Lepiej budować nową oborę czy modernizować starą?

7 października br. miałam przyjemność uczestniczyć w kameralnym otwarciu nowej obory w Chwałszycach, gdzie z pewnością nie sprawdziło się stare powiedzenie, że lepiej budować nowy budynek niż przebudowywać stary. Ale zacznijmy od początku. Jeszcze do niedawna produkcja mleka w tym mlecznym gospodarstwie prowadzona była w starych, mocno wysłużonych oborach uwięziowych. A że Adam Majchrzak mocno postawił na mleczny rozwój spółdzielni, zdecydowano, że powstanie w niej nowoczesna obora, która zapewni najwyższy komfort zwierzętom i jednocześnie ograniczy pracochłonność przy ich codziennej obsłudze.

Po prawie 1,5 roku prac budowlanych wszyscy mogli cieszyć się z rozpoczęcia użytkowania takiej właśnie obory, która dzięki bardzo pomysłowemu i funkcjonalnemu projektowi powstała na bazie starego budynku o wymiarach 64 x 12 m. Wykorzystano tutaj bowiem wszystkie jego ściany, a do jednej z nich dobudowano nową część z zewnętrznym stołem paszowym. W dawnej uwięziówce zlikwidowano wszystkie stanowiska, a w ich miejscu powstał jeden rząd legowisk przyściennych oraz jeden rząd legowisk podwójnych. Na korytarzach gnojowych zastosowano posadzkę pełną, dobrze frezowaną, z której odchody usuwają zgarniacze Liner, firmy Rolstal.

Drewniana więźba dachowa zamiast stalowej

Jak już wspomniałam, do jednej ze ścian podłużnych dobudowana została nowa część o długości 78 m, w której zaprojektowano jeden przyścienny rząd legowisk z korytarzem spacerowym (szerokim na 3 m) oraz stół paszowy o szerokości 4 metrów. Poprzez szerokie otwory drzwiowe krowy bez trudu przechodzą z budynku do stołu paszowego.

• Tak prezentuje się rozbudowana i całkowicie zmodernizowana dawna obora uwięziowa

Cały obiekt pokryty został nowym dachem, który wspierany jest na drewnianej konstrukcji. Kiedy zapytałam skąd pomysł drewnianej więźby dachowej, prezes Majrzchak szybko uzasadnił wybór.

– Kiedy rozpoczęliśmy inwestycję, a było to dokładnie półtora roku temu, stal była zdecydowanie droższa niż drewno, stąd też taki, a nie innym materiał.

Wygodne legowiska, które uwielbiają krowy

Ogromne znaczenie w stworzeniu optymalnych warunków utrzymania krów ma zapewnienie im komfortowego miejsca do odpoczynku, dlatego też hodowcy zdecydowali się na wykorzystanie na legowiskach separatu.

– Patrząc na krowy, które bardzo chętnie odpoczywają w nowych legowiskach, przekonujemy się, że rozwiązanie to było jak najbardziej trafne – zaznaczył Adam Majchrzak, dodając z uśmiechem, iż ma wrażenie, że krowy odpoczywają w nich nawet za długo, kosztem przebywania przy stole paszowym.

– Pierwsze miesiące to jednak okres adaptacji. Nowych warunków uczymy się zarówno my, jak i nasze zwierzęta – dodał hodowca.

• Jeszcze niedawno krowy utrzymywane były w jednej z dwóch takich obór uwięziowych. I ten obiekt czeka już na gruntowną modernizację, po której powstanie miejsce dla cielnych jałówek, sztuk zasuszonych oraz kojce porodowe

• Drogą ściółkę ze słomy zastąpił w nowej oborze separat z gnojowicy, produkowany w tym separatorze

• Od niespełna miesiąca krowy laktacyjne cieszyć się mogą ze swobody i komfortu, jaki zapewniono im w nowym obiekcie

Gnojowica za pomocą zgarniaczy trafia do kanałów pod oborą, a następnie zbiornika zewnętrznego o pojemności 280 m³. Jeśli dodać do tego użytkowany wcześniej zbiornik, to w gospodarstwie istnieje możliwość magazynowania gnojowicy na łączną pojemność 800 m³, która przerabiana jest w separatorze.

Do jakiego pogłowia krów mlecznych dążą rolnicy?

W oborze znajduje się 168 boksów legowiskowych i taką też obsadę krów laktacyjnych hodowcy zamierzają jak najszybszej uzyskać. Kiedy uroczyście otwierano obiekt, dojonych było w nim 92 krowy (o średniej wydajności ponad 10 tys. kg mleka) przy czym całe pogłowie liczy 250 sztuk.

– Naszym planem jest posiadanie stada liczącego ok. 400 sztuk bydła, w tym 250 krów dojnych – poinformował pan Adam.

Był czas, że gospodarstwo mogło poszczycić się sprzedażą wysoko cielnych jałowic w ilości od 15 do 25 sztuk rocznie. Obecnie większość z nich wchodzi do zwiększającego się stada. Tylko do końca bieżącego roku do produkcji „wejdzie” 44 wysoko cielnych dziś jałówek.

Hala udojowa typu rybia ość z automatycznym ściąganiem aparatów udojowych

Wróćmy jednak do obory. Otóż, za pomocą łącznika została ona połączona z nowo wzniesionym budynkiem, w którym zlokalizowano poczekalnię, dojarnię, pomieszczenia na zbiornik chłodzący oraz socjalne. Hodowcy zdecydowali, że dój stada odbywać się będzie na hali udojowej DeLaval 2 x 12, rybia ość HB 50. W tego typu hali krowy ustawione są pod kątem 50 stopni, tak więc aparaty udojowe zakładane są od tyłu. Tym sposobem dój jest bezpieczniejszy i bardziej komfortowy.

• W hali udojowej DeLaval HB50, 2 x 12, aparaty udojowe podpinane są od tyłu

Na początek hala doposażona została w automatyczne ściąganie aparatów udojowych oraz elektroniczne mierniki mleka, jednak jak podkreśla prezes, z czasem będzie ona wzbogacana w kolejne, pomocne narzędzia oraz w system mierzący aktywność krów.

Rozbudowa i modernizacja obory to całkowita zmiana zarządzania mlecznym gospodarstwem

Kiedy rozmawiałam Adamem Majchrzakami nie ukrywał radości z przeprowadzonej inwestycji. Podobnie zresztą jak wszyscy pracownicy i członkowie tej niewielkiej, ale jakże prężnie rozwijającej się spółdzielni. Bo przecież rozbudowa obory i zmiana systemu utrzymania krów, to tylko jeden z wielu kroków do całkowitej zmiany w zarządzaniu mlecznym gospodarstwem.

• W uroczystym otwarciu obory uczestniczyli wszyscy członkowie i pracownicy spółdzielni, którzy nie kryli radości z ukończenia, jakże ważnej dla wszystkich, inwestycji

• Profesjonalny odchów cieląt odbywa się w budkach igloo

Powstał tutaj już m.in. nowoczesny cielętnik z „baterią” budek igloo dla najmłodszych cieląt, o którym to napiszemy więcej w kolejnym, 6 numerze „Elity Dobrego Hodowcy”. Zaadaptowano także dawny budynek inwentarski dla poszczególnych grup młodzieży z zadaszonym okólnikiem i stołem paszowym.

Stara uwięziówka również w przyszłości przejdzie modernizację

Funkcjonująca od lat druga obora uwięziowa w niedługim czasie przejdzie modernizację i przebywać w niej będą krowy zasuszone oraz cielne jałówki, a także powstanie kilka profesjonalnych boksów porodowych. Tak więc, w spółdzielni wykonano już ogrom pracy, to przed zarządem jeszcze wiele wyzwań. Ale jak mówi Adam Majchrzak, wszyscy są pełni nadziei, a to m.in. za sprawą współpracy z Grupą Kapitałową Polmlek, z którą związani są od 3 lat.

– Rynek mleka szczególnie obecnie jest bardzo niestabilny, a nadchodzący kryzys budzi wiele obaw. W naszej opinii solidny i stabilny podmiot skupowy zdecydowanie łatwiej poradzi sobie na tak trudnym rynku. Nie bez znaczenia na decyzję o zmianie zakładu mleczarskiego wpływ miała znacząco wyższa cena mleka w skupie. Przy sprzedaży około 80 tys. litrów miesięcznie stanowiła niebagatelną kwotę. Kwotę, którą mogliśmy przeznaczyć na inwestycję w produkcje mleka – dodał na koniec prezes Majchrzak.

Beata Dąbrowska
Zdjęcia: Beata Dąbrowska

Artykuł ukazał się w Tygodniku Poradniku Rolniczym 44/2022 na str. 42. Jeśli chcesz czytać więcej podobnych artykułów, już dziś wykup dostęp do wszystkich treści na TPR:  Zamów prenumeratę.