Moja babcia pod koniec lat 70. przekazała gospodarstwo Państwu w zamian za emeryturę. Oprócz gruntów rolnych w jego skład wchodziła też niewielka działka leśna. Rodzice odkupili od Skarbu Państwa większą część ziemi. Na mocy decyzji starosty zwrócono też mamie działkę wydzieloną babci do użytkowania oraz budynek mieszkalny i gospodarczy. Czy jest jakiś sposób na odzyskanie także lasu?

Art. 118 Ustawy z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników, na podstawie którego Pana matka odzyskała działkę użytkowaną przez babcię oraz działkę pod budynkami (a zatem i budynki), nie przewiduje zwrotu innych działek wchodzących w skład gospodarstwa przekazanego Państwu. Możliwe jest natomiast kupno w ramach przetargu publicznego od Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe, które zarządza lasami stanowiącymi własność Skarbu Państwa lub ewentualna zamiana. Art. 38 Ustawy z 28 września 1991 r. o lasach przewiduje, że sprzedaż lasów, gruntów i innych nieruchomości Skarbu Państwa znajdujących się w zarządzie Lasów Państwowych może nastąpić w przypadkach:

• zbywania udziałów lasów stanowiących własność Skarbu Państwa we współwłasnościach;
• regulacji granicy polno-leśnej;
• stwierdzenia przez nadleśniczego nieprzydatności gruntów, budynków i budowli na potrzeby gospodarki leśnej;
• zmiany przeznaczenia na cele nieleśne i nierolnicze;
• podyktowanych ważnymi względami gospodarczymi lub społecznymi, o ile nie narusza to interesu Skarbu Państwa.

Sprzedaż, o której mowa w ust. 1 pkt 1–4, wymaga zgody Dyrektora Generalnego, a sprzedaż, o której mowa w ostatnim punkcie, może nastąpić na wniosek Dyrektora Generalnego za zgodą ministra właściwego do spraw środowiska. Sprzedaż nieruchomości znajdujących się w zarządzie Lasów Państwowych następuje w drodze przetargu publicznego. Może to być przetarg ustny nieograniczony lub przetarg pisemny nieograniczony.

Gdy dwukrotnie przeprowadzony przetarg zakończy się wynikiem negatywnym, wówczas przedmiot sprzedaży można zbyć w drodze negocjacji cenowej. Nie przewiduje się natomiast możliwości sprzedaży w drodze złożenia indywidualnej oferty zakupu złożonej przez zainteresowany podmiot, czyli z pominięciem procedury określonej w art. 38. W myśl art. 38 ust. 3 ww. Ustawy, nadleśniczy może samodzielnie sprzedać grunty leśne i nieleśne o powierzchni do 1 ha, jeśli stanowią enklawę wśród gruntów innej formy własności. Oznacza to, że las, grunty lub inne nieruchomości muszą być otoczone przez grunty lub inne nieruchomości. Nie ma przy tym znaczenia, kto jest ich właścicielem. Ustawa nie określa, na czyją rzecz sprzedaż może nastąpić. Istnienie takiej enklawy jest jedynie związane z możliwością samodzielnego dokonania czynności prawnej przez nadleśniczego. Jednak i w tym przypadku obowiązuje tryb przetargu publicznego. Ponadto zgodnie z art. 38e ww. ustawy grunty leśne pozostające w zarządzie Lasów Państwowych mogą być przedmiotem zamiany na lasy, grunty i inne nieruchomości w przypadkach uzasadnionych potrzebami i celami gospodarki leśnej, po ich wycenie przez osoby posiadające uprawnienia z zakresu szacowania nieruchomości i po uzyskaniu zgody Dyrektora Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych, w przypadku zamiany dokonywanej przez nadleśniczego i Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych w przypadku zamiany dokonywanej przez Dyrektora Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych.

Alicja Moroz

fot. envatoelemenst