- Jakie są skutki niedoboru soli u bydła
- Od czego zależy zapotrzebowanie na sól u zwierząt
- Dlaczego pasze zawierające potas wpływają negatywnie na zawartość sodu w organizmie?
Stosowanie lizawek solnych niezbędnym elementem żywienia bydła
Podstawowym objawem klinicznym deficytu soli u zwierząt jest spadek obu pierwiastków – sodu i chloru w osoczu krwi, co można łatwo zdiagnozować. Aby nie dochodziło do takich sytuacji szczególną uwagę należy zwrócić na stosowanie lizawek solnych w żywieniu bydła na pastwisku oraz przy szerokim zastosowaniu kiszonek. Lizawki solne nie tylko utrzymują sód i chlor na odpowiednim poziomie, ale także w znaczący sposób wpływają na zwiększenie pobrania paszy, co w przypadku krów mamek przekłada się na lepszą mleczność a w przypadku młodych zwierząt na przyrosty. Sól po prostu wzmaga apetyt.
Niedobór sodu u zwierząt może wywoływać nadmierna ilość potasu w diecie, który silnie eliminuje sód z organizmu poprzez zwiększone wydzielanie moczu. Na ogół nie obserwuje się ostrego niedoboru chloru u zwierząt, ponieważ ich zapotrzebowanie na chlor jest niższe niż na sód. Objawem niedoboru chloru jest silne obniżenie poziomu elektrolitów w surowicy krwi, prowadzące do zahamowania wzrostu zwierząt, odwodnienia, paraliżu i śmierci. Zawartość chloru w paszach podstawowych – kiszonkach i sianie wystarcza do pokrycia zapotrzebowania zwierząt.
Ile soli w paszach?
Sól stosowana jest jako składnik mieszanek paszowych wytwarzanych metodami przemysłowymi. Pełnoskładnikowe mieszanki paszowe dla drobiu, świń i bydła zawierają około 1% soli, tj. 10 kg/tonę paszy. Przy produkcji około 4,5–5,0 mln t mieszanek paszowych w Polsce, do żywienia zwierząt zużywa się 45–50 tys. t soli.
Jakie jest zapotrzebowanie zwierząt na sól?
Zapotrzebowanie krów na sód nie jest wartością stałą i zależy od ilości produkowanego mleka, temperatury i wilgotności powietrza, składu mineralnego dawki pokarmowej, a szczególnie od zawartości potasu w diecie. Jest wyższe latem, w czasie wyższych temperatur oraz przy wyższej zawartości potasu w zielonkach, kiszonkach i sianie.
- Niektórzy hodowcy stosujący w żywieniu dawkę TMR dodają sól do wozu paszowego
Zrównoważyć pobrany potas
Pasze objętościowe, w tym kiszonki i siano, zawierają przeciętnie 2–3,5% (20–35 g/kg) potasu. Przy pobraniu 10–15 kg suchej masy paszy objętościowej daje to spożycie 200–500 g potasu/dobę. Tak duże pobranie potasu wymaga zrównoważenia go w płynach ustrojowych sodem i chlorem, dla zachowania równowagi jonowej organizmu, określanej mianem homeostazy. Podawanie bydłu, w tym krowom, lizawek solnych pozwala na kształtowanie równowagi jonowej zależnie od naturalnych potrzeb zwierzęcia, w miarę jego potrzeb pokarmowych. Stąd lizawki solne trzeba traktować jako standardowy dodatek paszowy, powinny być wystawione w miejscach zadaszonych i dostępnych dla krów o każdej porze dnia, na pastwiskach, okólnikach i w oborze.
Andrzej Rutkowski
Zdjęcia: Andrzej Rutkowski