We wtorek 7 marca 2023 roku sejmowa komisja rolnictwa rozpatrzy dziś informację MRiRW „na temat programów dotyczących melioracji i retencji wody na terenach rolniczych z wykorzystaniem środków unijnych”.

Polskie rolnictwo coraz częściej dotykają susze

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi zwraca uwagę, że Polska jest krajem o jednym z najniższych zasobach wodnych w całej Europie. Co więcej, charakterystyczne dla Polski jest nierównomierne rozłożenie opadów atmosferycznych i w konsekwencji występowanie okresów nadmiernego i niedostatecznego uwilgotnienia, co powoduje duże straty w rolnictwie. Widać to było zwłaszcza w ostatnich latach na mapach Krajowego Bilansu Wodnego opracowanych przez Instytut Upraw, Nawożenia i Gleboznawstwa (IUNG-PIB). Najbardziej dotkniętymi regionami przez suszę były woj. lubuskie, wielkopolskie i zachodniopomorskie, a najmniej małopolskie, podlaskie oraz warmińsko-mazurskie. Z drugiej strony część rolników zmagała się z podtopieniami, a niektórzy nawet z powodziami.

Mała retencja ma pozwolić lepiej gospodarować wodą

– Wraz z postępowaniem zmian klimatu, obserwowany jest wzrost częstości i intensywności występowania susz, który powoduje dalszy wzrost zapotrzebowania na wodę – uważa Rafał Romanowski, wiceminister rolnictwa. – Dlatego ważna jest racjonalna gospodarka wodna, dzięki której można przeciwdziałać zjawiskom suszy i powodzi. Lokalne działania z zakresu małej retencji pozwalają gromadzić wodę i zatrzymać lub spowolnić powierzchniowy spływ wód. Tego rodzaju inwestycje, w szczególności na gruntach, gdzie występują okresowe nadmiary wody, poprzez zatrzymanie jej spływu poprawiają bilans wodny w danej okolicy – przekonuje wiceminister Rafał Romanowski.

Dotacje na magazynowanie wody opadowej w gospodarstwach rolnych

Jak podkreślali przedstawiciele resortu podczas sejmowej komisji, rozwiązaniem części z tym problemów mają być proponowane w Planie Strategicznym WPR działania. 

Jednym z nich ma być interwencja, czyli dotacja rozwojowa dla gospodarstw rolnych o nazwie „Inwestycje przyczyniające się do ochrony środowiska i klimatu”. O wsparcie z tej interwencji będą mogli ubiegać się zarówno rolnik, jak i grupa rolników.

Rolnik będzie mógł otrzymać dotacje na:

• magazynowanie wody opadowej w gospodarstwach rolnych, co w praktyce oznacza możliwość kupienia zamkniętych zbiorników na deszczówkę oraz instalacji do pozyskiwania i zagospodarowania wody deszczowej,
• instalacje do powtórnego obiegu wody lub oszczędnego gospodarowania wodą.

W tym programie rolnik może otrzymać aż do 200 tys. złotych. Dotacje będą przyznawane w postaci zwrotu części kosztów kwalifikowanych. Rolnik będzie mógł uzyskać do 65% kosztów, a grupa rolników do 80% kosztów.

Dotacje na małą retencję dla powiatów

Z budżetu WPR ma być finansowana kolejne interwencja, tym razem „Scalanie gruntów wraz z zagospodarowaniem poscaleniowym”, a o wsparcie w jej ramach będą mogły ubiegać się powiaty.

Jak przekonuje resort rolnictwa, dofinansowanie będzie przyznawane w pierwszej kolejności na działania przyczyniające się do zwiększenia retencji wodnej na gruntach rolnych, w tym na tworzenie lub odtworzenie śródpolnych oczek wodnych i mokradeł czy małych zbiorników wodnych.

Ministerstwo chce także rozszerzyć zakres poscaleniowego zagospodarowania gruntów o budowę lub przebudowę urządzeń wodnych mających na celu zwiększenie retencji wód.

Dotacje na rozbudowę melioracji na wsi dla gmin

Z kolei w ramach Krajowego Planu Odbudowy Ministerstwo Rolnictwo i Rozwoju Wsi opracowało projekt: „Inwestycje w zwiększanie potencjału zrównoważonej gospodarki wodnej na obszarach wiejskich”. Jest on skierowany do gmin, które będą mogły ubiegać się o dofinansowanie prac związanych z budową, przebudową, odbudową, rozbudową urządzeń melioracji wodnych.

Dotacje te miałyby być przeznaczane przede wszystkim na niewielkie urządzenia wodne, które ograniczą odpływ wody i zapewnią jej retencjonowanie w celu przeciwdziałaniu skutkom suszy. Na ten cel z KPO ma być przeznaczonych aż 667 mln EUR.

Kiedy będą dotacje na magazynowanie deszczówki?

Jeżeli dotacje dla rolników na magazynowanie deszczówki zostaną ogłoszone w 2023 roku, to zapewne będzie to dopiero w IV kwartale.

Paweł Mikos, wk