Dwie obory połączone w jedną

– Pierwszą oborę wybudowaliśmy w roku 2014, ma ona wymiary 25x49 m i utrzymujemy w niej główną grupę krów produkcyjnych. Z kolei drugi obiekt, o wymiarach 25x34 m, powstał w roku 2018. Utrzymujemy w nim jałówki, krowy zasuszone oraz drugą grupę krów dojnych, będących w późniejszej fazie laktacji, czyli jest to grupa przejściowa, mająca za zadanie przygotować krowy do okresu zasuszenia – wyjaśnił Andrzej Piętka, dodając, że oba obiekty mają 8 m wysokości w kalenicy, a stoły paszowe są szerokie na 5 m.

Wentylacja grawitacyjna w oborze to za mało

Wloty powietrza w ścianach bocznych regulowane za pomącą kurtyn z poliwęglanu w połączeniu z otwartą kalenicą gwarantują sprawnie działającą wentylację grawitacyjną, jednak jak się okazuje, są pory roku, kiedy taka wentylacja nie wystarcza. Dlatego hodowcy zdecydowali się na montaż trzech poziomych mieszaczy powietrza typu helikopter tj. wentylatorów osiowych o średnicy 6 m każdy. Chcą zamontować jeszcze jeden taki sam, gdyż bardzo dobrze się sprawują. Są to urządzenia holenderskiej produkcji zamontowane przez firmę Smart Agro.

– Latem te wentylatory są niezastąpione w walce z wysokimi temperaturami, dzięki czemu krowy nie odczuwają tak mocno skutków stresu cieplnego. Natomiast zimą eliminują wilgoć oraz pomagają odzyskać ciepłe powietrze kumulujące się w górnych częściach obory. Okazuje się, że ruch powietrza w dużych oborach jest niezastąpiony, ponieważ zarówno wysoka temperatura, jak i wilgoć, to czynniki wpływające negatywnie na zdrowotność i wydajność krów. Zauważyliśmy również, że dzięki tym wentylatorom w oborze jest mniej much oraz mamy znacznie mniej schorzeń związanych z układem oddechowym. Co ważne, te urządzenia są napędzane silnikami bezszczotkowymi, jeden silnik ma zaledwie moc 0,6 kW, czyli są bardzo oszczędne, zużywając mało energii elektrycznej w stosunku do swojej wielkości – podkreślił Artur Piętka.

• Jak szacuje Artur Piętka, taki jeden duży wentylator helikopterowy o średnicy 6 m zastępuje aż 10 tradycyjnych wentylatorów pionowych

Dwóch inseminatorów i buhaj

Długo rodzina Piętków dochodziła do pełnej obsady krów. Po drodze było dużo problemów związanych z zakupem materiału hodowlanego i zmianą warunków utrzymania. Dopiero od 3 lat liczebność stada zaczęła się stabilizować i teraz na dobre mogą rozpocząć selekcję krów pod kątem wydajności.

– Zarówno ja, jak i syn ukończyliśmy kursy inseminatorskie, a nasienie buhajów zamawiamy ze SHiUZ-u Bydgoszcz, głównie pod kątem takich cech jak: produkcja mleka oraz zdrowotność nóg i racic. Wspomaga nas też buhaj, który chodzi w haremie z jałówkami. Do byka trafiają również krowy problemowe, które mają za sobą kilka nieskutecznych inseminacji – wyjaśnił Andrzej Piętka.

– Buhaja do krycia zawsze kupujemy z obcego stada i zwracamy uwagę, aby był on jak najmniej spokrewniony z naszymi krowami. Nie stosujemy nasienia seksowanego, gdyż z reguły jest ono polecane na jałówki, a u nas krycie jałówek załatwia buhaj – dodał Artur Piętka.

• Hala udojowa DeLaval typu rybia ość 2x8 stanowisk w ocenie hodowców jest trwała i niezawodna

Za utrzymanie czystości na podłodze rusztowej odpowiada robot Lely Discovery, z kolei do podgarniania paszy rolnicy wykorzystują tanie urządzenie własnej konstrukcji, które współpracuje z wysłużonym Ursusem C-330, wykorzystywanym dziś już tylko na potrzeby oborowe.

Dój odbywa się w hali udojowej DeLaval typu rybia ość 2x8 stanowisk, gdzie aparaty udojowe podpinane są z boku. Mleko trafia do schładzalnika Japy o pojemności 9100 l. W oborze pracują także czochradła aktywne od firmy DeLaval.

• Zaledwie kilka godzin trwało zbudowanie prostego i taniego, ale najważniejsze, że skutecznego urządzenia do podgarniania paszy, w którym wykorzystano: oponę od Ursusa C-360, koło od siewnika konnego i dyszel od snopowiązałki

Ponad 7 ton na grupę

Hodowcy od 8 lat użytkują wóz paszowy Trioliet z dwoma ślimakami pionowymi o pojemności 15 m³. Jest to pierwszy paszowóz w tym gospodarstwie.

– Na początku paszowóz wydawał się ogromny, był kupiony z dużym zapasem pojemności, ale wtedy mieszaliśmy na raz 3 góra 4 tony paszy. Dziś dla najwydajniejszej grupy krów na raz mieszamy ok. 7,3 tony paszy, co spowodowało, że musieliśmy doposażyć paszowóz w nadstawkę. Teraz współpracuje z nim ciągnik New Holland o mocy 117 KM. Gdy mieszaliśmy 3–4 tony paszy, to spokojnie dawał sobie radę znacznie mniejszy ciągnik o mocy 70 KM – powiedział Andrzej Piętka.

W skład dawki TMR zadawanej najwydajniejszej grupie krów, wyliczonej na 35 l produkcji dziennej, wchodzą takie pasze jak: kiszonka z kukurydzy, sianokiszonka, mokre wysłodki buraczane, gniecione ziarno kukurydzy z rękawa, poekstrakcyjne śruty sojowa i rzepakowa, dodatek mineralno-witaminowy oraz bufor. Z kolei TMR dla drugiej mniej wydajnej grupy krów, wyliczony na 22 l mleka, nie zawiera wysłodków buraczanych, ma mniejszy udział kiszonki z kukurydzy, a większy sianokiszonki, zmniejszono oczywiście też dawkowanie pasz treściwych.

• Ruszta czyści robot Lely Discovery

Andrzej Piętka podkreśla dużą rolę, jaką w rozwoju gospodarstwa odegrały fundusze unijne, bez których by nie osiągnął dzisiejszej skali produkcji.

– Z funduszy unijnych korzystaliśmy od samego początku, czyli zaczęło się jeszcze od przedakcesyjnego programu SAPARD. Wtedy jedni się śmiali, inni przestrzegali, że nie damy rady. Zobaczyli, że nam wyszło i zaczęli sami korzystać z funduszy unijnych, ale byli już kilka lat do tyłu – stwierdził Andrzej Piętka, dodając, że w rozwoju produkcji mleka zaważyła również współpraca z bardzo silną mleczarnią i marką, jaką jest Mlekovita, dzięki której zawsze mogli liczyć na stabilną i wysoką cenę mleka.

• Andrzej i Krystyna Piętkowie gospodarują z synem Arturem i synową Wiolą, którzy mają trójkę dzieci: Arka (na zdjęciu z rodzicami i dziadkami), Szymona i Wiktorię. Rolnicy ze wsi Stare Zalesie (pow. wysokomazowiecki, gm. Klukowo) gospodarują na 120 ha, w tym 50 ha własnych. Uprawiają kukurydzę, trawy, lucernę i zboża. Utrzymują 230 sztuk bydła, w tym 140 krów. Miesięcznie dostarczają 110–120 tys. l mleka do SM Mlekovita w Wysokiem Mazowieckiem. Stado od 25 lat objęte jest oceną użytkowości mlecznej, a średnia wydajność laktacyjna przekracza 8500 kg mleka.

Andrzej Rutkowski
Zdjęcia: Andrzej Rutkowski