- O ile w przyszłym roku wzrośnie emerytura podstawowa
- O czym mowa w art. 27a, którego dodanie proponuje się w projekcie nowelizacji ustawy
- Jaki dodatek do emerytury rolniczej ma być przyznawany z tytułu opłacania dodatkowej składki emerytalno-rentowej
- O ile wyższe świadczenie w 2023 roku może otrzymać osoba z 25-letnim stażem ubezpieczeniowym w porównaniu z tym liczonym na dotychczasowych zasadach
- Ile wynosić ma składka podstawowa na ubezpieczenie emerytalno-rentowe od 1 marca 2023 r.
Na wielu spotkaniach z rolnikami w różnych regionach Polski wicepremier, minister rolnictwa i rozwoju wsi Henryk Kowalczyk informował o:
- zasadach przyszłorocznej waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych;
- rekompensatach w postaci dodatku do emerytury dla tych rolników, którzy opłacają dodatkową składkę emerytalno-rentową z tytułu prowadzenia działalności rolniczej w gospodarstwach o powierzchni powyżej 50 ha przeliczeniowych oraz opłacających podwójną składkę emerytalno-rentową z tytułu prowadzenia dodatkowo pozarolniczej działalności gospodarczej;
- innych zmianach do ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników.
Dotyczy to głównie zmian, które nie zostały wprowadzone ustawą z 28 kwietnia 2022 r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników (DzU z 2022 r., poz. 1155), a o które już wcześniej postulowali rolnicy.
Dla emerytów dodatek na wniosek
Osoby, którym ustalono prawo do emerytury rolniczej przed wejściem w życie projektowanej ustawy, będą mogły wystąpić z wnioskiem o przyznanie ww. dodatku określonego w art. 27a ustawy. Proponuje się, aby KRUS miała termin na załatwienie tych wniosków w ciągu 90 dni od dnia ich złożenia. Proponuje się też, aby przepisy dot. waloryzacji weszły w życie od 1 marca 2023 r., zaś dotyczące dodatku po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw. Jaki będzie ostateczny tekst i zakres proponowanych zmian (który to tekst może być zmieniony po konsultacjach społecznych) w projekcie ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, który następnie trafi do procedowania przez Sejm RP, trudno obecnie określić. Do ostatecznego zatwierdzenia wciąż jest to tylko projekt.
Zmiana waloryzacji emerytur i rent rolniczych
Otóż minister rolnictwa i rozwoju wsi w projekcie ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników sporządzonym 5 października 2022 r. w wykazie prac UD450, który został przekazany do konsultacji publicznych (termin przyjęcia przez Radę Ministrów – IV kwartał 2022 r.) proponuje zmiany.
| Pierwsza proponowana zmiana w projekcie ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników dotyczy zmiany w zakresie waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych rolniczych. Zmiana ta jest o tyle istotna, że pozwoli zrekompensować świadczeniobiorcom ich oczekiwania co do wysokości ich emerytur i rent w trakcie przyszłorocznej waloryzacji świadczeń rolniczych. Proponowana zmiana sprowadza się do powiązania wysokości emerytury podstawowej z wysokością najniższej emerytury określonej w przepisach emerytalnych. |
Będzie to powrót do przepisu ustawy obowiązującego przed 2017 r. (art. 6, pkt 7 ustawy), tj. poprzez emeryturę podstawową rozumie się kwotę najniższej emerytury, określoną w przepisach emerytalnych. Emerytura podstawowa stanowi podstawę wymiaru świadczeń emerytalno-rentowych rolniczych, gdyż świadczenia te wypłaca się w kwocie odpowiadającej iloczynowi wskaźnika wymiaru ustalonego na podstawie przepisów ustawy o u.s.r. i aktualnej emerytury podstawowej.
| Obecnie emerytura podstawowa od dnia 1 marca 2022 r. wynosi 1 084,58 zł i jest znacząco niższa od najniższej emerytury pracowniczej (od 1 marca 2022 r. wynosi ona 1 338,44 zł). Obecny sposób waloryzacji świadczeń rolniczych, nawet przyjmując przewidywany wskaźnik waloryzacji w 2023 r. na poziomie 9,6% czy 13-14%, nie gwarantowałby podwyżki świadczeń rolniczych na żadnym z tych poziomów, tak jak to było w tegorocznej marcowej 7-proc. waloryzacji. |
Emerytura podstawowa wzrośnie
W związku z tym zgodnie z projektem ustawy, emerytura podstawowa będzie równa kwocie najniższej emerytury określonej w przepisach emerytalnych. Zakładając przyszłoroczny wskaźnik waloryzacji na poziomie powyżej 14%, najniższa emerytura może wynieść 1 588 zł.
| Proponuje się dodanie w projekcie nowelizacji ustawy artykułu 27a. Dodanie tego przepisu jest konsekwencją postulatów zgłaszanych przez rolników i organizacje rolnicze, których zdaniem krzywdzące jest to, że osoby opłacające podwójną składkę emerytalno-rentową z tytułu dodatkowo prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej lub opłacające dodatkową składkę emerytalno-rentową z tytułu prowadzenia działalności rolniczej w gospodarstwach o powierzchni powyżej 50 ha przeliczeniowych, nie uzyskują rekompensaty w postaci dodatku podczas ustalania prawa do emerytury rolniczej. |
Proponuje się, aby do emerytury rolniczej przysługiwał dodatek z tytułu opłacania podwójnej składki emerytalno-rentowej (przy pozarolniczej działalności gospodarczej) w wysokości 1% emerytury podstawowej za każdy rok opłacania takiej składki.
Natomiast do emerytury rolniczej proponuje się przyznawanie dodatku z tytułu opłacania dodatkowej składki emerytalno-rentowej w wysokości:
- 1,2% emerytury podstawowej – w przypadku, gdy gospodarstwo obejmuje obszar użytków rolnych powyżej 50 ha do 100 ha przeliczeniowych;
- 2,4% emerytury podstawowej – gdy gospodarstwo obejmuje obszar użytków rolnych powyżej 100 ha do 150 ha przeliczeniowych;
- 3,6% emerytury podstawowej – gdy gospodarstwo rolne obejmuje obszar użytków rolnych powyżej 150 ha do 300 ha przeliczeniowych;
- 4,8% emerytury podstawowej – gdy gospodarstwo rolne obejmuje obszar użytków rolnych powyżej 300 ha przeliczeniowych;
– za każdy rok opłacania takiej składki.
Ustalanie prawa do tego dodatku ma następować na podstawie decyzji prezesa KRUS, na zasadach określonych w ustawie.
Szacunkowa kwota waloryzacji w 2023 r. wyniesie 2 615,094 mln zł
Zaproponowane rozwiązanie w sprawie przyszłorocznej waloryzacji pozwoli zrekompensować świadczeniobiorcom ich oczekiwania dot. podwyższenia świadczeń. Osoba z 25-letnim stażem ubezpieczeniowym może otrzymać świadczenie nawet o około 240 zł wyższe niż obliczone na dotychczasowych zasadach. Według ministra rolnictwa szacunkowa kwota waloryzacji w 2023 r. w wysokości 2 615,094 mln zł stanowić będzie koszt Funduszu Emerytalno-Rentowego.
| Należy zwrócić też uwagę, że przychody Funduszu Emerytalno-Rentowego w 2023 r., począwszy od II kwartału 2023 r., wzrosną z tytułu podwyższenia wysokości opłacanej składki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe (zarówno tej podstawowej, jak i dodatkowej) w związku z powiązaniem wysokości emerytury podstawowej z wysokością najniższej emerytury określonej w przepisach emerytalnych. |
Wzrośnie składka na ubezpieczenie emerytalno-rentowe
Składka podstawowa na ubezpieczenie emerytalno-rentowe od 1 marca 2023 r. może wynosić nawet 159 zł miesięcznie od osoby ubezpieczonej. Wzrosną także kwoty składek dodatkowych na ubezpieczenie emerytalno-rentowe dla ubezpieczonych prowadzących gospodarstwa rolne powyżej 50 ha przeliczeniowych.
Jaki ostatecznie tekst projektu ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników zostanie przyjęty przez Radę Ministrów, trudno dzisiaj określić, a o ewentualnych zmianach będziemy naszych Czytelników informować na bieżąco.
autor: Ewa Jaworska-Spicak
