- Jaki jest skład melasy buraczanej?
- Kiedy stosować melasę w żywieniu krów mlecznych?
- W jakich ilościach skarmiać melasą i u jakich grup żywieniowych jej nie stosować?
Jaka jest wartość pokarmowa melasy buraczanej?
Melasa to produkt uboczny powstający w procesie produkcji cukru i jest gęstym, lepkim syropem o ciemnobrązowej barwie. W swoim składzie zawiera około 50% sacharozy, ok. 22% wody oraz ok. 10% białka, które nie ma jednak większego znaczenia, gdyż znajdują się w nim niewielkie ilości białka ogólnego, które składa się w całości ze związków azotowych niebiałkowych, ulegających całkowitemu rozkładowi w żwaczu. Według norm INRA, wartość pokarmowa 1 kg suchej masy melasy to 1,03 JPM, 1,04 JPŻ, 84 BTJN i71 BTJE. Melasa jest zasobna w szereg ważnych dla organizmu pierwiastków, takich jak: wapń, fosfor, magnez, potas, sód, miedź, żelazo, mangan i cynk oraz witaminy z grupy B.
Kiedy skarmiać krowy melasą?
Jednak melasa jest przede wszystkim paszą, która stanowi doskonałe źródło energii dla bakterii zasiedlających żwacz, z wysoką zawartością węglowodanów rozpuszczalnych w wodzie i szybko metabolizowanych w żwaczu. W opinii prof. Zygmunta M. Kowalskiego z UR w Krakowie, melasa jest szczególnie przydatna w dawkach zawierających nadmiar białka szybko ulegającemu rozkładowi w żwaczu (np. przy żywieniu pastwiskowym), a także wówczas, gdy w dawce dominującą paszą objętościową jest kiszonka z traw i lucerny. Ze względu na wysoką zawartość łatwo fermentujących cukrów (sacharozy, jak też glukozy i fruktozy) w wyżej wymienionych sytuacjach melasa dostarcza bakteriom żwaczowym prostej energii, poprawiając syntezę białka bakteryjnego w żwaczu. Melasę można oczywiście z powodzeniem stosować również w dawkach, w których główną paszą objętościową jest kiszonka z kukurydzy.
Jak stosować melasę w żywieniu krów?
Przed skarmianiem należy ją rozcieńczyć wodą, w zalecanym stosunku 1:4, a potem polewać paszę na stole paszowym lub dodawać bezpośrednio do TMR-u. Melasa w swej konsystencji jest również bardzo dobrym lepiszczem powodującym przyklejanie się paszy treściwej do pasz strukturalnych w TMR-ze, co zdecydowanie ogranicza sortowanie mieszaniny przez zwierzęta. Przy skarmianiu melasy należy jednak zwracać szczególną uwagę na dawkę pokarmową. Źle zbilansowana dawka poprzez nadmiar cukrów prowadzi do zwiększonej produkcji lotnych kwasów tłuszczowych, co w efekcie może doprowadzić do kwasicy żwacza. W żywieniu krów mlecznych udział melasy w mieszance treściwej w dawce z udziałem kiszonek z traw może wynosić około 9%, jednak trzeba pilnować wielkości podawanej dawki melasy, która pozwoli uzyskać zawartość cukrów rozpuszczalnych wynoszącą około 6% w suchej masie dawki.
Melasa w swoim składzie zawiera znaczne ilości potasu, który odgrywa główną rolę w procesie wchłaniania wody w organach wewnętrznych, mięśniach i kościach oraz wpływa na wzrost wartości bilansu kationowo-anionowego.
- Dodawanie melasy poprawia smakowitość i zapach paszy, co zachęca zwierzęta do jej pobierania
Nie skarmiaj melasą krów zasuszonych
Jednakże melasy nie należy stosować w żywieniu krów zasuszonych, gdyż jej dodatek może powodować poronienia lub prowadzić do występowania zalegania poporodowego. Melasa doskonale sprawdza się w okresie letnich upałów, gdyż jej smakowitość sprawia, że większe jest pobranie paszy. Zalecenia odnośnie ilości stosowania melasy u krów mlecznych mówią o 0,5 do 2 kg na sztukę dziennie.
Beata Dąbrowska
Zdjęcia: Beata Dąbrowska