Po zamieszaniu związanym ze składaniem wniosków o szacowanie strat suszowych przez rządową aplikacje resort rolnictwa zdecydował się na wydłużenie terminu składania wniosków o jednorazowe wsparcie klęskowe dla rolników i ich rodzin do 23 listopada (pierwotni termin ostateczny mijał 15 listopada). Są jednak nowe fakty w tej sprawie, które powodują, że nawet jeżeli rolnikowi udało się złożyć wniosek o szacowanie strat przez aplikację, otrzymać protokół szacowania i kalkulacji strat oraz złożyć wniosek o wsparcie z ARiMR, to może mimo wszystko nie otrzymać 5 czy 10 tys. zł wsparcia. Oto powody.

Trzeba udowodnić, że jest się rolnikiem aktywnym

Podczas spotkania z rolnikami w Kępnie (Wielkopolska) w dniu 9 listopada wicepremier i minister rolnictwa Henryk Kowalczyk zapowiedział zmiany w zasadach udzielania rolnikom i ich rodzinom pomocy suszowej za 2022 rok. 

- Chcemy , aby rolnicy wykazali, że są rolnikami aktywnymi. Rolnik pokazując faktury w ARiMR wykazuje, że rzeczywiście poniósł straty prowadząc produkcję rolną. Faktury powinny dotyczyć sprzedaży  w okresie od 1 stycznia do 30 września 2022 roku - mówił minister Kowalczyk.

Wicepremier, minister #MRiRW @Kowalczyk_H w #Kępno: Chcemy, aby rolnicy wykazali, że są rolnikami aktywnymi. Rolnik pokazując faktury w @ARiMR_GOV_PL wykazuje, że rzeczywiście poniósł straty prowadząc produkcję rolną.

— Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi (@MRiRW_GOV_PL) November 9, 2022

.@Kowalczyk_H w #Kępno: Faktury powinny dotyczyć sprzedaży produktów rolniczych między 1 stycznia 2021 roku a 30 września 2022 roku.

— Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi (@MRiRW_GOV_PL) November 9, 2022

Więcej chętnych niż pieniędzy. Współczynnik korygujący mocno zaniży kwotę wsparcia?

Po co te dodatkowe ograniczenia? Jak nie wiadomo o co chodzi, to chodzi o pieniądze. Mimo wielu ograniczeń formalnych (rolnicy, którzy nie posiadają rodzin nie otrzymają pomocy) oraz technicznych (zawieszająca się aplikacja) wnioski o szacowanie strat złożyło ponad 250 tys. rolników. Jeżeli im wszystkim uda się pobrać protokoły szacowania strat i ich kalkulacje oraz złożyć wnioski o wsparcie w ARiMR, to wówczas do podziału na tę liczbę wnioskodawców będzie pula pomocy wynosząca 450 mln zł. Jak łatwo policzyć, daje to kwotę 1800 zł na rolnika. A przecież bazowa wysokość wsparcia miała wynosić 5 tys. zł gdy straty w gospodarstwie nie przekroczyły 30 proc. i 10 tys. zł gdy oszacowano je na więcej niż 30 proc.

A zatem dodanie do wymagań formalnych obowiązku dostarczenia faktury (VAT lub RR) do ARiMR, która będzie dowodem sprzedaży w gospodarstwie płodów rolnych lub zwierząt na kwotę minimum 5 tys. zł brutto spowoduje wykluczenie tych wnioskodawców, którzy takich faktur nie posiadają. Zgodnie z zapowiedzią ministra - nie spełnią oni wymogu bycia rolnikiem aktywnym, czyli prowadzącego aktywnie gospodarstwo rozumianego jako wytwarzanie i sprzedaż płodów rolnych lub zwierząt z gospodarstwa.

Trzeba mieć rodzinę. Kawalerom, pannom, bezdzietnym wdowcom i wdowom oraz żyjącym w nieformalnych związkach pomoc nie przysługuje

Jak informowaliśmy już wcześniej, nadzwyczajnej pomocy finansowej z ARiMR nie otrzymają także rolnicy, którzy nie posiadają rodziny. Nieważne jest to, że ponieśli straty w uprawach. Wsparcie jest przeznaczone dla rolnika i jego rodziny, jeżeli więc we wniosku w rubryce "Dane członków rodziny wnioskodawcy" rolnik nie może nikogo wpisać, wówczas takie wsparcie mu się nie należy.

Kto zatem nie może otrzymać wsparcia? Rolnik, który jest kawalerem, bezdzietnym wdowcem lub żyje w niezalegalizowanym związku. Analogicznie dotyczy to także rolniczek, które są pannami, bezdzietnymi wdowami i żyją w związku, który jest nieformalny.

Czy będzie ponowne szacowanie strat w aplikacji i pomoc suszowa z de minimis?

W związku z problemami związanymi z aplikacją suszową, szacowaniem strat i niską kwotą pomocy, rolnicy pytają, czy rząd uruchomi jakieś dodatkowe wsparcie suszowe. Resort rolnictwa na razie ostrożnie sygnalizował, że trwają konsultacje i ustalenia w tej sprawie i jest możliwe, że będzie dodatkowy nabór wniosków na pomoc suszową, gdzie rolnicy będą mogli otrzymać wyższe wsparcie. Trudno się spodziewać, że rząd uruchomi dodatkowe wsparcie z puli budżetowej. Jedyna możliwa opcja to nabór wniosków o przyznanie pomocy w ramach de minimis. Jednak limit na ten rok jest już wykorzystany, a zatem nawet jeżeli nabór wniosków będzie ogłoszony i przeprowadzony w tym roku, to ich weryfikacja i wypłata pieniędzy może się odbyć w pierwszym kwartale 2023 roku, gdy limit pomocy de minimis się częściowo odnowi.

Przypomnijmy też, że Krajowa Rada Izb Rolniczych wnioskowała do ministra Henryka Kowalczyka o ponowne uruchomienie szacowania strat w aplikacji suszowej (co miało już miejsce w 2021 roku) po to, aby rolnicy, którym nie udało się tego zrobić do 31 października br. z powodu problemów z aplikacją, też mieli możliwość starania się o to wsparcie. Na razie jednak nie ma odpowiedzi z MRiRW na ten wniosek.