfikacji dokumentów okazało się, że ARiMR nie wiadomo dlaczego i z jakiej przyczyny wymaga pozwoleń na budowę, zamówienia zaczęły być gwałtownie wycofywane – opowiada Przemysław Bochat z toruńskiej firmy Swimer produkującej zbiorniki do przechowywania paliwa.
Kiedy ARiMR zaczęła żądać pozwoleń na budowę zbiorników do działań przystąpiły urzędy gmin i starostwa powiatowe. Skoro pozwolenie miało być wymagane, zostawało ono wydawane. Jednak przysporzyło to rolnikom ogromnych nakładów czasu, pracy i pieniędzy, które to pozornie mieli oszczędzić korzystając z dofinansowania unijnego.
Wymagana decyzja środowiskowa
Pozwolenia na budowę obiektu nie można uzyskać bez wcześniejszej decyzji środowiskowej wydawanej przez urzędy gminy. Zbiorniki na paliwo są wymienione w prawie o ochronie środowiska, które reguluje wydawanie decyzji środowiskowych. Według przepisów tam zawartych, zbiorniki o pojemności do 3 tys. l mogą być taką decyzją objęte. Organ wydający może jednak od jej wydania odstąpić. Nie ma precyzyjnych kryteriów, które by to regulowały. Ustawa prawo o ochronie środowiska dodatkowo wymaga, aby zbiorniki były zgłaszane do starosty, marszałka albo Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska. Ilość przepisów powoduje, że producenci zbiorników próbują dostosować pojemności swoich produktów do gąszczu przepisów chcąc tym samym ułatwić dostosowanie się rolników do obowiązujących przepisów. To dlatego w ofercie wielu pojawiły się urządzenia do 2,5 tys. l, dzięki czemu zbiornik w gospodarstwie podlega uproszczonej formie dozoru technicznego.
Urzędy gminy i starostwa powiatowe na terenie kraju dowolnie podchodzą do interpretowania przepisów. W przypadkach, kiedy ARiMR żądała przy realizacji programów PROW pozwolenia na budowę, zdarzały się przypadki, że rolnik musiał przejść całą żmudną procedurę administracyjną. Od uzyskania decyzji środowiskowej poprzez wykonanie raportu oddziaływania na środowisko, uzyskania warunków zabudowy, aż po złożenie wniosku na budowę w starostwie powiatowym. Procedura mogła zajmować nawet rok, a przecież dotyczy niewielkiego i prostego urządzenia niezwiązanego z gruntem, które jak się okazuje, nie jest objęte prawem budowlanym.
