Nieoficjalne informacje dot. powołania na stanowisko ministra rolnictwa Roberta Telusa, dzisiaj potwierdziła  Kancelaria Prezydenta, która podała, że Prezydent RP Andrzej Duda powoła dziś dwóch ministrów - rolnictwa i cyfryzacji.  

Prezydent @AndrzejDuda w @RadiowaTrojka: Dzisiaj dokonam powołania dwóch nowych ministrów - Ministra @MRiRW_GOV_PL, którym zostanie @RobertTelus oraz Ministra @CyfryzacjaKPRM - @jciesz.

— Kancelaria Prezydenta (@prezydentpl) April 6, 2023

Wczoraj podczas konferencji prasowej Henryk Kowalczyk, wicepremier poinformował, że rezygnuje ze stanowiska szefa resortu rolnictwa. Decyzja zapadła w związku z niezrealizowaniem głównego postulatu rolników zawartego w porozumieniu, które podpisał podczas obrad okrągłego stołu. Rolnicy zażądali wprowadzenia ceł i kontyngentów na ukraińskie produkty. Jednak minister, nie może zrealizować tego postulatu i postanowił się podać do dymisji. 

O dymisji Henryka Kowalczyka w kuluarach mówiło się od kilku tygodni, a podejrzenia na temat tego kto zostanie nowym ministrem były trafne.

Zdestabilizowany rynek zbóż 

Henryk Kowalczyk swojemu następcy życzył powodzenia, ale tym samym podrzucił kukułcze jajo, można się też pokusić o stwierdzenie, że jest ono także zgniłe - sytuacja w rolnictwie jest bardzo trudna, a posprzątanie bałaganu na rynku zbóż zajmie długie i żmudne miesiące. To, co może natychmiast ustabilizować rynek zbóż, jest niemożliwe do wykonania, bo zabrania tego Komisja Europejska. Więc czy ktokolwiek na stanowisku ministra rolnictwa sprosta temu wyzwaniu? Z pewnością nie tą metodą i to jasno dał do zrozumienia wczoraj minister Kowalczyk. 

- Swoją nieudolnością tylu rolnikom narobił kłopotów a teraz ucieka jak tchórz..... Niech odpowie za to co narobił.... - czytamy komentarze rolników pod doniesieniami medialnymi o dymisji. Rolnicy mają ogromny żal do Henryka Kowalczyka o obecną sytuację na rynku zbóż, o to, że mówił, żeby rolnicy wstrzymali się ze sprzedażą zboża. Rolnicy posłuchali i wstrzymali się, a w tym czasie miejsce w magazynach zbożowych Polski zajęło ukraińskie zboże. Nikt nie chce polskiego zboża, a jeśli uda się je sprzedać to za marne grosze, nie pokrywające kosztów produkcji. Temu trzeba było zapobiec kilka miesięcy temu, teraz już jest znacznie za późno. Dopłaty do zbóż, które będzie sobie przypisywał minister Kowalczyk, jako wielkie zwycięstwo - to jedynie chwilowa pomoc i dla wielu niesatysfakcjonująca. 

Co będzie z resztą postulatów rolników z porozumienia podczas okrągłego stołu - było ich 11? Czy będą realizowane? Tego jeszcze nie wiemy. Z pewnością nowy minister rolnictwa, będzie musiał szybko odpowiedzieć na te pytania. 

Robert Telus nowym ministrem rolnictwa

Czy Robert Telus, to dobry kandydat na ministra rolnictwa? Po pierwsze będzie miał bardzo trudny początek, a rolnicy są wyjątkowo czujni, mają ogromne oczekiwania wobec rządu, którym naprawdę będzie ciężko sprostać. Gorycz na wsi rozlewa się, a wybory za pasem. Czy zatem to będzie 5 miesięcy ciężkiej pracy, czy 5 miesięcy obietnic wyborczych? 

Robert Telus jest przewodniczącym Sejmowej Komisji Rolnictwa od 2019 r. Urodził się w Opocznie w 1969 r., posiada wyższe wykształcenie jako Inżynier ochrony środowiska, ukończył Politechnikę Krakowską, Wydział Inżynierii Środowiska w 1996 r. Od 2021 r. jest również członkiem Rady Doradców Politycznych premiera Mateusza Morawieckiego. Robert Telus jest przewodniczącym podkomisji stałej do spraw monitoringu WPR, podkomisji ds. monitoringu zwalczania ASF. Zastępuje przewodniczącego w podkomisji do spraw OZE i nadzoru nad inwestycjami w energetykę jądrową. Ponadto zasiada w sejmowej komisji do spraw energii, klimatu i aktywów państwowych oraz w podkomisji do spraw realizacji programu zwiększania wykorzystania polskiego białka roślinnego w paszach, a także w komisji mniejszości narodowych i etnicznych.

Minister #RiRW @RobertTelus: Chcę przede wszystkim zapewnić polskich rolników, że nie będę szczędził sił, czasu i pracy, żeby nasze polskie rolnictwo było silne. Bo wtedy będzie silna polska gospodarka, a więc i Polska. To cel, który sobie stawiam. pic.twitter.com/ZXrs1WwpUy

— Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi (@MRiRW_GOV_PL) April 6, 2023

Nowy minister rolnictwa nie ma zupełnie czystej karty u rolników, bo we wrześniu 2020 r zagłosował za "5 dla zwierząt". Rolnicy tego nie zapomną. Mimo, że Robert Telus w 2021 r. mówił, że sprawa jest zakończona, a prace nad ustawą o ochronie praw zwierząt nie są prowadzone, to jednak taki głos na ustawę, która miała wówczas dobić leżącego rolnika, oddał. 

W 2021 r. red. Karol Bujoczek rozmawiał z nowym ministrem, który mówił między innymi o wizji rozwoju polskich gospodarstw oraz co myśli o dopłatach dla rolników. 

Czy Robert Telus jest rolnikiem?

Nowy minister rolnictwa jest rolnikiem, gospodarzy na 50 ha użytkowanych ekologicznie w Ostrowie k. Opoczna w woj. łódzkim (kukurydza, pszenica, żyto i owies). Resztę areału zajmują łąki. W gospodarstwie jest również produkcja zwierzęca, ale nie taka klasyczna, bo poseł Telus prowadzi hodowlę zachowawczą konika polskiego. Na ceny nawozów mineralnych nie narzeka, bo ich nie stosuje, a ze sprzedażą zboża się wstrzymał, bo czekał na lepsze ceny. Chyba się nie doczekał, podobnie, jak inni rolnicy.  

Komentarze polityków 

Komentarze polityków innych partii nigdy nie są zbyt przyjazne w takich sytuacjach, ale powołanie Roberta Telusa na stanowisko ministra rolnictwa, budzi duże obawy i mało kto uważa tą decyzję za słuszną. Jednak w gmachu ministerstwa rolnictwa brakuje następcy. Rząd nie zdecydował się na Janusza Kowalskiego, Annę Gembicką, Ryszarda Bartosika czy Rafała Romanowskiego. 

- Wszystkie prognozy wskazują, że ten rok będzie dla rolników jeszcze gorszy niż poprzedni, a takie zmiany nie pomogą. Mam wrażenie, że wybrano słabego ministra po to, by dokonać zmiany wizerunkowej, która tak naprawdę nic nie zmienia jeśli chodzi o sytuację w rolnictwie - mówił Jan Grabiec, rzecznik PO. Z kolei Krzysztof Gawkowski z Lewicy twierdzi, że tej kandydatury nie da się poważnie komentować. 

- Mówimy o resorcie, który jest dzisiaj wielkim bałaganem, mówimy o rolnictwie, które dzisiaj potrzebuje naprawdę mocnej ręki, mówimy o obszarze, który rząd PiS-u zaniedbał - powiedział dosadnie Gawkowski. Natomiast Miłosz Motyka, rzecznik PSL dodał, że nominacja kolejnego ministra z tzw. łapanki nie przyniesie nic dobrego. 

Co mówią rolnicy? 

Rolnicy oczekują działań, realnych, które przyniosą natychmiastowy efekt. Gorycz w rolniczym środowisku widać w prawie każdym rejonie kraju - utrzymuje się gotowość strajkowa, rolnicy są wściekli. Gdy dowiedzieli się, że nowym ministrem rolnictwa zostanie Robert Telus, nie byli zadowoleni. W obecnej sytuacji, w poważnym kryzysie potrzebne są konsultacje dotyczące tak ważnego stanowiska, a nie obsadzanie nim "polityka z łapanki". Rolnicy wypominają nowemu ministrowi, że w październiku podczas Komisji Rolnictwa nie dostrzegał problemu na rynku zbóż i nadchodzącego zagrożenia.

Dodatkowo gospodarze podejrzewają, że dymisja Kowalczyka i nominacja nowego ministra są jednoznaczne z utratą ważności porozumienia zawartego pod koniec marca w czasie obrad okrągłego stołu. 

Dzisiaj o 18.00 odbędzie się zaprzysiężenie nowego ministra rolnictwa. 

Podsumowanie działań ministra Kowalczyka

Dzisiaj w MRiRW Henryk Kowalczyk podsumował swoje działania podczas sprawowania funkcji ministra rolnictwa. 
Jak swoje zasługi wymienił m.in. programy pomocowe dla sektora trzody chlewnej, na rynku nawozów, działań związanych z ubezpieczeniami rolniczymi, rozwoju możliwości dla RHD i KGW, zatwierdzenie Krajowego Planu Strategicznego i KPO, dopłaty do wapnowania, nowych rozwiązań w ramach dopłat do materiału siewnego, usuwania folii rolniczych i azbestu, nowe rozwiązania w emeryturach rolniczych, zwiększenie limitu zwrotu za paliwo rolnicze, powołanie KGS. 

Ustalenia porozumienia rolniczego - obrady okrągłego stołu 

Podczas konferencji nie zabrakło tematu dot. porozumienia rolniczego zawartego z rolnikami i organizacjami branżowymi podczas obrad okrągłego stołu. Minister Kowalczyk wymienił działania, które udało się zrealizować przed podjęciem decyzji o rezygnacji ze stanowiska. 

Wówczas minister rolnictwa podpisał się pod treścią porozumienia, które brzmiało następująco:

Przedstawiciele sektora rolno-spożywczego – rolnicy, producenci rolni, firmy handlowe i eksporterzy, zgodnie i w trosce o bezpieczeństwo żywnościowe Polski, a także stabilizację sytuacji na krajowym rynku rolnym, wzywają rząd do podjęcia natychmiastowych działań:

1.      Przywrócenia ceł oraz wprowadzenia kaucji na tranzyt i na artykuły rolno-spożywcze z Ukrainy do poziomu równowagi cenowej z cenami na rynku polskim.

2.      Wprowadzenia „Tarczy dla branży rolno-spożywczej” w wysokości co najmniej 10 mld zł, jako rekompensaty z tytułu kryzysu na rynku zbóż, rzepaku i artykułów rolno-spożywczych wywołanych rosyjską agresją na Ukrainę.

3.      Zdjęcia z polskiego rynku, do końca czerwca 2023 roku, nadmiaru zbóż i rzepaku poprzez eksport oraz wykorzystanie na cele energetyczne.

4.      Wprowadzenia nowelizacji ustawy o biopaliwach wg załącznika przygotowanego przez Polską Koalicję Biopaliw i Pasz Białkowych, w terminie do końca maja 2023 roku, jako ważnego elementu stabilizacji dochodów rolniczych.

5.      Dokonania zmian w budżecie Krajowego Planu Strategicznego dla WPR na lata 2023- 2027 poprzez zwiększenie poziomu dofinansowania z budżetu krajowego do maksymalnego poziomu dopuszczalnego przez Komisję Europejską, zgodnie z rozporządzeniem w sprawie Krajowego Planu Strategicznego.

6.      Dopłaty do transportu dla rolników i podmiotów zajmujących się obrotem zbóż w wysokości 100, 150, 200 zł do 1 tony pszenicy, kukurydzy i rzepaku, w zależności od odległości od portów bałtyckich (Rząd RP wystąpi do KE o zgodę na udzielenie pomocy’).

7.      Wprowadzenia do obrotu z Ukrainą jedynie paliw z dodatkiem biokomponentów krajowego pochodzenia tj. do oleju napędowego - 20%, do etyliny - 10%.

8.      Rozwoju infrastruktury transportowej, magazynowej, przeładunkowej.

9.      Zwiększenia przepustowości portów.

10.   Priorytetyzacji transportu i przeładunku zboża względem innych towarów.

11.   Otwarcia nowych rynków zbytu poprzez: a. promocję polskiego zboża i produktów zbożowych;

b. realne wsparcie dyplomacji ekonomicznej;

c. efektywną współpracę służb dyplomatycznych, Ministerstwa Spraw Zagranicznych i agencji rządowych z sektorem handlowym;

d. sprawne uzgodnienia fitosanitarne – ujednolicenie sposób działania poszczególnych placówek fitosanitarnych w Polsce.

Jakie działania podczas konferencji wymienił minister Kowalczyk, jako te, które zostały podjęte? 

Rządowy program pomocy dla rolników, którzy ponieśli dodatkowe koszty w wyniku braku stabilizacji na rynku zbóż, spowodowanej agresją Rosji na Ukrainę:

➢ 600 mln zł z budżetu krajowego na dopłaty do pszenicy i kukurydzy – pomoc zatwierdzona przez KE.

➢ Dodatkowe wparcie w ramach rezerwy kryzysowej – około 520 mln złotych z rezerwy kryzysowej UE i budżetu Polski, aby rozszerzyć wsparcie o pozostałe gatunki zbóż oraz rzepak.

➢ Klauzula ochronna polskiego rynku - Polska wystąpiła o jej zastosowanie 31 marca br., wraz z rządami Słowacji, Rumunii, Węgier i Bułgarii, do Komisji Europejskiej.

➢ Wzmocnienie kontroli na granicy.

➢ Dopłaty do transportu ( 100,150, 200 zł do tony) Propozycje przedstawione podczas obrad Okrągłego Stołu Rolniczego .

➢ Eksport zboża i opróżnianie magazynów
• Komisja Finansów Publicznych przeznaczyła już 600 mln złotych na realizację zakupów na Rezerwy Strategiczne.
• Magazyny będą opróżnione przed kolejnymi zbiorami poprzez zwiększenie eksportu m.in. na cele humanitarne do krajów Afryki.
• Nadanie priorytetu transportom zbóż.
• Zabezpieczono nowe rynki zbytu – kraje Afryki Północnej.
Przedstawiciele zarówno polskiej dyplomacji, jak i eksporterów potwierdzają zainteresowanie importem zboża z Polski.

➢ Ułatwienia w budowie powierzchni magazynowych.

➢ Kredyty dla rolników i podmiotów skupowych. 

Wicepremier @Kowalczyk_H w #MRiRW: Pragnę podziękować wszystkim pracownikom ministerstwa za półtora roku wspólnej pracy. Dziękuję wszystkim organizacjom rolniczym za konstruktywną współpracę i wsparcie. pic.twitter.com/6HSUibCWXG

— Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi (@MRiRW_GOV_PL) April 6, 2023

dkol na podst. prezydent.pl/TVN24/tygodnik-rolniczy.pl/gov.pl

 Fot. MRiRW/Twitter