Stanisław Trociuk, zastępca Rzecznika Praw Obywatelskich wysyłał do Henryka Kowalczyka, wicepremiera i ministra rolnictwa pismo, w którym prosi o wyjaśnienie, kiedy zostaną poprawione przepisy o ubezpieczeniu społecznym rolników. Jak wskazuje Stanisław Trociuk zmiana prawa, która obowiązuje od d 15 czerwca 2022 r. okazuje się być krzywdząca dla niektórych rodziny rolniczych.

Z czego wynika zamieszanie? Chodzi o dwie kwestie, które wyjaśniamy poniżej.

Rolnik nie musi rezygnować z prowadzenia gospodarstwa, żeby dostać emeryturę rolniczą

Zgonie ze zmianą przepisów, które obowiązują od czerwca 2022 roku, rolnik, żeby otrzymać emeryturę z KRUS, nie musi już przekazywać gospodarstwa rolnego, czyli sprzedawać ,wydzierżawić na 10 lat lub oddawać na drodze umowy dożywocia. Była to zmiana, o która od lat zabiegali rolniczy i izby rolnicze.

100% część składkowej renty, nawet jeśli współmałżonek prowadzi gospodarstwo

Inne przepisy dotyczą jednak rencistów. Zgodnie z art. 28 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, żeby Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego wypłacała część uzupełniająca renty rolniczej, rolnik musi zaprzestać prowadzić działalność rolniczej, czyli rencista musi przenieść własność lub posiadanie gospodarstwa rolnego na inną osobę.  Jednak są od tej reguły wyjątki.  

– W przypadku, gdy rencista prowadzi działalność rolniczą z małżonkiem podlegającym ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu z mocy ustawy, wypłata renty nie ulega zawieszeniu. W tym przypadku część uzupełniającą renty wypłaca się w pełnej wysokości (100%) – podaje zastępca RPO.

Rolnik przechodzi na emeryturę, żona traci część renty

Jednak z takiej możliwości nie mogą skorzystać rolnicy w sytuacji, gdy jedno z nich przechodzi na emeryturę i zamierza dalej prowadzić gospodarstwo rolne.

– Innymi słowy rencista, małżonek rolnika podlegającego ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu z mocy ustawy, pobiera pełną rentę do czasu, gdy ten rolnik nabędzie prawo do emerytury, wtedy bowiem wpłata renty małżonka rencisty zostaje zawieszona – wskazuje Stanisław Trociuk.

„Rolnik przeszedł na emeryturze, a jego żonie zostało z renty jakieś 200 złotych”

O tej luce w prawie, która jest krzywdząca dla rodzin rolniczych już wcześniej informował Wiktor Szmulewicz, prezes Krajowej Rady Izb Rolniczych.

–  Obecnie jest tak, że jedno z małżonków było rencistą. Kiedy rolnik osiągnął wiek emerytalny i dostał emeryturę, to współmałżonce zabrali rentę, dali tylko 200 zł czy ileś. Dlaczego jest taka sytuacja, że jak rolnik normalnie prowadzi gospodarstwo, to jego żona mogła mieć pełną rentę, a jak przeszedł na emeryturę, to rentę uzupełniającą jej wstrzymano – dopytywał się Wiktor Szmulewicz podczas komisji rolnictwa w sejmie 10 stycznia 2023 roku. 

Ministerstwo rolnictwa obiecuje poprawić przepisy niekorzystne dla rencistów z KRUS. Ale kiedy?

Obecna podczas tego posiedzenia komisji rolnictwa Anna Gembicka, wiceminister rolnictwa zapewniła, że resort rolnictwa wspólnie z Ministerstwem Rodziny i Polityki Społecznej pracują nad rozwiązaniem tej kwestii.

– Jeżeli chodzi o kwestie dotyczące rencistów współmałżonków, to jak najbardziej pochylimy się nad sprawą. Być może będzie to dobry kierunek, żeby przy okazji zbiegów ubezpieczeń też tę sytuację po prostu naprawić – mówił Anna Gembicka.

– Kiedy możemy się spodziewać nowego przedłożenia, żeby wyjaśnić te sprawy, które są rzeczywiście bulwersujące? – dopytywał się wówczas Jarsosław Sachajku z koła Kukiz’15.

– Mam nadzieję, że uda nam się faktycznie w tej kadencji. Na pewno to wymaga szczegółowej analizy w taki sposób, żeby po prostu już te osoby, te grupy nie były dalej poszkodowane. Mam nadzieję, że jak najszybciej uda nam się te prace zakończyć – zapewniała wiceminister rolnictwa.

Paweł Mikos